Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Rausz, Sędziowie NSA Janina Antosiewicz, Zygmunt Zgierski (spr.), Protokolant Iwona Sadownik, po rozpoznaniu w dniu 20 września 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 18 stycznia 2005 r. sygn. akt II SA/Lu 744/04 w sprawie ze skargi Małgorzaty F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 9 września 2004 r. (...) w przedmiocie dodatku do świadczeń rodzinnych z tytułu samotnego wychowywania dzieci 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie; 2. odstępuje od zasądzenia na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. od Małgorzaty F. zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie stwierdził nieważność decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 9 września 2004 r. w przedmiocie dodatku do świadczeń rodzinnych z tytułu samotnego wychowywania dziecka.
W uzasadnieniu wyroku Sąd podniósł, iż zaskarżoną decyzją, wydaną na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 Kpa oraz art. 12 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych /Dz.U. nr 228 poz. 2255 ze zm./, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. utrzymało w mocy decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w N. z dnia 9 czerwca 2004 r. w sprawie odmowy przyznania Małgorzacie F. dodatku z tytułu samotnego wychowywania dzieci.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Kolegium stwierdziło, iż z przeprowadzonych w latach 2000-2004 wywiadów środowiskowych jednoznacznie wynika, że sytuacja faktyczna Małgorzaty F. nie wypełnia dyspozycji art. 3 pkt 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie pojęcia "samotne wychowywanie dziecka". Stosownie do powołanego przepisu dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje pannie, kawalerowi, osobie pozostającej w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osobie rozwiedzionej, wdowie lub wdowcowi, jeżeli wspólnie nie wychowuje dziecka z ojcem lub matką dziecka. W przedmiotowej sprawie skarżąca jest panną i ma na utrzymaniu pięcioro dzieci w wieku od 11 lat do 9 miesięcy, zaś ojcem dzieci jest Tadeusz G., z którym skarżąca wspólnie mieszka w nowopobudowanym domu jednorodzinnym. Dlatego też, w rozumieniu art. 3 pkt 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych, skarżąca z dziećmi i konkubentem są rodziną - wszyscy wspólnie mieszkają i jako rodzice mają na utrzymaniu i wychowaniu pięcioro dzieci.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie podniósł dalej, iż na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 9 września 2004 r. Małgorzata F. złożyła skargę. W skardze tej wywiedziono, iż organ II instancji dokonał błędnej wykładni art. 3 pkt 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Skarżąca jest w istocie osobą samotnie wychowującą dzieci. Ojciec dzieci mieszka z nią tylko dlatego, że nie ma się dokąd wyprowadzić, lecz nie płaci na utrzymanie oraz nie wychowuje dzieci, czego dowodem są zasądzone od ojca alimenty dzieci. Skarżąca stwierdziła także, że ustawodawca nie wprowadził w tym zakresie obowiązku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, który był ostatnio w tej sprawie przeprowadzony w marcu 2004 r., przed złożeniem przez nią wniosku o przedmiotowe świadczenia rodzinne.
Po rozpoznaniu skargi Małgorzaty F. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie stwierdził nieważność decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 9 września 2004 r. Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja organu II instancji została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, określonych w art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa. Uzasadniając rozstrzygnięcie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie podniósł, iż materialnoprawną podstawę wydania zaskarżonej decyzji stanowią przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych /Dz.U. nr 228 poz. 2255 ze zm./. Jako organ właściwy do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych przepisy wskazują wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie rodzinne lub otrzymującej świadczenie rodzinne /art. 20 ust. 2, art. 3 pkt 11/, uprawniając go do upoważnienia w formie pisemnej do wydania decyzji innych wskazanych w ustawie osób /art. 20 ust. 3/.