Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie NSA Joanna Runge-Lissowska del.WSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz (spr.) Protokolant Edyta Pawlak po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 12 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Sz 1114/07 w sprawie ze skargi M. M. na decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Koszalinie z dnia [...] października 2007 r. nr [...] w przedmiocie naliczenia należności za wypracowane nadgodziny oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 12 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Sz 1114/07 oddalił skargę M. M. na decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Koszalinie z dnia [...] października 2007 r. wydaną w sprawie naliczenia należności za wypracowane nadgodziny.
Przedstawiając w uzasadnieniu stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji wskazał, że w związku z pisemnym zgłoszeniem mł. chor. M. M. Dyrektor Aresztu Śledczego w Słupsku decyzją personalną z dnia [...] grudnia 2005 r. zwolnił go ze służby w Służbie Więziennej z dniem [...] grudnia 2005 r. Decyzją z dnia [...] grudnia 2005 r. Dyrektor Aresztu Śledczego w Słupsku przyznał wymienionemu należność za wypracowane nadgodziny w wysokości [...] zł. W wyniku wniesionego odwołania Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Koszalinie decyzją z dnia [...] stycznia 2007 r. uchylił decyzję organu niższej instancji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 27 czerwca 2007 r. II SA/Sz 169/07 stwierdził nieważność ww. decyzji Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Koszalinie z dnia [...] stycznia 2007 r. Sąd stwierdził, że w ustawie z dnia 26 kwietnia 1997 r. o Służbie Więziennej (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761 ze zm.), brak jest podstawy materialnoprawnej do orzekania w przedmiocie objętym decyzją organu pierwszej instancji, czyli przyznania funkcjonariuszowi należności za wypracowane nadgodziny. Ustawodawca nie przewidział w składzie uposażenia zasadniczego jak i dodatków do tego uposażenia, wynagrodzenia za czas służby przepracowany poza rozkładem czasu służby. Wynagrodzenie takie nie zostało ustanowione w formie świadczenia pieniężnego, którego rodzaje wymienia art. 104 ustawy. Natomiast stanowiące podstawę prawną rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 września 1997 r. w sprawie zasad ustalania czasu służby funkcjonariuszy Służby Więziennej, nie mogło być podstawą prawną decyzji, albowiem nie mieści się w ustalonym Konstytucją RP katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego.
Sąd stwierdził, że organ odwoławczy naruszył art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. Mając na uwadze brak w ustawie o Służbie Więziennej podstawy prawnej roszczenia skarżącego, organ odwoławczy powinien był wydać decyzję na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 zd.2 k.p.a.
Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Koszalinie decyzją z dnia [...] października 2007 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. oraz art. 31 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej, uchylił decyzję Dyrektora Aresztu Śledczego w Słupsku z dnia [...] grudnia 2005 r. i umorzył postępowanie przed organem pierwszej instancji. Organ odwoławczy stwierdził, że rozpatrując ponownie sprawę wydał decyzję na wskazanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny podstawie prawnej. Organ odwoławczy zaznaczył, że w tej sprawie toczy się postępowanie przed Sądem Okręgowym w Słupsku.
M. M. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie podnosząc, że z treści § 7 pkt 2 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 września 1997 r. w sprawie zasad ustalania rozkładu czasu służby funkcjonariuszy Służby Więziennej (Dz. U. MS, Nr 4, poz. 39) wynika, że w zamian za służbę pełnioną poza rozkładem czasu służby funkcjonariuszowi udziela się w tym samym wymiarze czasu wolnego od służby. Oznacza to, że w zamian za służbę pełnioną poza rozkładem czasu służby funkcjonariusz otrzymuje ekwiwalent w postaci czasu wolnego. Oczywistym jest, że realizacja tego uprawnienia przez funkcjonariusza może mieć miejsce tylko do czasu trwania stosunku służby, ponieważ po jego ustaniu były funkcjonariusz nie może odebrać "w naturze" czasu wolnego od służby. Oznacza to w praktyce, że argumentacja, na którą powołuje się organ administracji prowadzi do wniosku rażąco godzącego w interes prawny skarżącego polegającego na tym, że w przypadku pełnienia służby poza rozkładem czasu służby nie otrzyma on żadnego ekwiwalentu: ani czasu wolnego, ani jakiegokolwiek świadczenia pieniężnego.