Właściwość organów samorządowych do wykonywania zadań administracji rządowej, w tym również rozpatrywania odwołań, musi wynikać z ustawy.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Bogumiły D. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia 24 marca 1999 r. (...) w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku okresowego oraz zasiłku stałego - stwierdza nieważność zaskarżonych decyzji.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. decyzjami z dnia 24 marca 1999 r. (...) po rozpatrzeniu odwołania Bogumiły D. od decyzji Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dz. z dnia 2 marca 1999 r. (...) o odmowie zasiłku okresowego oraz decyzji Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dz. z dnia 3 marca 1999 r. (...) o odmowie, przyznania zasiłki stałego - utrzymało w mocy ww. decyzje organu pierwszej instancji.
Powyższe decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. Bogumiła D. zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, podnosząc zarzut naruszenia prawa wskutek wydania - w jej warunkach życiowych i sytuacji majątkowej - decyzji odmownej.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Bezsporną okolicznością jest, że sprawy, które rozstrzygnęło Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. zaskarżonymi decyzjami z dnia 24 marca 1999 r., dotyczą przyznania na rzecz skarżącej zasiłku stałego i okresowego. Ustawa z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /t.j. Dz.U. 1998 nr 64 poz. 414/ w art. 11 pkt 1 i 2 kwalifikuje zasiłki stałe i okresowe jako zadania zlecone gminie z zakresu administracji rządowej. Ustawa ta nie wskazuje organu wyższego stopnia nad organami jednostek samorządu terytorialnego, realizującymi zadania z zakresu administracji rządowej, który byłby właściwy do rozpatrzenia odwołania z zakresu zadań zleconych administracji.
Przepisy o właściwości mają bowiem charakter bezwzględnie obowiązujący i naruszenie właściwości przez organ administracji przy wydawaniu decyzji administracyjnej powoduje jej nieważność, bez względu na trafność merytorycznego rozstrzygnięcia. Art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych /Dz.U. nr 162 poz. 1124/ stanowi, że samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
Kodeks postępowania administracyjnego, na który powołuje się wyżej podany przepis, w art. 17 pkt 1 stanowi, że organami wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego są samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Natomiast w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie /Dz.U. nr 91 poz. 577/ stanowi się, że administrację rządową na obszarze województwa wykonują wojewodowie, a w pkt 4 tego artykułu nadto postanowiono, że organy samorządu terytorialnego wykonują zadania administracji rządowej, jeżeli wynika to z ustawy lub porozumienia. Wszystkie omówione wyżej przepisy jednoznacznie określają, że właściwość organów samorządowych do wykonywania zadań administracji rządowej, w tym również rozpatrywania odwołań, musi wynikać z ustawy. Jak już wyżej wskazano, z ustawy o pomocy społecznej i innych mających zastosowanie ustaw, nie wynika właściwość samorządowego kolegium odwoławczego do rozpatrywania odwołań w sprawach zasiłków stałych i okresowych.