Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia NSA Teresa Zyglewska sędzia NSA Rafał Stasikowski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 17 lipca 2018 r. sygn. akt II SA/Rz 425/18 w sprawie ze skargi J. U. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [..] z dnia [..] lutego 2018 r. nr [..] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 17 lipca 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie rozpoznając skargę J. U. uchylił zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [..] z dnia [..] lutego 2018 r. nr [.]. i decyzję Wójta Gminy C. z dnia [..] stycznia 2018 r. nr [..].
Powyższe rozstrzygnięcie wydane zostało na gruncie następujące stanu faktycznego i prawnego
Decyzją z dnia [..] stycznia 2018 r. nr [..] Wójt Gminy C. odmówił wnioskodawczyni J. U. przyznania świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad ojcem B. W. W motywach rozstrzygnięcia wskazał, że legitymuje się on orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności z [..] stycznia 2017 r. ([..]). Wynika z niego, że niepełnosprawność istnieje od 6 lipca 2016 r. Jak zaznaczył organ art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1518 ze zm., dalej: u.ś.r.) stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Okoliczność ta powoduje, że świadczenie pielęgnacyjne w rozpoznawanej sprawie nie może zostać przyznane.
W odwołaniu od decyzji J. U. opisując schorzenia ojca podała, że wymaga on opieki i pomocy. Jest u niego codziennie, robi wszystko, gotuje, pierze, robi zakupy, chodzi z ojcem do lekarza na rehabilitację. Jeśli wymaga tego jego stan zdrowia zostaje na noc. W jej ocenie decyzja jest krzywdząca, a niesprawiedliwym jest odmawianie opiekunowi osób niepełnosprawnych prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, tylko ze względu na datę powstania niepełnosprawności.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [..], dalej SKO decyzją z dnia [..] lutego 2018 r. - powołując w podstawie prawnej art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. oraz art. 17 u.ś.r. - utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu podało, że J. U. w związku z koniecznością sprawowania opieki nad ojcem nie pracuje zawodowo. B. W. posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, której daty powstania nie da się ustalić. Orzeczenie Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K. z [..] stycznia 2017 r. wydano na okres od 6 lipca 2016 r. do 31 stycznia 2019 r. SKO powołując się na treść art. 17 ust. 1, 1a i 1b u.ś.r. oraz na wyrok TK z 21 października 2014 r. sygn. K 38/13 wskazało, że nie podziela stanowiska organu I instancji o odmowie przyznania świadczenia na podstawie przepisu art. 17 ust. 1b u.ś.r., który to przepis uznany został za niekonstytucyjny. Wynikająca z niego przesłanka w postaci daty powstania niepełnosprawności nie może być podstawą odmowy przyznania wnioskowanego świadczenia. Kolegium wyjaśniło, że w kontrolowanej sprawie zachodzi inna przesłanka, która powoduje, że świadczenie pielęgnacyjne nie może być przyznane, a mianowicie sposób sprawowania opieki przez wnioskodawczynię nad ojcem. Nie mieszka ona bowiem razem z ojcem. Zamieszkuje w tej samej miejscowości, ale w odległości ok. 2,1 km od niego. Z wywiadu środowiskowego wynika, że wnioskodawczyni codziennie jeździ do ojca, pomaga mu w czynnościach życia codziennego, zapewnia opiekę lekarską. Zdaniem SKO zakres i obraz opieki ze strony odwołującej, jaki wyłania się z akt sprawy może być realizowany w takim samym stopniu chociażby w ramach usług opiekuńczych. Oznacza to, że J. U. nie sprawując stałej opieki nad ojcem nie jest pozbawiona możliwości wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Okoliczność pozostawania w pracy nie pozbawia córki prawnej i moralnej zdolności do sprawowania częściowej opieki nad rodzicami (np. po godzinach pracy) i nie zwalnia z obowiązku alimentacyjnego.