Jednostki organizacyjne Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność 80" nie są legitymowane w świetle art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1990 r. o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego /Dz.U. 1991 nr 4 poz. 17/ do występowania z wnioskami o zwrot majątku, który w dniu 12 grudnia 1981 r. był w posiadaniu jednostek organizacyjnych NSZZ "Solidarność" bądź związków zawodowych o innej nazwie.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność 80" przy Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w S. w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zwrotu majątku utraconego w wyniku wprowadzenia stanu wojennego.
Społeczna Komisja Rewindykacyjna orzeczeniem z dnia 2 lipca 1993 r. nr KR-051/1161/91 umorzyła postępowanie wszczęte na wniosek Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność 80" przy Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w S. w sprawie o zwrot majątku przejętego przez NSZZ Pracowników wymienionego przedsiębiorstwa w okresie stanu wojennego. Dochodzona wnioskiem kwota wynosiła 96 587 zł i była na koncie bankowym należącym do Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" przy tym przedsiębiorstwie. Jako podstawa prawna orzeczenia powołane zostały przepisy art. 105 par. 1 Kpa w związku z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 października 1990 r. o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego /Dz.U. 1991 nr 4 poz. 17/. W uzasadnieniu orzeczenia podano, że w wyniku przeprowadzonego postępowania ustalono, iż NSZZ Pracowników przy powyższym przedsiębiorstwie zwrócił wnioskodawcy dochodzoną kwotę przed wejściem w życie powołanej wyżej ustawy. W tej sytuacji spór "stał się bezzasadny", a postępowanie w sprawie podlegało umorzeniu na podstawie art. 105 par. 1 Kpa w związku z art. 1 ust. 2 cytowanej ustawy z dnia 25 października 1990 r.
Orzeczenie Społecznej Komisji Rewindykacyjnej zaskarżyła Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarność 80" przy Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w. S. do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jego uchylenie. W skardze zarzucono sprzeczność orzeczenia z materiałem dowodowym dostarczonym przez wnioskodawcę w postępowaniu administracyjnym oraz bezpodstawne przyjęcie, że przekazane wnioskodawcy przed dniem 1 lutego 1991 r. 73 361 881 zł czyni zadość roszczeniom rewindykacyjnym. W istocie powyższa kwota stanowiła dochód ze wspólnie prowadzonej działalności gospodarczej i nie pozostawała w związku z dochodzonym roszczeniem, co zostało udowodnione w postępowaniu przed Komisją.
W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie. Uznano, że podniesione zarzuty są nieuzasadnione, gdyż prowadzenie wspólnej działalności gospodarczej doprowadziło do tego, że wnioskodawca osiągnął znaczne zyski, przewyższające kilkakrotnie dochodzone roszczenie po jego waloryzacji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 206 Kpa sąd administracyjny nie jest związany granicami skargi. Oznacza to, że dokonując oceny legalności zaskarżonej decyzji /orzeczenia/, Sąd ma prawo i obowiązek wziąć pod uwagę wszystkie przesłanki prawne i okoliczności faktyczne wynikające z akt sprawy, a mogące mieć wpływ na tę ocenę.
W rozpoznawanej sprawie należało rozważyć, czy Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarność 80" przy Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w S. była uprawniona do żądania zwrotu majątku w wysokości 96 587 zł, który w dniu wprowadzenia stanu wojennego pozostawał na koncie bankowym należącym do Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" przy tym przedsiębiorstwie. Rozważając tę kwestię, Sąd zastosował przepis art. 2 ust. 1 pkt 1 powoływanej w orzeczeniu ustawy, który stanowi, że zwrot składników majątkowych następuje na rzecz jednostek organizacyjnych związków zawodowych, które były w posiadaniu tego majątku w dniu 12 grudnia 1981 r. Ponadto Sąd wziął pod uwagę przepis art. 4 ust. 1 tej ustawy, stanowiący, że postępowanie o zwrot majątku wszczyna się na wniosek podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 i 2. Przesłanek wynikających z cytowanych przepisów w zakresie praw do żądania zwrotu przejętego majątku należącego do związków zawodowych, jak również w zakresie legitymacji do wszczęcia postępowania, nie spełnia wniosek z dnia 27 listopada 1991 r., złożony przez Komisję Zakładową NSZZ "Solidarność 80" przy Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w S.
Jest faktem powszechnie znanym, że przed wprowadzeniem stanu wojennego nie działał NSZZ "Solidarność 80", a zatem w dniu 12 grudnia 1981 r. nie był on w posiadaniu żadnego majątku. Również w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 25 października 1990 r., to jest w dniu 2 lutego 1991 r., nie działał NSZZ "Solidarność 80", gdyż jego zarejestrowanie nastąpiło dopiero w końcu 1991 r. Nie możne zatem budzić wątpliwości, że jednostki organizacyjne tego związku nie są legitymowane w świetle art. 4 ust. 1 omawianej ustawy do występowania z wnioskami o zwrot majątku, który w dniu 12 grudnia 1981 r. był w posiadaniu jednostek organizacyjnych NSZZ "Solidarność" bądź związków zawodowych o innej nazwie.
Skoro zatem w rozpoznawanej sprawie postępowanie przed Społeczną Komisją Rewindykacyjną zostało wszczęte na skutek wniosku z dnia 27 listopada 1991 r. Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność 80" przy Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej w S., która - jak wykazano - nie była do tego legitymowana, to orzeczenie o umorzeniu postępowania w tej sprawie było zasadne, mimo odmiennych przesłanek podanych w jego uzasadnieniu. Z tych też względów zbędne okazało się rozważanie zarzutów skargi, gdyż nie miałoby to wpływu na orzeczenie Sądu.
W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 207 par. 5 Kpa orzekł jak w sentencji.