Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Kremer, Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.), Sędzia del. NSA Jolanta Sikorska, Protokolant asystent sędziego Marcin Rączka, po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych B.E., Z.W., A.B., A.J. i J.G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 września 2013 r. sygn. akt I SA/Wa 60/13 w sprawie ze skarg Rzecznika Praw Obywatelskich, B.E., M.K., Z.W., M.J., A.J., J.G., A.B. i R.J. na uchwałę Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 15 grudnia 2011 r. nr XXIX/615/2011 w przedmiocie zasad obrotu lokalami mieszkalnymi m.st. Warszawy 1. uchyla pkt 2 zaskarżonego wyroku i stwierdza nieważność § 4 pkt 5, § 7, § 12 ust. 2 zaskarżonej uchwały; 2. zasądza od Miasta Stołecznego Warszawy na rzecz B.E. kwotę 347 (trzysta czterdzieści siedem) złotych, na rzecz Z.W. kwotę 407 (czterysta siedem) złotych, na rzecz A.B. kwotę 347 (trzysta czterdzieści siedem) złotych, oraz na rzecz A.J. i J.G. kwotę 364 (trzysta sześćdziesiąt cztery) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 18 września 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 60/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skarg Rzecznika Praw Obywatelskich, B. E., M. K., Z. W., M. J., A. J., J. G., A. B. i R. J. na uchwałę Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 15 grudnia 2011 r., Nr XXIX/615/2011 w sprawie obrotu lokalami mieszkalnymi m.st. Warszawy, stwierdził nieważność § 6 i § 9 zaskarżonej uchwały, oddalił skargi w pozostałym zakresie oraz zasądził koszty postępowania.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wpłynął szereg skarg na wskazaną powyżej uchwałę Rady m.st. Warszawy z dnia 15 grudnia 2011 r. Ze skargami tymi wystąpili:
1. Rzecznik Praw Obywatelskich - wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały w zakresie § 6 ust. 1 pkt 1 - 5 zarzucając, że narusza ona art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, poprzez wprowadzenie do uchwały dodatkowych kryteriów, pozbawiających najemców prawa pierwszeństwa, art. 32 ust. 1 Konstytucji RP poprzez dyskryminację części najemców, art. 2 Konstytucji RP, ponieważ zaprezentowane w uchwale zróżnicowanie najemców nie jest uzasadnione realizacją zasady sprawiedliwości społecznej, art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a/ ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ponieważ przepis umożliwiający gminie określenie zasad gospodarowania nieruchomościami jest zbiorem reguł postępowania dla organu wykonawczego, ale zasady te nie mogą wkraczać, ani modyfikować materii ustawowej, a jedynie mogą stanowić jej dopełnienie bądź uzupełnienie.
2. M. K. - domagał się uchylenia § 6 uchwały i zarzucił naruszenie art. 34 ust. 1 pkt 3 u.g.n., ponieważ przepis ten przewiduje, że o wykup lokalu mieszkalnego może starać się najemca, jeżeli najem został nawiązany na czas nieoznaczony. Zdaniem skarżącego § 6 uchwały tworzy w akcie prawa miejscowego dodatkowe kryteria wykupu mieszkań dyskryminujące najemców; § 136 i § 137 w zw. z § 143 zawartych w Załączniku do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz.U. Nr 100, poz. 908), które to przepisy przewidują, że akt prawa miejscowego nie może zawierać powtórzeń i modyfikacji regulacji ustawowej; art. 75 Konstytucji RP, bowiem uchwała została podjęta w sprzeczności z zasadą popierania przez władze publiczne działań zmierzających do uzyskania własnego mieszkania.
3. R. J. i A. B. - domagali się stwierdzenia nieważności uchwały w całości i zarzucali naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a/ ustawy o samorządzie gminnym, poprzez zawarcie w § 9 pkt 5 i 6 uchwały regulacji w zakresie dotyczącym zabezpieczania wierzytelności. Skarżący wskazali, że kwestia ta regulowana jest przepisem art. 70 ust. 2 u.g.n. i nie stanowi przedmiotu upoważnienia ustawowego, a ograniczający strony przyszłej umowy sprzedaży jest obowiązek poddania się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 4 i 5 k.p.c. oraz uzależnienie rozłożenia na raty należności za zakup lokalu od zgody na zabezpieczenie wierzytelności. Ich zdaniem, przepis § 9 ust. 1 uchwały jest sprzeczny z art. 70 ust. 2 u.g.n., zaś Rada m.st. Warszawy nie ma kompetencji do regulowania rozłożenia na raty ceny zbywanych nieruchomości; art. 68 ust. 1 u.g.n. poprzez zawarcie w § 7 ust. 1 uchwały stwierdzenia o udzieleniu bonifikaty podczas, gdy na mocy art. 68 ust. 1 u.g.n. bonifikaty udziela właściwy organ i art. 2 Konstytucji RP.