Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska, Sędzia NSA Elżbieta Kremer, Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.), po rozpoznaniu w dniu 4 października 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] S.A. w W. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 października 2016 r. sygn. akt II SA/Kr 758/16 w sprawie ze skargi [...] S.A. w W. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w K. na decyzję Wojewody M. z dnia [...] maja 2016 r., znak: [...] w przedmiocie ustalenia i wypłaty odszkodowania oddala skargę kasacyjną
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 października 2016r. sygn. akt II SA/Kr 758/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę [...] S.A. w W. Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w K. na decyzję Wojewody M. z dnia [...] maja 2016r. znak: [...] w przedmiocie ustalenia i wypłaty odszkodowania.
Wspomniany wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:
Starosta [...] decyzją z dnia [...] lutego 2015r. znak: [...], (sprostowaną postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2015r. znak: [...]) orzekł o ustaleniu i wypłacie odszkodowania na rzecz I. A. K., J. C., K. K., R. K., J. K., I. Z., B. T., A.M., B.Ł., C. B., J. L., T. D., R. Ł. w łącznej kwocie [...] zł. za nieruchomość oznaczoną jako działka nr [...] położoną w jednostce ewidencyjnej B., obręb S., o powierzchni [...]ha., objętą księgą wieczystą [...], która z mocy prawa z dniem [...] czerwca 2003r. przeszła na własność Skarbu Państwa, w użytkowanie wieczyste [...] Równocześnie orzeczono o podmiocie zobowiązanym do zapłaty odszkodowania oraz o sposobie zapłaty i skutkach opóźnienia lub zwłoki w zapłacie należności. W uzasadnieniu ww. decyzji organ l instancji wskazał, że K. K., J. C., J. L., T. D. i R. Ł. wystąpili w dniu [...] listopada 2007r. do Starosty [...] z wnioskiem o ustalenie i wypłatę odszkodowania jednocześnie zaznaczając, że pozostałe osoby będące również poprzednimi współwłaścicielami tj. M. K. i H. Ł. - zmarły. Ponadto K. K., J. L., T. D., R. Ł. wskazały, że ww. wniosek został przez nich złożony także w imieniu spadkobierców M. K. i H. Ł. Wniosek został złożony z zachowaniem terminu określonego w ustawie z 8 września 2000r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "[...]" (obecnie Dz.U. z 2017r. poz. 680), dalej powoływanej jako "u.k.r.p.", oraz spełniony został w stosunku do ww. nieruchomości warunek nabycia z mocy prawa przez Skarb Państwa z dniem 1 czerwca 2003r., co potwierdzone zostało ostateczną decyzją Wojewody M. z dnia [...] sierpnia 2013r. nr [...], przy jednoczesnym braku wystąpienia negatywnej przesłanki ustalenia odszkodowania, polegającej na stwierdzeniu nieprzerwanego, co najmniej 30 - letniego i trwającego do 31 maja 2003r., samoistnego posiadania przedmiotowej nieruchomości przez [...] S.A. lub jego poprzedników prawnych. Odszkodowanie zostało ustalone w oparciu o opinię biegłego rzeczoznawcy majątkowego, który w operacie szacunkowym sporządzonym dnia [...] listopada 2014r. oszacował wartość rynkową przedmiotowej nieruchomości położonej w jednostce ewidencyjnej B., obręb [...] oznaczonej jako działka nr [...]o powierzchni [...]ha, stanowiącej fragment linii kolejowej nr [...] - na kwotę [...]zł.
Odwołanie od powyższej decyzji złożyło złożone przez [...] S.A. w W., Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w K.
Wojewoda M. decyzją z dnia [...] maja 2016r. znak: [...], działając na podstawie art. 9a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2015r. poz. 1774 z zm.), dalej powoływanej również jako "u.g.n.", oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016r. poz. 23 ze zm.), dalej powoływanej jako "K.p.a.", utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Starosty [...] z dnia [...] lutego 2015r. W uzasadnieniu Wojewoda [...], powołując się na brzmienie art. 37a ust. 1 i 7 u.k.r.p., wskazał, że grunty wchodzące w skład linii kolejowych, które pozostawały w dniu [...] lutego 2003r. we władaniu [...] S.A., a nie stanowiły własności Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego lub tego przedsiębiorstwa, stają się z dniem 1 czerwca 2003r. z mocy prawa własnością Skarbu Państwa za odszkodowaniem. Wskazując na brzmienie art. 37a u.k.r.p. organ podał, że z wnioskiem o ustalenie odszkodowania występuje właściciel nieruchomości w terminie od dnia [...] czerwca 2003r. do dnia [...] grudnia 2007r. Zaznaczył jednocześnie, że wszystkie przesłanki muszą wystąpić łącznie. Organ I instancji wskazał, że ostateczną decyzją Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2013r. znak: [...] stwierdzono, że z dniem [...] czerwca 2003r. Skarb Państwa nabył z mocy prawa własność gruntu stanowiącego fragment linii kolejowej nr [...][...] ([...]), położony w jednostce ewidencyjnej B. obręb [...], oznaczony jako działka nr [...] pozostający w dniu [...] lutego 2003r. we współwłasności osób fizycznych. Decyzją tą stwierdzono również nabycie z mocy prawa z dniem [...] czerwca 2003r. przez [...] S.A. prawa użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu oraz prawa własności urządzeń infrastruktury kolejowej na nim posadowionych. Organ przytoczył treść uzasadnienia projektu ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "[...]" oraz o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 80, poz. 720), którą wprowadzono przepis art. 37a i wskazał, że odwołanie się przez ustawodawcę do przepisu art. 73 ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, pozwala na skorzystanie z dorobku orzeczniczego, który powstał w związku ze stosowaniem ww. przepisu. Wojewoda [...] zwrócił również uwagę na rozbieżności w treści rozstrzygnięć sądów. Zgodnie z jednym stanowiskiem, jeśli w dacie złożenia wniosku o odszkodowanie wnioskodawca był ujawniony w księdze wieczystej, jako wyłączny właściciel przedmiotowej nieruchomości, to brak jest podstaw do przyjęcia, że nie był on legitymowany do złożenia wniosku o ustalenie i wypłatę całego należnego odszkodowania, pomimo, że prawo to zostało ujawnione w księdze wieczystej w wyniku zawarcia umowy sprzedaży z poprzednim właścicielem nieruchomości. Według drugiego poglądu, odszkodowanie o którym mowa w przywołanych przepisach jest ściśle związane z utratą prawa własności, stanowiąc rekompensatę za przejęte w tym trybie nieruchomości. Uprawnionym jest zatem właściciel nieruchomości na dzień nabycia jej własności przez Skarb Państwa z mocy prawa.