Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Monika Nowicka Sędzia del. WSA Marian Wolanin Protokolant st. asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Muzeum [...] w O., Skarbu Państwa - Starosty K. oraz Powiatu K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Wa 715/15 w sprawie ze skarg Muzeum [...] w O., Skarbu Państwa - Starosty K. oraz Powiatu K. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] w przedmiocie reformy rolnej oddala skargi kasacyjne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 28 lipca 2015 roku sygn. akt I SA/Wa 715/15 oddalił skargi Muzeum [...] w O. oraz Skarbu Państwa - Starosty K. i Powiatu K. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] w przedmiocie reformy rolnej.
Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Decyzją z dnia [...] marca 2013 roku nr [...] wydaną po rozpoznaniu wniosku J. K. Wojewoda Ł. stwierdził, że nieruchomość obejmująca zespół pałacowo-parkowy położony w O., gmina O., powiat [...], województwo [...], w skład którego wchodzą działki nr [...] i [...] o pow. 12,40 ha, podpadała pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e) dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r., Nr 3, poz. 13 ze zm., dalej: dekret o przeprowadzeniu reformy rolnej).
Po rozpatrzeniu odwołania J. K., decyzją z dnia [...] lutego 2015 roku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi uchylił tę decyzję w części dotyczącej działki nr [...] i w tym zakresie orzekł, że przedmiotowa działka nie podpadała pod działanie przepisów dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej. W pozostałej części utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu zajętego stanowiska organ odwoławczy wyjaśnił, że lokalizacja części gospodarczej majątku oraz charakter zamku wykluczają jego bezpośrednie wykorzystanie jako obiektu do celów reformy rolnej, czyli do prowadzenia działalności rolniczej. Co do ewentualnego związku funkcjonalnego między zamkiem a pozostałą częścią gospodarstwa ze względu na miejsce zamieszkiwania rządcy oraz miejsce, skąd prowadzony był bezpośredni zarząd nad gospodarstwem, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ustalił, że zarządca majątku H. Ł. mieszkał w budynku zwanym rządcówką umiejscowionym poza zespołem zamkowo-parkowym. Ponadto, odwołując się do zeznań świadków J. Ż. i R. R., organ odwoławczy ustalił, że bezpośrednio całym majątkiem zarządzał administrator G. S., który zamieszkiwał w zamku. Świadek R. R. oraz świadek J. W. potwierdzili, że budynek biurowy zarządcy majątku znajdował się w części gospodarczej, tj. poza zespołem zamkowo-parkowym. Wobec powyższego organ II instancji nie zgodził się ze stanowiskiem organu I instancji, że między zamkiem a pozostałą częścią majątku występował związek funkcjonalny. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził także, że nie można przyjąć za organem I instancji, że staw parkowy był wykorzystywany na cele działalności w zakresie rybołówstwa. Porośnięte drzewami brzegi oraz odgrodzenie stawu parkowego od części gospodarczej murem prowadzą do wniosku, że nie mógł on być wykorzystywany jako hodowlany o znaczeniu gospodarczym, lecz pełnił funkcję rekreacyjną. Poza tym w całym majątku O. były 4 ha stawów, podczas gdy staw zlokalizowany w zespole zamkowo-parkowym obejmował jedynie 0,75 ha, a znacznie większy staw umiejscowiony był bezpośrednio na północ od zespołu parkowego i na wschód od części gospodarczej. W konsekwencji organ uznał, że przedmiotowy staw nie nadawał się do wykorzystania na cele reformy rolnej. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi stwierdził także, że na cele reformy rolnej nie nadawał się tzw. Domek Neogotycki (organ uznał, że niezależnie od tego, czy domek ten pełnił funkcję kuchni, pralni czy mieszkania, nie mógł być on wykorzystywany na cele reformy rolnej) oraz Domek Szwajcarski, którego funkcje mieszkalne i lokalizacja wewnątrz parku na terenie zespołu zamkowo-parkowego spowodowały, że budynek ten nie mógł być wykorzystywany przy działalności rolniczej. Organ II instancji podzielił natomiast stanowisko Wojewody Ł., że działka nr [...] podpadała pod działanie przedmiotowego dekretu. Minister stwierdził, że na tej działce znajdował się ogródek warzywny, w związku z czym można ją zakwalifikować jako mieszczącą się w definicji nieruchomości ziemskiej.