Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Janusz Lewkowicz, Sędziowie sędzia NSA Józef Orzel, asesor WSA Wojciech Stachurski (spr.), Protokolant Beata Borkowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 8 listopada 2006 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia [...] maja 2006 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej w podatku akcyzowym za miesiąc lipiec 2004 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości, 3. zasądza od Dyrektora Izby Celnej w B. na rzecz skarżącego M. K. kwotę 190 zł (słownie: sto dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu uiszczonego wpisu, 4. przyznaje od Skarbu Państwa (kasa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku) ustanowionemu z urzędu pełnomocnikowi adw. S. S. kwotę 747 zł (słownie: siedemset czterdzieści siedem złotych), tytułem nieopłaconej pomocy prawnej.
Decyzją z [...] października 2005 r. Naczelnik Urzędu Celnego w B. określił Panu M. K. wysokość zobowiązania w podatku akcyzowym za miesiąc lipiec 2004 r. w kwocie 4.726,00 zł z tytułu sprzedaży na terenie kraju przed pierwszą rejestracją samochodu osobowego marki [...]. Uzasadniając to rozstrzygnięcie organ pierwszej instancji stwierdził, iż strona po dokonaniu sprzedaży samochodu osobowego przed jego pierwszą rejestracją na terytorium Polski stała się podatnikiem podatku akcyzowego i obowiązana była do zadeklarowania i uregulowania należnego podatku akcyzowego z tytułu dokonanej sprzedaży, czego nie uczyniła.
W dniu [...] listopada 2005 r. M. K. złożył za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Celnego w B. do Dyrektora Izby Celnej w B. pismo nazwane odwołaniem od powyższej decyzji. W piśmie tym przedstawił okoliczności zakupu i sprzedaży przedmiotowego samochodu i stwierdził, że nie wiedział "o istnieniu drugiej akcyzy", a gdyby wiedział to by zarejestrował samochód. W konkluzji powołując się na swoją sytuację rodzinną i materialną wniósł o umorzenie w całości zobowiązania w podatku akcyzowym w kwocie 4.726 zł z terminem płatności na [...] sierpnia 2004 r. wraz z odsetkami.
Dyrektor Izby Celnej w B. pismem z [...] grudnia 2005 r. wezwał M. K. do wypowiedzenia się w sprawie, czy jego pismo z [...] listopada 2005 r. jest jedynie wnioskiem o umorzenie zaległości podatkowej, czy jest jednocześnie odwołaniem od decyzji określającej zobowiązanie podatkowe. W odpowiedzi na wezwanie, w piśmie z [...] grudnia 2005 r. strona stwierdziła, że jej pismo zatytułowane jako odwołanie należy wyłącznie traktować jako wniosek o umorzenie w całości zaległości w podatku akcyzowym wraz z odsetkami. W związku z powyższym Dyrektor Izby Celnej w B. przekazał całość akt sprawy Naczelnikowi Urzędu Celnego w B. celem załatwienia wniosku o umorzenie w całości zaległości w podatku akcyzowym wraz z odsetkami.
W wyniku przeprowadzonego w tej sprawie postępowania Naczelnik Urzędu Celnego w B. wydał [...] stycznia 2006 r. decyzję nr [...], w której odmówił M. K. umorzenia zaległości podatkowej w podatku akcyzowym za lipiec 2005 r. wraz z odsetkami.
Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Dyrektora Izby Celnej w B. z [...] maja 2006 r. nr [...]. W jej uzasadnieniu organ drugiej instancji stwierdził, że zgodnie z art. 67 § 1 pkt 3 (powinno być art. 67a §1 pkt 3) Ordynacji podatkowej, organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. W utrwalonym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, umorzenie zaległości podatkowych jest instytucją prawną nadzwyczajną, o charakterze wyjątkowym, bowiem zasadą jest płacenie podatków, nie zaś zwalnianie podatników od tego obowiązku. Organ podatkowy w wypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika może umorzyć zaległość podatkową wraz z odsetkami, jeżeli wystąpią pewnego rodzaju zdarzenia lub okoliczności, które organ podatkowy w danym indywidualnym przypadku uzna za zasługujące na uwzględnienie z podanego wyżej powodu. Zastosowanie zatem wobec podatnika umorzenia zaległości podatkowej jest traktowane jako przywilej podatnika, a nie zaś jako jego prawo. Przesłanka powołana w w/w przepisie, od wystąpienia której uzależniona jest możliwość umorzenia zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wymaga ustalenia sytuacji majątkowej podatnika, skutków ekonomicznych, jakie wystąpią w wyniku realizacji zobowiązania dla podatnika i jego rodziny. Organ podatkowy musi mieć na uwadze i to, że między innymi względy społeczne wymagają również, żeby zobowiązania podatkowe były realizowane, a podatnik pochopnie nie był z nich zwalniany. Dyrektor Izby Celnej w B. stwierdził również, że przesłankami przemawiającymi za wnioskiem podatnika o umorzenie zaległości mogą być zdarzenia nadzwyczajne, losowe, które nie istniały w momencie podejmowania czynności podlegających opodatkowaniu, a których zaistnienie uniemożliwiło spłatę podatku. Nie może natomiast być przesłanką, subiektywne przeświadczenie podatnika, że nie może spłacać podatku.