1. Postępowanie mające na celu ustalenie okresów działalności twórczej lub innych okoliczności wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin /Dz.U. 1983 nr 31 poz. 145 ze zm./ jest samodzielnym i odrębnym postępowaniem toczącym się nie przed organem rentowym, lecz przed organami powołanymi z mocy ustawy do orzekania w indywidualnych sprawach o uprawnieniach osób nie pozostających w zależności organizacyjnej od organów orzekających.
2. Na zasadzie art. 15 ust. 1 i 2 wymienionej wyżej ustawy i przepisów rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z dnia 29 grudnia 1973 r. w sprawie uznawania działalności za twórczą oraz działania Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców /Dz.U. 1974 nr 1 poz. 7/ wydawane są decyzje administracyjne, przy czym żaden przepis prawa powszechnie obowiązującego nie wyłączył dopuszczalności skargi na te decyzje do sądu administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ skargę Zdzisława U. na decyzję Ministra Kultury i Sztuki z dnia 17 maja 1996 r. w przedmiocie odmowy uznania działalności za twórczą.
Zdzisław U. zaskarżył do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzję Ministra Kultury i Sztuki z dnia 17 maja 1996 r. nr 33.023/1153/93, zarzucając jej naruszenie prawa materialnego i procesowego oraz wnosząc o jej uchylenie. Decyzją tą, powołując się na art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin /Dz.U. 1983 nr 31 poz. 145 ze zm./, Minister Kultury i Sztuki utrzymał w mocy decyzję Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców z dnia 3 października 1995 r., ustalającą, że "w świetle rozporządzenia Ministra Kultury i Sztuki z dnia 29.XII. 1973 r. w sprawie uznawania działalności za twórczą oraz działania Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców /Dz.U. nr 1 z 1974 r. poz. 7/ brak jest podstaw do uznania prac Pana Zdzisława U., opublikowanych w latach 1981- 1988, za przejaw działalności twórczej w rozumieniu wyżej wymienionych przepisów".
Utrzymując w mocy tę decyzję, Minister Kultury i Sztuki podał w uzasadnieniu, że Zdzisław U. dołączył do swego wniosku w sprawie nadania mu uprawnień 11 kopii artykułów drukowanych na Wybrzeżu w tygodniku "J." w okresie od 31 lipca do 11 grudnia 1981 r. Następnie materiał dowodowy uzupełnił 4 maszynopisami podpisanymi pseudonimami i oświadczeniem, że teksty napisał osobiście ponad 10 lat temu i przekazał do opublikowania w tzw. drugim obiegu w latach 1982-1983. Komisja jednak nie uznała tych prac za dzieła literackie w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa, a uzupełniające postępowanie dowodowe przed organem I instancji nie dało podstaw do odmiennej oceny, są to bowiem publikacje prasowe na temat wydarzeń aktualnych, a nie dzieła literatury pięknej.
W skardze Zdzisław U. podaje, że trudność "w udowodnieniu uprawiania działalności literackiej w latach 1981-1988" wynika z uchylania się przez organ "od precyzyjnego sklasyfikowania" utworów z lat 1981-982 i z konfiskaty materiałów późniejszych. Twierdzi, że różne materiały przekazywał swym przyjaciołom, ci jednak nie zachowali ich ze względu na represje.
W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie.
W obszernym uzasadnieniu napisano, że organ podejmował wszelkie działania wynikające z wniosków dowodowych strony i nie można mu zarzucić z tego powodu naruszenia prawa. Minister uznał kompetencję Komisji do oceny, czy prace autorstwa strony są literaturą piękną, nie uważając siebie za uprawnionego do takich ocen. Oznacza to, że oba organy działały w granicach swobodnej oceny dowodów.
W uzupełnieniu skargi Zdzisław U. stwierdził, że Minister Kultury i Sztuki "wykonał wadliwie delegację zawartą w art. 1 ust. 3 oraz w art. 15 ust. 3 cyt. ustawy", gdyż wydane rozporządzenie uznaje za przejaw twórczości literackiej jedynie dzieła literackie ogłoszone drukiem, "co stanowi przejaw dyskryminowania przez administrację twórców wydawnictw bezdebitowych, publikowanych poza zasięgiem cenzury". Ponadto Zdzisław U. szeroko rozwodzi się nad błędami w postępowaniu dowodowym, jakich miały dopuścić się organy.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: