Skarga kasacyjna na uchwałę Rady Gminy D. w przedmiocie utworzenia zespołu szkolno
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Stojanowski, Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.), Sędzia del. WSA Mariusz Kotulski, Protokolant starszy asystent sędziego Dorota Kozub-Marciniak, po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej z udziałem Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Rzeszowie skargi kasacyjnej Rady Gminy D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 15 lutego 2017 r. sygn. akt II SA/Rz 896/16 w sprawie ze skargi Prokuratora Rejonowego w Przemyślu na uchwałę Rady Gminy D. z dnia [...] marca 2016 r. nr [...] w przedmiocie utworzenia zespołu szkolno - przedszkolnego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie strona 1/7

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z 15 lutego 2017 r., II SA/Rz 896/16 stwierdził nieważność uchwały Rady Gminy D. z [...] marca 2016 r., nr [...] w przedmiocie utworzenia zespołu szkolno - przedszkolnego. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że przedmiotem skargi jest uchwała Rady Gminy D. o utworzeniu z dniem 1 września 2016 r. Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w D. z połączenia Publicznej Szkoły Podstawowej wraz z oddziałem przedszkolnym funkcjonującym przy tej szkole oraz Samorządowego Przedszkola w D. Uchwała intencyjna w tej sprawie została uchwalona przez radnych [...] stycznia 2016 r. (pod nr [...]).

Organ prowadzący szkoły różnych typów lub placówki może je połączyć w zespół. Organ prowadzący może połączyć w zespół prowadzoną przez siebie szkołę podstawową z prowadzonymi przez siebie przedszkolami mającymi siedzibę na obszarze objętym obwodem tej szkoły (art. 62 ust. 1d ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty - Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, dalej jako: "u.s.o."). W myśl art. 62 ust. 5 u.s.o., organ prowadzący zespół szkół lub placówek albo szkół i placówek może wyłączyć z zespołu niektóre szkoły lub placówki, włączyć do zespołu inne szkoły lub placówki, a także rozwiązać zespół. W przypadku wyłączenia szkół lub placówek z zespołu oraz rozwiązania zespołu przepisów art. 58 i art. 59 nie stosuje się. Natomiast na mocy art. 3 pkt 1 u.s.o., ilekroć w jej przepisach jest mowa bez bliższego określenia o szkole, należy przez to rozumieć także przedszkole. Nie budzi więc wątpliwości, iż rada gminy posiada kompetencje do tworzenia odrębnych instytucji oświatowych (zespołów szkół) przez połączenie szkoły podstawowej oraz przedszkola, o ile przedszkole ma siedzibę w obwodzie szkoły.

Istotne dla oceny zaskarżonej uchwały unormowanie zawiera art. 59 ust. 6 u.s.o., który nakazuje w sposób odpowiedni stosować art. 59 ust. 1-6 u.s.o. w przypadku gdy ma dojść do przekształcenia szkoły lub placówki. Art. 59 ust. 1 u.s.o., do którego odsyła art. 59 ust. 6 u.s.o. stanowi, że szkoła publiczna może zostać zlikwidowana z końcem roku szkolnego przez organ prowadzący, po zapewnieniu przez ten organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu oraz dodatkowo po uzyskaniu opinii kuratora oświaty. Organ ten jest zobowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły: rodziców uczniów (w przypadku szkoły dla dorosłych - uczniów), właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu. W art. 59 ust. 2 u.s.o., zdecydowano, że szkoła lub placówka publiczna prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego może zostać zlikwidowana po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a szkoła lub placówka publiczna prowadzona przez inną osobę prawną lub fizyczną - za zgodą organu, który udzielił zezwolenia na jej założenie.

Nie ulega wątpliwości, iż ustawodawca nie wyłączył obowiązku stosowania art. 58 i art. 59 u.s.o., w zakresie połączenia przedszkola i szkoły w zespół szkolno - przedszkolny. Ustawa o systemie oświaty nie zawiera legalnej definicji pojęcia "przekształcenia szkoły lub placówki". WSA w Rzeszowie w prawomocnym wyroku z 29 lipca 2015 r., II SA/Rz 755/15, dokonując wykładni pojęcia przekształcenie, stwierdził, że skoro brak jest legalnej definicji przekształcenia, to poza przypadkami wyłączenia szkół/przedszkoli lub placówek z zespołu szkół oraz rozwiązania zespołu szkół wszystkie inne działania związane z ingerencją w warunki utworzenia i organizacji szkoły/przedszkola lub placówki wymagają zachowania warunków określonych w art. 58 i art. 59 u.s.o. Natomiast według NSA, zmiana dowolnego z elementów aktu założycielskiego szkoły jest przekształceniem tej szkoły, o którym mowa w art. 59 ust. 6 u.s.o. "Przekształcenie" to bowiem literalnie "zmiana czegoś", a w tym przypadku dochodzi właśnie do zmiany elementów konstytutywnych dla bytu prawnego szkoły, tj. aktu założycielskiego (wyrok z 18 marca 2014 r., I OSK 3045/13). W przekonaniu WSA przedmiotowa uchwała doprowadziła do przekształcenia istniejącej szkoły i przedszkola w nowy twór instytucjonalny w postaci Zespołu Szkolno-Przedszkolnego. W rezultacie doszło do ustanowienia nowego aktu założycielskiego oraz statutu szkoły publicznej. Dlatego przed podjęciem zaskarżonej uchwały a po podjęciu uchwały intencyjnej, konieczne było odpowiednie zastosowanie regulacji u.s.o. wyrażonych w art. 59 ust. 1 - 6. Tezę tą potwierdza wykładnia cytowanego art. 62 ust. 5 zd. 2 u.s.o. Otóż przepis ten wyraźnie zwalnia organ prowadzący z obowiązku stosowania przepisów o likwidacji szkoły lub placówki publicznej - art. 59 u.s.o. - tylko w odniesieniu do przekształcenia polegającego na wyłączeniu z zespołu szkoły lub placówki jak również w przypadku rozwiązania istniejącego zespołu.

Strona 1/7