Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rudnicka sędzia NSA Czesława Nowak - Kolczyńska sędzia del. NSA Jerzy Krupiński (spr.) po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2017 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego W Warszawie z dnia 15 czerwca 2016 r. sygn. akt II SA/WA 26/16 w sprawie ze skargi P. S. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] listopada 2015 r. nr [...], [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską oddala skargę kasacyjną.
Przedmiotem skargi kasacyjnej, wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego przez P. S., jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2016 r., sygn. akt II SA/Wa 26/16, którym oddalono jego skargę na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] listopada 2015 r., nr [...], wydaną w przedmiocie odmowy przyjęcia na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską.
Wyrok wydany został w następujących, ustalonych przez Sąd I instancji, okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
P. S. ukończył aplikację ogólną w dniu 30 listopada 2010 r. i w terminie ustawowym złożył wniosek o przyjęcie na aplikację sędziowską lub aplikację prokuratorską. Dyrektor K. (dalej jako Dyrektor K.) decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r., na podstawie art. 29 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 21 sierpnia 2015 r. (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1230 ze zm. - dalej jako ustawa o K.), odmówił przyjęcia skarżącego na aplikację sędziowską i na aplikację prokuratorską, ustalił miejsce ww. na 197 pozycji listy klasyfikacyjnej aplikantów, czyli poza ustalonymi limitami dla przyjęcia na aplikację specjalistyczną. Minister Sprawiedliwości decyzją z dnia [...] marca 2011 r. utrzymał w mocy powyższą decyzję. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2011 r., sygn. akt II SA/Wa 1034/11, oddalił skargę strony, zaś Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 3 lipca 2012 r., sygn. akt I OSK 2246/11, uchylił ten wyrok oraz obie wydane w sprawie decyzje. W uzasadnieniu wyroku wskazał, że przepis art. 26 ust. 3 zd. 1 ustawy o K., w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. (Dz. U. nr 203, poz. 1192), należy interpretować zgodnie z regułami wykładni językowej, w świetle których o kolejności miejsca na liście klasyfikacyjnej aplikantów decyduje suma punktów uzyskanych przez aplikanta ze wszystkich sprawdzianów i ze wszystkich praktyk odbytych w czasie trwania aplikacji ogólnej.
Po tym wyroku Dyrektor K. decyzją z dnia [...] października 2012 r., na podstawie art. 23 ust. 4 w zw. z art. 29 ust. 6 ustawy o K., ponownie odmówił przyjęcia P. S. na aplikację sędziowską oraz na aplikację prokuratorską, a Minister Sprawiedliwości decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r. utrzymał w mocy tę decyzję. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 24 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Wa 203/13, uwzględnił skargę strony i uchylił decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] grudnia 2012 r. oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji, a Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 18 marca 2014 r., sygn. akt I OSK 2344/13 uchylił ww. wyrok i oddalił skargę.
Niezależnie od powyższego w dniu [...] grudnia 2012 r. P. S., na podstawie art. 27 ustawy o K., złożył wniosek o umieszczenie go na liście klasyfikacyjnej aplikantów kolejnego rocznika. Dyrektor K. decyzją z dnia [...] marca 2013 r., nr [...], odmówił przyjęcia strony na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską. W uzasadnieniu decyzji podał, że Minister Sprawiedliwości zarządzeniami z dnia 5 października 2012 r., nr 196/12/DSO i nr 197/12/DSO, zarządził nabór odpowiednio na aplikację sędziowską i na aplikację prokuratorską i wyznaczył każdej z tych aplikacji limit 100 miejsc. Organ ustalił, że P. S. zajął [...] pozycję na liście kwalifikacyjnej aplikantów oraz nie przedłożył aktualnych oryginalnych zaświadczeń. Minister Sprawiedliwości decyzją z dnia [...] lipca 2013 r. utrzymał w mocy wyżej wskazaną decyzję. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę strony i wyrokiem z dnia 8 listopada 2013 r., sygn. akt II SA/Wa 1810/13, uchylił decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] lipca 2013 r. oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Dyrektora K. z dnia [...] marca 2013 r. Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 26 marca 2015 r., sygn. I OSK 42/15, oddalił skargę kasacyjną Ministra Sprawiedliwości. NSA uznał, że to stare, a nie nowe brzmienie normy zawartej w art. 26 ust. 3 ustawy o K. winno mieć zastosowanie, mimo, że wniosek o przyjęcie na aplikację został wniesiony już po zmianie regulacji, zawartej w ustawie z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw. Nadto stwierdził, że istotne znaczenie dla tak wyrażonego stanowiska ma okoliczność, że starania skarżącego o przyjęcie na aplikację specjalistyczną miały miejsce podczas obowiązywania dwóch porządków prawnych. Wprawdzie ustawodawca wprowadzając do obowiązującego porządku prawnego zmiany nie zawarł przepisów przejściowych i w takim przypadku obowiązuje zasada bezpośredniego działania nowego prawa, to jednak, ze względu na art. 2 Konstytucji RP i wywodzoną z niej zasadę państwa prawnego, przyjęcie nowego brzmienia art. 26 ust. 3 powołanej ustawy wobec strony naruszałoby zasadę orzekania na jej niekorzyść. W chwili ukończenia przez niego aplikacji ogólnej obowiązywał bowiem przepis regulujący sposób obliczania liczby punktów uzyskanych w jej trakcie poprzez zliczenie punktów ze wszystkich egzaminów i praktyk. W momencie rozstrzygania decydująca zaś była suma ocen z zaliczonych sprawdzianów oraz łączna ocena przebiegu praktyk, co w konsekwencji doprowadziło do umniejszenia punktów za praktyki i niższe miejsce na liście klasyfikacyjnej. O końcowej ocenie aplikanta powinny decydować zatem przepisy z daty ukończenia aplikacji ogólnej.