Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Sławomir Presnarowicz, Sędziowie sędzia NSA Mieczysław Markowski, sędzia WSA Jacek Pruszyński (spr.), Protokolant Beata Rusiecka, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 07 marca 2012 r. sprawy ze skargi Prokuratora Okręgowego w S. na uchwałę Rady Miejskiej w A. z dnia [...] kwietnia 2011 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola publiczne prowadzone przez Miasto A. oddala skargę.
Rada Miasta w A. podjęła [...] kwietnia 2011 r. uchwałę Nr [...] w sprawie ustalenia opłat za świadczenia udzielane przez przedszkola publiczne prowadzone przez Miasto A.
Stosownie do § 2 uchwały ustalono czas przeznaczony na realizację bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w przedszkolach na 5 godzin dziennie, w godzinach od 7:00 do 12:00. Zgodnie z § 3 ust. 1 tej uchwały, za zajęcia świadczone przez przedszkole ponad czas przeznaczony na realizację bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustala się stawkę za 1 godzinę realizacji tych zajęć, na okres roku szkolnego, na podstawie wydatków bieżących przedszkoli prowadzonych przez Miasto A. poniesionych w poprzednim roku kalendarzowym. Zajęcia obejmują:
1) gry i zabawy edukacyjne wspomagające rozwój psychofizyczny, emocjonalny i społeczny dziecka,
2) gry i zabawy ruchowe, wspomagające rozwój fizyczny dziecka,
3) zabawy plastyczne, muzyczne i inne rozwijające zdolności dzieci oraz zaspakajające ich zainteresowania,
4) zajęcia i zabawy przygotowujące dzieci do udziału w przedszkolnych oraz środowiskowych konkursach i uroczystościach,
5) opieka nad dzieckiem w czasie realizacji zajęć, o których mowa w pkt. 1 - 4.
W myśl § 3 ust. 2 uchwały, w roku szkolnym 2011/2012 stawkę za 1 godzinę realizacji zajęć, o których mowa w ust. 1 ustalono w wysokości 2,50 zł. Jednocześnie przewidziano, że ww. stawkę nalicza się za każdą zadeklarowaną przez rodziców godzinę pobytu dziecka ponad czas przeznaczony na realizację bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki, w godzinach pracy przedszkola (§ 3 ust. 3 uchwały).
Dodatkowo w § 3 ust. 6 podjętej uchwały przewidziano, że zakres realizowanych przez przedszkola świadczeń ponad czas przeznaczony na realizację bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki i ich dzienny wymiar deklarowany przez rodziców, a także zasady obliczania, przyjmowania i zwrotu opłaty za przedmiotowe świadczenia określi umowa cywilno-prawna, zawierana pomiędzy dyrektorem przedszkola a rodzicami.
Na powyższą uchwałę Prokurator Okręgowy w S. złożył do Sądu skargę, wnosząc o stwierdzenie jej nieważności w całości. Prokurator zarzucił naruszenie art. 14 ust. 5 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.) poprzez: (1) określenie w § 2 godzin od 7:00 do 12:00, w czasie których realizuje się bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w przedszkolach; (2) ustalenie w § 3 ust. 1 i 2, iż przedszkola publiczne za odpłatnością wynoszącą 2,50 zł za jedną godzinę zajęć, świadczą usługi ponad czas realizacji podstawy programowej, bez szczegółowego i precyzyjnego określenia rodzaju świadczeń; (3) ustalenie w § 3 ust. 6 delegacji dla dyrektora przedszkola do ustalenia z rodzicami w drodze umów cywilnoprawnych zakresu realizowanych przez przedszkola świadczeń ponad podstawę programową oraz zasad pobierania opłat - jako wykraczające poza granice delegacji tej ustawy przewidzianej dla rady gminy.
W uzasadnieniu skargi Prokurator wskazał, że skoro wychowanie i nauczanie w ramach podstawy programowej jest bezpłatne, to koniecznym wydaje się dokładne określenie świadczeń, które są odpłatne. Ogólne określenie, tak jak ma to miejsce w zaskarżonej uchwale, jest niewystarczające. Zdaniem autora skargi, rada gminy nie może ustalić odpłatności za świadczenia, które mieszczą się w podstawie programowej, o której mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), gdyż świadczenia takie są bezpłatne. Z określenia przyjętego w uchwale nie wynika, ani jakie konkretne zajęcia ponad podstawę programową będą prowadzone, jaka będzie cena poszczególnych zajęć, ani czas w jakim będą one realizowane, co uniemożliwia rodzicom możliwość wyboru poszczególnych świadczeń. Ponadto, zdaniem Prokuratora, ustanowienie w § 3 ust. 6 uchwały uprawnienia dla dyrektora przedszkola do zawierania z rodzicami umów cywilnoprawnych wykracza poza granicę delegacji przewidzianej w art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty.