Skarga kasacyjna na decyzję Wojewody Lubelskiego w przedmiocie odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość
Uzasadnienie strona 2/9

Oddalając skargę J. i K. małżonków S. na decyzję Wojewody Lubelskiego z dnia [...] lutego 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie stwierdził, iż skarga nie jest zasadna albowiem zaskarżona decyzja nie narusza prawa, które miałoby skutkować koniecznością wyeliminowania jej z obrotu prawnego. Instytucja wywłaszczenia nieruchomości jest instrumentem umożliwiającym organom administracji publicznej ingerencję w sferę cudzej własności poprzez jej ograniczenie bądź pozbawienie prawa własności nieruchomości w celu prawidłowej realizacji i wykonywania zadań publicznych. Dotychczasowa szerokość ul. [...] wynosi 4,5 m i nie zabezpiecza w sposób dostateczny potrzeb właścicieli działek usytuowanych przy tej ulicy, powoduje liczne problemy z dojazdem, zwłaszcza zimą, stwarza szereg komplikacji na wypadek dojazdu karetki pogotowia lub straży pożarnej i nie spełnia wymogów drogi przeciwpożarowej. Tym samym w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego zmniejszone zostają możliwości udzielenia szybkiej i skutecznej pomocy. Przejście własności nieruchomości na rzecz gminy nastąpiło zatem na cele publiczne pod wydzieloną gminną drogę w związku z poszerzeniem i budową ul. [...] w Ś., która - zgodnie z uchwałą Rady Miasta Ś. Nr [...] z dnia [...] maja 2005 r. - jest drogą zaliczoną do kategorii dróg gminnych o nr [...] L klasy dojazdowej o nieograniczonej dostępności. To zagadnienie było już przedmiotem rozważań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 stycznia 2007 r. sygn. akt II SA/Lu 907/06, w którym Sąd ten szczegółowo odniósł się do zarzutów skarżących m. in. naruszenia art. 21 ust 2 Konstytucji RP, art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 112 ust 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Sąd w szczególności wskazał na niezasadność zarzutu dotyczącego niezachowania minimalnej odległości obiektów budowlanych od zewnętrznej krawędzi jezdni w oparciu o treść art. 43 ust. 1 lp. 3 lit. c) ustawy o drogach publicznych. Podniósł, iż w sytuacji lokalizacji drogi należy brać pod uwagę zapisy ust. 2 artykułu, zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych przypadkach usytuowanie obiektu budowlanego przy drodze, o której mowa w ust. 1 lp. 3 lit c) ustawy, w odległości mniejszej niż określona w tym przepisie, może nastąpić wyłącznie za zgodą zarządcy drogi, wydaną przed uzyskaniem przez inwestora obiektu pozwolenia na budowę lub zgłoszeniem budowy albo wykonywania robót budowlanych. W przedmiotowej sprawie Gmina - będąca zarządcą drogi - zatwierdzając podział działki nr [...], wyraziła zgodę na usytuowanie budynków umieszczonych na tej działce w odległości mniejszej, niż to wynika z przepisów. Skarżący podnosząc obecnie te same zarzuty, nie powołali nowych w stosunku do sprawy o sygn. akt II SA/Lu 907/06 argumentów na ich poparcie Nie można więc podzielić zarzutów skarżących w zakresie niezgodności realizacji celu publicznego z obowiązującymi przepisami. Nie jest w szczególności trafny zarzut naruszenia art. 1 Protokołu Dodatkowego do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, normującej standard poszanowania mienia. Nie oznacza on bowiem zakazu wywłaszczania, jeśli przewidują to przepisy prawa krajowego. Nie jest także zasadny zarzut nieprzeprowadzenia dowodu z przesłuchania skarżących. Organ I instancji wyjaśnił bowiem, iż podejmowane wielokrotnie próby przesłuchania przy udziale pełnomocnika strony nie okazały się skuteczne, a zainteresowani nie wykazywali woli efektywnej współpracy z organem w tym zakresie. Dotyczy to także oględzin w dniu [...] kwietnia 2009 r., w stosunku do których nie skorzystali z możliwości złożenia stosownych wyjaśnień. Kontynuacja tych prób nie tylko prowadziłaby do przewlekłości postępowania, ale także do zwiększania kosztów inwestycji drogowej. Wskazania wyroku Sądu z dnia 30 stycznia 2007, opierające się na wykazaniu naruszenia art. 10 oraz art. 79 kpa zostały przez organy zrealizowane w stopniu, wskazującym na brak podstaw do stwierdzenia możliwości istotnego wpływu na treść rozstrzygnięcia. W niniejszej sprawie nie zostały również naruszone reguły ustalania odszkodowania i wyceny nieruchomości. Ustalenie w decyzji wysokości spornego odszkodowania nastąpiło bowiem na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego P. A. sporządzonej na zlecenie organu I instancji w formie