Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 4 marca 1941 r. o niemieckiej liście narodowej i niemieckiej przynależności państwowej na ziemiach włączonych, a więc także na Pomorzu Gdańskim, obywatelstwo niemieckie nabywały osoby wpisane do pierwszej i drugiej grupy listy narodowej. Natomiast osoby wpisane do trzeciej i czwartej grupy tej listy nabywały niemiecką przynależność państwową z możliwością jej odwołania /Historia Państwa i Prawa Polskiego, J. Bardach, B. Leśniodorski, M. Pietrzak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987, str. 538/.
Zatem dla ustalenia, iż skarżąca nabyła obywatelstwo niemieckie poprzez wpis na niemiecką listę narodowościową konieczne jest ustalenie do której grupy tej listy została wpisana. Zgodnie z zacytowanym poglądem wpisanie do trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej nie było równoważne z przyjęciem obywatelstwa niemieckiego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2000 r. sprawy ze skargi Adeli B. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 19 czerwca 1998 r. (...) w przedmiocie świadczenia pieniężnego przysługującego osobom deportowanym do pracy przymusowej - uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 15 grudnia 1997 r. (...); (...).
Skarżąca Adela B. wniosła skargę na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 19 czerwca 1998 r. /../, którą po ponownym rozpatrzeniu sprawy, organ ten utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia 15 grudnia 1997 r. (...) o odmowie przyznania skarżącej świadczenia pieniężnego przysługującego osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Jak wynika z akt administracyjnych skarżąca domagała się przyznania tego świadczenia twierdząc, że w marcu 1945 r. została deportowana z Kartuz do pracy przymusowej na terenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, gdzie przebywała do sierpnia 1948 r. W kwestionariuszu osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia pieniężnego podała, że w październiku--1942 r. zmieniła obywatelstwo ż polskiego na niemieckie. Odpowiadając na prośbę organu administracyjnego wyjaśnienia okoliczności zmiany obywatelstwa w czasie okupacji skarżąca oświadczyła, że po śmierci ojca, chcąc uniknąć prześladowań, wraz z matką oraz dwojgiem braci została wpisana na niemiecką listę narodową, jednakże po wojnie została zrehabilitowana i przywrócono jej obywatelstwo polskie.
Uzasadniając decyzję o odmowie przyznania świadczenia Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych stwierdził, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich /Dz.U. nr 87 poz. 395 ze zm./ świadczenie przewidziane w tej ustawie przysługuje osobom, które w okresie podlegania represjom były obywatelami polskimi, skarżąca zaś obywatelstwo polskie nabyła w 1948 r.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżąca twierdziła, że posiada obywatelstwo polskie od urodzenia to jest od 1921 r., a nie tak jak to przyjęto w uzasadnieniu decyzji od 1948 r. Podniosła, że na niemiecką listę narodową została wpisana, aby uniknąć prześladowań. Powołała się też na powszechny i przymusowy charakter wpisywania mieszkańców Kaszub na niemiecką listę narodową. Zarzuciła też, że odmowa przyznania jej świadczenia pieniężnego jest sprzeczna z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 1950 r. o zniesieniu sankcji oraz ograniczeń w stosunku do obywateli, którzy zgłosili swą przynależność do narodowości niemieckiej, przepisami dekretu z dnia 6 maja 1945 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów oraz dekretu z dnia 13 września 1946 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego osób narodowości niemieckiej, świadczących, zdaniem skarżącej, że wpisanie na niemiecką listę narodową jest obecnie bez znaczenia. Twierdziła przy tym, że po powrocie ze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich została zrehabilitowana oraz; że umorzono z powodu braku znamion przestępstwa prowadzone przeciwko niej postępowanie w sprawie o odstępstwo od narodowości polskiej. Uzupełniając wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżąca w kolejnym piśmie poza powtórzeniem niektórych argumentów powołała się na publikacje książkowe dotyczące sytuacji ludności Pomorza Gdańskiego w czasie okupacji, wy- wodząc w konkluzji, że brak obywatelstwa polskiego podczas doznania represji powinien być bez znaczenia dla rozstrzygnięcia jej żądania.