Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz Sędzia del. WSA Maciej Busz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 10 października 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 09 marca 2018 r., sygn. akt: I SA/Wa 1485/17 w sprawie ze skargi Gminy D. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości oddala skargę kasacyjną
I OSK 2548/18
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 09.03.2018 r. o sygn. I SA/Wa 1485/17 oddalił skargę Gminy D. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości.
Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Decyzją z [...] grudnia 2015 r., nr [...], Wojewoda Lubuski stwierdził nabycie przez Gminę D., z mocy prawa, z dniem [...] maja 1990 r., nieodpłatnie, prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w obrębie [...] R., gm. D., oznaczonej jako działka [...] o pow. [...] ha.
W uzasadnieniu w/w decyzji organ I instancji wskazał, iż na podstawie rejestrów prowadzonych w formie analogowej do 1992 roku, ustalono, iż dokonane tam wówczas wpisy były wadliwe oraz że znajdują się tam ręcznie dokonane skreślenia w rubryce "władający", bez określenia numeru zmiany, na podstawie której dokonano nowych wpisów, brak jest też jakichkolwiek dokumentów potwierdzających słuszność dokonania przedmiotowych zmian (decyzji, protokołów lub innych dokumentów).
Wojewoda Lubuski wywiódł, iż zapisy w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez Starostę Strzelecko-Drezdeneckiego według stanu na dzień [...] maja 1990 r. były niezgodne z ówcześnie obowiązującymi przepisami prawa w tym zakresie. W ocenie organu, prawidłowy zapis w ewidencji gruntów powinien brzmieć: Skarb Państwa - we władaniu terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, tj. Gminy D. Wojewoda zarzucił również, że aktualne zapisy w ewidencji, tj. Skarb Państwa - we władaniu Starosty Strzelecko - Drezdeneckiego, dokonane na podstawie art. 49 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, a w konsekwencji zapisy w księdze wieczystej (których podstawą były dane z ewidencji gruntów i zaświadczenia starosty), są niezgodne ze sposobem prowadzenia ewidencji.
Organ I instancji uznał, iż w sprawie spełniona została pozytywna przesłanka z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (dalej jako ustawa), tj. przedmiotowa nieruchomość należała do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, wobec czego stała się w dniu wejścia w życie ustawy z mocy prawa mieniem właściwej gminy, tj. Gminy D.
Odwołanie od ww. decyzji wniosła Gmina D. zarzucając organowi I instancji błędne ustalenie, że sporne mienie należało do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego.
Decyzją z [...] lipca 2017 r., nr [...], Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa utrzymała w mocy decyzję Wojewody Lubuskiego z dnia [...] grudnia 2015 r.
Podzielając pogląd organu I instancji co do wadliwości wpisów w ewidencji gruntów i budynków w zakresie podmiotu władającego w/w gruntem, Komisja przywołała utrwalony w orzecznictwie sądów administracyjnych pogląd co od wykładni użytego w art. 5 ust. 1 ustawy sformułowania ,,należące do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego". Na potwierdzenie powyższego Komisja zacytowała m.in. rozważania Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarte w wyroku z 22 listopada 2013 r., sygn. akt I OSK 1091/12. Podniosła, że udowodnienie prawa zarządu lub użytkowania nieruchomości przez państwową jednostkę organizacyjną wymagało potwierdzenia tej okoliczności stosownym dokumentem, o którym mowa w art. 38 ust. 2 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74 ze zm., dalej u.g.g.w.), to jest decyzją terenowego organu administracji państwowej o oddaniu gruntu w zarząd, zawartą za zezwoleniem tego organu, umową o przekazaniu nieruchomości między państwowymi jednostkami organizacyjnymi lub umową o nabyciu nieruchomości. Odnośnie wpisów w ewidencji gruntów i budynków KKU podała, iż jedynie istniejący po stronie Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w Sz. tytuł prawny świadczyłby, że sporna nieruchomość w dniu [...] maja 1990 r. nie należała do terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i z tego względu nie podlega komunalizacji (por. wyrok WSA z dnia 30 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Wa 1196/11, uchwała NSA z dnia 27 lutego 2017 r. sygn. akt I OPS 2/16).