Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Borowiec, Sędzia NSA Joanna Banasiewicz, Sędzia NSA Roman Ciąglewicz (spr.), Protokolant Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2009r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Komendanta Głównego Straży Granicznej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 marca 2008r. sygn. akt II SA/Wa 30/08 w sprawie ze skargi D. K. na decyzję Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia [...] października 2007r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania prawa do wzrostu uposażenia z tytułu zwiększonej wysługi lat oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie.
Wyrokiem z dnia 7 marca 2008 r., sygn. akt II SA/Wa 30/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w sprawie ze skargi D. K. na decyzję Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia [...] października 2007 r., nr [...], w przedmiocie odmowy przyznania prawa do wzrostu uposażenia z tytułu zwiększonej wysługi lat, uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję - rozkaz personalny Komendanta [...] Oddziału Straży Granicznej, z dnia [...] września 2007 r., nr [...].
Wyrok wydany został w następujących okolicznościach sprawy.
Ppor. Straży Granicznej D. K., wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2007 r. wystąpił o zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców M. i A. K. w okresie od dnia [...] listopada 1993 r. do dnia [...] lutego 1999 r. i od dnia [...] lutego 2000 r. do dnia [...] lutego 2000 r., przy ustalaniu wzrostu wynagrodzenia. Do wniosku dołączył zeznania dwóch świadków potwierdzających wykonywanie przez niego pracy w podanych okresach w gospodarstwie rodziców, zaświadczenie potwierdzające fakt prowadzenia przez rodziców gospodarstwa rolnego i podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz zamieszkiwania przez funkcjonariusza w podanych okresach w domu rodzinnym w czasie pobierania nauki w szkołach ponadpodstawowych.
Komendant [...] Oddziału Straży Granicznej stwierdził, że na dzień [...] września 2007 r. D. K. przysługuje dodatek za wysługę lat w wysokości 8%, z uwzględnieniem podanych w decyzji okresów. W decyzji nie wymieniono okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. W uzasadnieniu organ wskazał przepis art. 1 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz.310), zgodnie z którym, do wysługi lat mogą być zaliczone, przypadające po dniu 31 grudnia 1983 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Powołując się na treść art. 6 ust.2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz.25), określający definicję domownika i art. 7 ust.1 pkt 2 i ust.2 tej ustawy, stanowiący o obowiązku ubezpieczenia rolnika i domownika oraz odprowadzania przez te podmioty składek na ubezpieczenie społeczne rolników, organ stwierdził, iż istnieje związek pomiędzy odprowadzaniem składek, a możliwością zaliczenia okresu do stażu pracy. Wnioskodawca nie przedłożył zaświadczenia z KRUS o opłacanych składkach na ubezpieczenie społeczne w okresie pracy w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika.
W odwołaniu D. K. zarzucił bezpodstawne przyjęcie, iż status domownika jest uzależniony od opłacania składek do KRUS. Według odwołującego się, przepis art. 1 ust.1 pkt 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy stanowi samodzielną podstawę zaliczenia wnioskowanych okresów do wysługi lat.
Komendant Główny Straży Granicznej uchylił zaskarżony rozkaz personalny w całości i odmówił wzrostu dodatku za wysługę lat. W uzasadnieniu Komendant Główny określił rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji jako nieprawidłowo sformułowane. Ustalenie wysługi lat funkcjonariusza Straży Granicznej nie może być przedmiotem odrębnej decyzji administracyjnej. Kwestia zaliczenia lub niezaliczenia pewnych okresów do wysługi lat powinna być rozpatrywana i rozstrzygana w ramach sprawy dotyczącej prawa do uposażenia lub innego świadczenia uzależnionego od wysługi lat. Organ odwoławczy ocenił, że zaskarżony rozkaz został wydany z naruszeniem § 7 ust.2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie trybu zaliczenia okresów służby i pracy do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego funkcjonariuszy Straży Granicznej (Dz. U. Nr 99, poz.902). W świetle powołanego przepisu, w przypadku dokonywania weryfikacji wysługi lat, wydaje się nowy rozkaz personalny, w którym należy m.in. wskazać początkowy dzień nabycia prawa do wzrostu uposażenia z tytułu zwiększonej wysługi lat. Wadliwą decyzję należało więc uchylić. W kwestii merytorycznej organ drugiej instancji przyjął, że wnioskodawca nie spełniał pojęcia domownika, o którym mowa w art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz.25 ze zm.). Zdaniem organu odwoławczego, istnieje związek między odprowadzaniem składek z tytułu ubezpieczenia społecznego, a możliwością zaliczenia okresu do stażu pracy, od którego zależy ustalenie wzrostu uposażenia zasadniczego funkcjonariusza. Ubezpieczenie społeczne rodziców nie jest równoznaczne z tym, że ich syn, który ukończył 16 lat i wspólnie z nimi mieszka, jest domownikiem w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Pozostawanie domownikiem jest zaś elementem niezbędnym w ocenie, czy zostały spełnione przesłanki art. 1 ust.1 pkt 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Według Komendanta Głównego, wnioskodawca nie spełnił przesłanki wykonywania stałej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Argumentował, że o stałej pracy można mówić dopiero wtedy, gdy stanowi ona główny cel i zajęcie pracującej osoby, a zatem praca ta źródłem utrzymania dla pracującego. Tymczasem głównym celem i zajęciem D. K. w podanych okresach było pobieranie nauki w szkole ponadpodstawowej. Organ nie kwestionował, że skarżący wykonywał niektóre prace w gospodarstwie rolnym rodziców, jednak praca stanowiła jedynie pomoc doraźną. Miała więc charakter pracy dorywczej, a nie stałej. Nieuwzględnienie wnioskowanego okresu w stażu pracy funkcjonariusza powoduje odmowę wzrostu dodatku za wysługę lat.