Skoro ustawa z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464 ze zm./ nie przewiduje w sprawie nabycia garażu na własność wydawania decyzji administracyjnej, to rozciąga się to także na odmowę zbycia garażu, a roszczenie zainteresowanego w takim wypadku może być dochodzone w postępowaniu przed sądem powszechnym.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Wiesławy J. i Tadeusza P. na decyzję Wojewody (...) z dnia 30 listopada 1992 r. w przedmiocie odmowy przekazania garaży na własność i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 w związku z art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w B., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Wojewody sto tysięcy złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz obojga skarżących.
Wiesława J. i Tadeusz P. zaskarżyli do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzję Wojewody (...) nr GG. VIII. 7228/48/92 z dnia 30 listopada 1992 r., utrzymującą w mocy decyzję Kierownika Urzędu Rejonowego w B. z dnia 3 października 1992 r. o odmowie przeniesienia własności 2 garaży i prawa użytkowania wieczystego gruntu pod tymi garażami w Ł. przy ul. C. Zaskarżonej decyzji zarzuca się naruszenie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464/, ponieważ organ przyjął, że przepis ten nie ma do skarżących zastosowania, gdyż pozwolenie na budowę garaży uzyskała Cukrownia w Ł. Ponadto zarzuca się naruszenie art. 7, 12 par. 1 i art. 107 Kpa, ponieważ nie wyjaśniono stanu faktycznego sprawy i "wbrew oczywistym faktom" przyjęto, że garaże wybudowała Cukrownia. Skarżący wystąpili do organów administracji z wnioskiem o przeniesienie na nich własności garaży położonych w Ł. przy ul. C. na zasadzie art. 8 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy. Organy obu instancji odmówiły spełnienia żądań, twierdząc, że garaże wybudowali nie skarżący, lecz Cukrownia, chociaż z umowy zawartej między Cukrownią a mężem Wiesławy J. wynika, że miał on wybudować garaż ze środków własnych. Zdaniem skarżących, z cytowanego przepisu nie wynika, że przeniesienie własności garażu powinno nastąpić tylko na rzecz osoby, która na własne nazwisko uzyskała pozwolenie na budowę; w przepisie tym chodzi o wybudowanie garażu na podstawie pozwolenia na budowę w ogóle.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie, wyjaśniając, że w toku postępowania odwoławczego szczegółowo zbadano dowody i ustalono, iż zespół spornych garaży przy ul. C. w Ł. został wybudowany przez przedsiębiorstwo państwowe Cukrownia Ł., na gruncie będącym w jego zarządzie. Decyzję lokalizacyjną i pozwolenie na budowę uzyskała Cukrownia. Mąż Wiesławy J. i Tadeusz P., będący pracownikami Cukrowni, partycypowali w kosztach budowy garaży w ramach czynu społecznego, na podstawie umów zawartych z Cukrownią. Wojewoda powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1992 r. III CZP 63/92, dotyczącą podobnej sprawy.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Na zasadzie art. 206 Kpa sąd ma obowiązek ocenić legalność decyzji nie tylko z punktu widzenia zarzutów skargi, ale także z punktu widzenia wszystkich przepisów prawa mających zastosowanie w sprawie.
Żądanie skarżących zasadzało się na art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 79 poz. 464 ze zm./; przepis ten przewiduje prawo nabycia garażu na własność przez osobę, która ten garaż wybudowała ze środków własnych i jest jego najemcą. Przepis ten jednak nie przewiduje wydawania decyzji w tej sprawie, a nabycie garażu wiąże się jedynie z żądaniem zainteresowanego. Oznacza to, że organ administracji nie jest właściwy do orzekania o prawach zainteresowanego w formie decyzji administracyjnej, a "nabycie" garażu jest czynnością cywilnoprawną.
Może się jednak zdarzyć, jak w rozpoznawanej sprawie, że zakwestionowane zostanie prawo zainteresowanego do garażu. Skoro jednak ustawa nie przewiduje wydawania w tych sprawach decyzji, to rozciąga się to także na odmowę zbycia garażu, a roszczenie zainteresowanego w takim wypadku może być dochodzone w postępowaniu przed sądem powszechnym. Jeżeli zatem w rozumieniu art. 8 ust. 1 omawianej ustawy organy administracji nie były właściwe do orzekania decyzją administracyjną o uprawnieniach skarżących, należało stwierdzić nieważność zaskarżonych decyzji na zasadzie art. 207 par. 1 i 3 w związku z art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa, orzekając o kosztach w myśl art. 208 Kpa.