Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.), Sędziowie NSA Andrzej Jurkiewicz, Zbigniew Rausz, Protokolant Tomasz Zieliński, po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 stycznia 2005r. sygn. akt II SA/GD 4071/01 w sprawie ze skargi Gminy Miejskiej [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zmiany decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku, 2. zasądza od Gminy Miejskiej [...] na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] kwotę 220 (słownie: dwieście dwadzieścia) zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Decyzją z dnia [...] (Nr [...]) Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na podstawie art. 127 § 2 w związku z art. 17 pkt. 1, art. 138 § 1 pkt. 2 i art. 155 kpa oraz art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000r. nr 46 poz. 543) uchylono decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] oraz zmieniono decyzję tego organu z dnia [...] (nr [...]) w ten sposób, że wykreślono z jej sentencji warunki podziału nieruchomości, wymienione w pkt. 2 lit. a), b) i c). W uzasadnieniu decyzji SKO wskazało, że decyzją z dnia [...] (nr [...]) Prezydent Miasta [...] zatwierdził projekt podziału nieruchomości o powierzchni 0.8684 ha, oznaczonej numerem 68/1, położonej w obrębie geodezyjnym nr 14 miasta [...] przy ul. [...], stanowiącej własność małżonków M. i L. O. Decyzja podjęta została na wniosek właścicieli. W punkcie 2 tej decyzji ustalone zostały dodatkowe warunki podziału, które nakładają na właścicieli obowiązek ustanowienia służebności drogowej, zapewniającej zbywanym działkom dostęp do drogi publicznej. Powyższa decyzja stała się ostateczna w dniu 30 marca 2001 r.
Pismem z dnia 11 lipca 2001 r. właściciele przedmiotowej nieruchomości - M. i L. O. wystąpili o zmianę decyzji w trybie art. 155 kodeksu postępowania administracyjnego. Proponowana przez nich zmiana dotyczyła wykreślenia z decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości punktu 2 lit. a), b) i c) określającego zasady dostępu do drogi publicznej, z uwagi na to, iż powstałe w wyniku podziału działki posiadają dostęp do drogi publicznej przez stanowiącą własność Miasta drogę gminną, zlokalizowaną na działce nr 66. Prezydent Miasta [...] decyzją z dnia [...] (nr [...]) odmówił zmiany swej decyzji z dnia [...]. W uzasadnieniu podał, że zmiana decyzji ostatecznej w trybie art. 155 kodeksu postępowania administracyjnego wymaga m.in. wyraźnej zgody wszystkich stron postępowania. Status strony, w ocenie organu pierwszej instancji, przysługiwał także Gminie Miejskiej [...], a gmina reprezentowana przez Zarząd Miasta na proponowaną zmianę nie wyraziła zgody.
Od odmownej decyzji Prezydenta Miasta [...] małżonkowie O. złożyli odwołanie, zarzucając, iż w sprawie o podział nieruchomości stanowiącej ich własność Zarządowi Miasta nie przysługują uprawnienia strony.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] rozpoznając odwołanie wskazało, że stosownie do treści art. 93 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. nr 46 poz. 543) podziału nieruchomości można dokonać, jeśli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego oraz przepisami szczególnymi. Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej. Za dostęp do drogi publicznej w myśl art. 93 ust. 3 cyt. ustawy uważa się również wydzielenie drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich służebności. Określenie "również" wskazuje zdaniem SKO w [...] na możliwość zastosowania wykładni pojęcia dostępu do drogi publicznej, przyjętej w cyt. wyżej uchwale Sądu Najwyższego. Z uzasadnienia powołanej uchwały Sądu Najwyższego wynika, że dostęp do drogi publicznej zapewnia m.in. droga pozostająca pod zarządem gminy, aczkolwiek nie będąca drogą publiczną w rozumieniu ustawy o drogach, ale dostępna dla ogółu mieszkańców. Niewątpliwie taki charakter ma stanowiąca własność gminy działka nr 66, do której przylega nieruchomość odwołujących się. Działka nr 66 nie tylko w ewidencji gruntów ujawniona została jako droga, ale takie jej przeznaczenie wynika także z planu zagospodarowania przestrzennego, co - w ocenie organu odwoławczego - jednoznacznie potwierdza pismo Wydziału Urbanistyki i Architektury Urzędu Miejskiego w [...] z dnia 31 lipca 2001 r. (w aktach sprawy). Kolegium podkreśliło wreszcie, że nie do zaakceptowania jest przyjęta w zaskarżonej decyzji teza o udziale organów gminy w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony i w konsekwencji odmowa zmiany decyzji z uwagi na brak zgody gminy, jako strony na taką zmianę. W postępowaniu administracyjnym w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej (a taki charakter ma niniejsze postępowanie), ani gmina jako samorządowa osoba prawna, ani żaden z organów gminy nie jest stroną postępowania. Zmiana ostatecznej decyzji administracyjnej w trybie art. 155 kodeksu postępowania administracyjnego jest dopuszczalna, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się takiej zmianie i przemawia za tym interes społeczny, lub słuszny interes strony, a w ocenie organu odwoławczego powyższe warunki zostały spełnione.