Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Jolanta Sikorska Sędzia del. WSA Jolanta Górska po rozpoznaniu w dniu 11 października 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S.B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 października 2016 r. o sygn. akt IV SA/Gl 245/16 w sprawie ze skargi S.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2016 r. nr [...] w przedmiocie nienależnie pobranego zasiłku dla opiekuna oddala skargę kasacyjną.
Prezydent Miasta Będzin decyzją z dnia 11 czerwca 2014 r. nr [...] przyznał skarżącemu S.B. prawo do zasiłku dla opiekuna od 1 lipca 2013 r. - bezterminowo. Następnie organ po wznowieniu postępowania decyzją z dnia 25 maja 2015 r. nr [...] uchylił decyzję z dnia 11 czerwca 2014 r. i odmówił prawa do zasiłku dla opiekuna. Od powyższej decyzji strona nie odwołała się.
Decyzją z dnia 23 listopada 2015 r. nr [...] Prezydent Miasta Będzin uznał za nienależnie pobrane świadczenia wypłacone skarżącemu na podstawie wyżej wymienionej decyzji z dnia 11 czerwca 2014 r. tj. zasiłek dla opiekuna wraz z odsetkami, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów w łącznej kwocie [...] zł oraz orzekł o obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń wraz z odsetkami ustawowymi. W uzasadnieniu decyzji organ przytoczył art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 114 ze zm., zwana dalej "ustawą o świadczeniach rodzinnych") oraz art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2014 r., poz. 567, zwana dalej "ustawą o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów"). Organ wskazał, że zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych dotyczące świadczeń pielęgnacyjnych. Następnie podniósł, że na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zasiłek dla opiekuna wypłacony skarżącemu za okres od 1 maja 2013 r. do 30 listopada 2014 r. jest świadczeniem nienależnie pobranym i podlega zwrotowi, gdyż został wypłacony na podstawie decyzji, która została następnie uchylona w wyniku wznowienia postępowania i osobie odmówiono prawa do świadczeń. Organ dodał, że zgodnie z art. 30 ust. 8 ustawy o świadczeniach rodzinnych, nienależnie pobrane świadczenia podlegają zwrotowi łącznie z odsetkami, naliczanymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia rodzinnego do dnia spłaty i na dzień wystawienia decyzji odsetki wyniosły [...] zł.
W odwołaniu od powyższej decyzji S.B. podniósł, że zlecenie, które wykonywał na rzecz PZU S.A. było zajęciem dorywczym, ograniczonym czasowo w stopniu umożliwiającym opiekę nad matką. Wobec tego decyzja z dnia 25 maja 2015 r. o odmowie prawa do zasiłku dla opiekuna jest wadliwa. Ponadto stwierdził, że nawet gdyby przyjąć, iż wystąpiły przesłanki uznania świadczenia za nienależnie pobrane to organ nieprawidłowo uznał za nienależne, również świadczenia pobrane w okresie, w którym nie świadczył pracy. Jednocześnie wskazał, że w uzasadnieniu decyzji organ nie przedstawił sposobu wyliczenia określonych w sentencji kwot do zwrotu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach decyzją z dnia 18 stycznia 2016 r. nr [...] utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu organ odwoławczy przedstawił przebieg postępowania oraz przytoczył zastosowane przepisy, w tym art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Wskazał, że w wyniku wznowienia postępowania administracyjnego, została wydana decyzja z dnia 25 maja 2015 r. w sprawie uchylenia decyzji z dnia 11 czerwca 2014 r. przyznającej skarżącemu zasiłek dla opiekuna i decyzja z dnia 25 maja 2015 r. stała się ostateczna. Podkreślił, że uchylenie decyzji z dnia 11 czerwca 2014 r. spowodowało, że zaistniała przesłanka uznania wszystkich przyznanych i wypłaconych na jej podstawie świadczeń za świadczenia nienależnie pobrane. Organ odwoławczy podniósł, że wprawdzie organ pierwszej instancji w uzasadnieniu decyzji nie zsumował wypłaconych kwot świadczeń, ale dokonana przez Kolegium weryfikacja kwot określonych do zwrotu potwierdza prawidłowość sentencji tej decyzji. Następnie organ odwoławczy wskazał, że suma pobranych przez skarżącego kwot zasiłków dla opiekuna wyniosła od lipca 2013 r. do końca listopada 2014 r. [...] zł, to jest 17 miesięcy x [...] zł miesięcznie plus przyznane stronie odsetki, o których mowa w art. 2 ust. 3 ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów w kwocie [...] zł, co daje łącznie kwotę [...] zł nienależnie pobranych świadczeń. Podkreślił, że pomimo braku w uzasadnieniu decyzji organu I instancji, wyliczenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń, decyzja ta jest zgodna z ustalonym na podstawie akt sprawy, stanem faktycznym i obowiązującym prawem, a wskazany brak jej uzasadnienia nie może prowadzić do jej uchylenia i przedłużenia postępowania administracyjnego.