Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz Sędzia del. WSA Maciej Busz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 10 października 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 09 marca 2018 r., sygn. akt: I SA/Wa 1458/17 w sprawie ze skargi Gminy D. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości oddala skargę kasacyjną
I OSK 2552/18
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 09.03.2018r. o sygn. I SA/Wa 1458/17 oddalił skargę Gminy D. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa własności nieruchomości.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej złożyła Gmina D.
Decyzją z [...] grudnia 2015 r. nr [...] Wojewoda Lubuski stwierdził nabycie przez Gminę D., z mocy prawa, z dniem [...] maja 1990 r., nieodpłatnie, prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w obrębie [...] R., gm. D., oznaczonej numerem ewidencyjnym działki [...] o pow. [...] ha.
W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia organ I instancji wskazał, iż zgodnie z zaświadczeniem Starosty Strzelecko - Drezdeneckiego z [...] listopada 2013 r. przedmiotowa nieruchomość w dniu [...] maja 1990 r. stanowiła własność Skarbu Państwa - we władaniu Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w Sz. (użytek - droga). Obecnie w ewidencji gruntów i budynków jako właściciel wpisany jest Skarb Państwa, natomiast jako władający Starosta Strzelecko - Drezdenecki.
Wojewoda Lubuski wywiódł, iż zapisy w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez Starostę Strzelecko-Drezdeneckiego według stanu na dzień [...] maja 1990 r. były niezgodne z ówcześnie obowiązującymi przepisami prawa w tym zakresie. W ocenie organu, prawidłowy zapis w ewidencji gruntów powinien brzmieć: Skarb Państwa - we władaniu terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, tj. Gminy D. Również aktualne zapisy w ewidencji, tj. Skarb Państwa - we władaniu Starosty Strzelecko - Drezdeneckiego, dokonane na podstawie art. 49 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, a w konsekwencji zapisy w księdze wieczystej są niezgodne ze sposobem prowadzenia ewidencji. Uwzględniając powyższe organ I instancji uznał, iż spełniona została pozytywna przesłanka z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (dalej jako ustawa), tj. że przedmiotowa nieruchomość należała do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego, wobec czego stała się w dniu wejścia w życie w/w ustawy z mocy prawa mieniem właściwej gminy, tj. Gminy D. Jednocześnie, w ocenie organu, nie zaistniała żadna z przesłanek negatywnych określonych w art. 11 ust. 1 czy art. 12 ww. ustawy.
Odwołanie od ww. decyzji wniosła Gmina D. zarzucając organowi I instancji błędne ustalenie, że sporne mienie należało do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego.
Decyzją z [...] lipca 2017 r., nr [...], Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa utrzymała w mocy decyzję Wojewody Lubuskiego z [...] grudnia 2015 r. W uzasadnieniu przywołała utrwalony w orzecznictwie sądów administracyjnych pogląd co do wykładni użytego w art. 5 ust. 1 ustawy z 10 maja 1990 r. sformułowania ,,należące do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego" oraz uchwałę TK z 9 grudnia 1992 r., sygn. akt W 13/91 (publ. OTK 1992, Nr 2, poz. 37). W tym zakresie podniosła, iż organy administracji nie mają obowiązku badania czy gminie przysługiwał tytuł prawny do gruntu w sytuacji, gdy inny podmiot nie legitymował się takim tytułem. Według KKU udowodnienie prawa zarządu lub użytkowania nieruchomości przez państwową jednostkę organizacyjną wymagało potwierdzenia tej okoliczności stosownym dokumentem, o którym mowa w art. 38 ust. 2 ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74 ze zm., dalej u.g.g.w.), to jest decyzją terenowego organu administracji państwowej o oddaniu gruntu w zarząd, zawartą za zezwoleniem tego organu, umową o przekazaniu nieruchomości między państwowymi jednostkami organizacyjnymi lub umową o nabyciu nieruchomości. W konsekwencji podniosła, iż jedynie istniejący po stronie Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych w Sz. tytuł prawny świadczyłby, że sporna nieruchomość w dniu [...] maja 1990 r. nie należała do terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i z tego względu nie podlega komunalizacji. (por. wyrok WSA z dnia 30 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Wa 1196/11, uchwała NSA z dnia 27 lutego 2017 r. sygn. akt I OPS 2/16).