operatu szacunkowego. Z treścią operatu jak również z jego aktualizacją został zapoznany działający w imieniu skarżących pełnomocnik. Jednocześnie organ odwoławczy w trakcie rozprawy administracyjnej przeprowadzonej w dniu [...] lutego 2009 r. umożliwił pełnomocnikowi wypowiedzenie się i zgłoszenie zarzutów co do wymogów formalnych jak i treści merytorycznych wykonanej przez rzeczoznawcę opinii. Na omawianej rozprawie biegły był obecny i odpowiadał na wszystkie pytania dotyczące operatu. Z utrwalonego orzecznictwa wynika możliwość, a nawet wręcz konieczność dokonania przez organy administracji i Sąd oceny sporządzonego operatu szacunkowego, bowiem zarówno organy administracyjne jak i sądy rozpoznające sprawę mają obowiązek ocenić, na podstawie art. 80 kpa, wartość dowodową złożonego operatu szacunkowego. Rzeczoznawca ma pewien wpływ na ustalenie wartości nieruchomości, skoro organ dokonuje tego określenia na podstawie sporządzonego przez niego oszacowania nieruchomości. Nie oznacza to jednak związania organu ustaleniami uzyskanej opinii rzeczoznawcy majątkowego. O wysokości odszkodowania decyduje właściwy organ. On więc ocenia wiarygodność otrzymanej opinii. Na organie spoczywa również obowiązek dokładnego wyjaśnienia sprawy oraz podjęcia niezbędnych działań zmierzających do prawidłowego ustalenia wartości nieruchomości i należnego za nią odszkodowania. Proces wyceny nieruchomości powinien być poprzedzony wnikliwą analizą rynku nieruchomości, w tym wszechstronną, opartą na wszelkich dostępnych danych, analizą cen występujących na tym rynku. Do dokonania merytorycznej oceny prawidłowości operatu szacunkowego upoważnione są wyłącznie organizacje zawodowe rzeczoznawców majątkowych. Organ prowadzący postępowanie nie może wkraczać w merytoryczną zasadność opinii rzeczoznawcy majątkowego, ponieważ nie dysponuje wiadomościami specjalnymi, które posiada biegły. Organ powinien jednak dokonać oceny operatu szacunkowego pod względem formalnym, tj. zbadać czy został on sporządzony i podpisany przez uprawnioną osobę, czy zawiera wymagane przepisami prawa elementy treści, nie zawiera niejasności, pomyłek, braków, które powinny być sprostowane lub uzupełnione, aby dokument ten miał wartość dowodową. Tego rodzaju ocena została w niniejszej sprawie dokonana. Jeżeli skarżący odmiennie niż organ uważali, że w sporządzonym na zlecenie organu i przyjętym jako podstawa ustalenia odszkodowania operacie szacunkowym - istnieją nieprawidłowości w zakresie sposobu wyceny nieruchomości, zastosowanych lub też nie zastosowanych w nim kryteriów wyceny tej nieruchomości, to mieli możliwość zwrócenia się do organizacji zawodowej rzeczoznawców o dokonanie oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego lub przedłożenia organowi stosownego przeciwdowodu z opinii organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych do zakwestionowanego przez nią operatu szacunkowego. W rozpoznawanej sprawie strona nie skorzystała z takiej możliwości. Sporządzenie przez osobę uprawnioną operatu szacunkowego określającego wartość odszkodowania za przejętą nieruchomość wiąże organ administracji w warunkach, w których (zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów) ocenił, iż operat ten nie zawiera wad w zakresie, o którym była wyżej mowa i w konsekwencji jest dowodem dla wydania decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Operat szacunkowy został sporządzony z zachowaniem przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, a przyjęte przez organ odszkodowanie spełnia wymogi art. 128 - art. 135 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Materiał dowodowy został zatem wyczerpująco zebrany i należycie rozpatrzony, zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 7 i art. 77 kpa. Organ słusznie uznał, iż ustalone odszkodowanie nie mogło obejmować ewentualnie odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością wywłaszczaną - bowiem odszkodowanie przyznawane na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami obejmuje tylko wartość rzeczywiście poniesionej szkody. Organy orzekające w sprawie wnikliwie i wszechstronnie ustaliły stan faktyczny w oparciu o dowody zebrane w postępowaniu, dokonały prawidłowej ich oceny oraz wynikającej z niej kwalifikacji faktów sprawy, a następnie szczegółowo wyjaśniły motywy, jakimi się kierowały przy rozstrzyganiu sprawy. Uzasadniły zatem przekonująco swoje decyzje, nie naruszając przy tym granic swobodnej oceny dowodów, które zebrały w toku postępowania.

Strona 2/9