Tezy

Uwłaszczeniem, o którym mowa w art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1990 r o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464 ze zm./ objęte są państwowe osoby prawne.

Bank, będący spółką akcyjną, której 54 procent udziałów posiada Skarb Państwa, a pozostałe 46 procent banki spółdzielcze, nie jest państwową osobą prawną.

Sentencja

oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/2

Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa decyzją z 3 czerwca 1994 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody Zielonogórskiego z 26 listopada 1992 r. w sprawie nabycia z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. przez Państwowy Zakład Ubezpieczeń w W. prawa użytkowania wieczystego gruntu położonego w Z.G. i oznaczonego jako działka nr 143 o powierzchni 635 m2 oraz nabycia własności budynków i urządzeń znajdujących się na tym gruncie. Jednocześnie powyższą decyzją Wojewody odmówiono uwłaszczenia BGŻ Oddział w Z.G.

W uzasadnieniu decyzji Minister wyjaśnił, że w postępowaniu odwoławczym BGŻ w Z.G. podnosił, iż od 1960 r. posiada prawo zarządu do 3 lokali mieszkalnych w przedmiotowym budynku. Skoro jednak Oddział tego Banku w Z.G. nie jest osobą prawną, nie może podlegać uwłaszczeniu w myśl art. 2 ust. 1-2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. BGŻ nie jest bowiem państwową jednostką organizacyjną, lecz jednostką państwowo-spółdzielczą /por. uchwała SN z dnia 18 marca 1994 r. III CZP 22/94/.

Poza tym, według wpisów w księdze wieczystej odnoszących się do powyższej nieruchomości, w dziale II wpisany jest jako właściciel Skarb Państwa - w zarządzie i użytkowaniu Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Oddział w Z.G. O prawidłowości wpisów dowodzą: postanowienie PBN w Z.G. z 26 kwietnia 1967 r., wyciąg z Kw z 21 marca 1991 r. oraz decyzja z 29 września 1986 r. o opłatach za zarząd. Omawiane dokumenty nie zostały zmienione. Nie wszczęto również postępowania o stwierdzenie nieważności wskazanej wyżej decyzji administracyjnej. A zatem z dokumentów tych można wywieść, że Oddział Banku w Z.G. nie posiadał prawa zarządu do przedmiotowej nieruchomości. Poza tym - wyjaśnia Minister - od 1 sierpnia 1985 r. prawo zarządu przysługiwało wyłącznie państwowym jednostkom organizacyjnym. Fakt poniesienia nakładów inwestycyjnych nie rodził prawa użytkowania czy też zarządu.

W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa Oddział Wojewódzki BGŻ zarzucił, że - stosownie do art. 128 par. 2 Kc /obecnie skreślonego/ - w granicach swej zdolności prawnej państwowe osoby prawne wykonują w imieniu własnym względem zarządzanych przez nie części mienia ogólnonarodowego - uprawnienia płynące z własności państwowej. Zatem prawo zarządu i użytkowania na podstawie dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. na nieruchomości państwowej stało się z mocy art. 41 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach i rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 26 stycznia 1962 r. prawem użytkowania wieczystego lub użytkowania w zależności od tego, czy ustanowione było na rzecz osób prawnych, będących lub nie będących organizacjami społecznymi w rozumieniu art. 3 ust. 2 cytowanej wyżej uchwały z dnia 14 lipca 1961 r.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest nieuzasadniona. W myśl art. 2 ust. 1-3 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464, ze zm./ grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność gminy /związku międzykomunalnego/, z wyłączeniem gruntów Państwowego Funduszu Ziemi, będące w dniu 5 grudnia 1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa, stają się z tym dniem z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego, zaś budynki i inne urządzenia oraz lokale znajdujące się na gruntach - w warunkach opisanych wyżej - stają się z tym dniem /5 grudnia 1990 r./ z mocy prawa własnością tych osób. Nabycie własności przez te osoby następuje odpłatnie, jeżeli obiekty nie były wybudowane lub nabyte ze środków własnych tych osób lub ich poprzedników prawnych.

Strona 1/2