Obowiązek uiszczenia opłaty targowej powstaje wraz z dokonywaniem w danym dniu sprzedaży na targowisku. Pobieranie opłaty targowej z góry za okres, który jeszcze nie minął, oznacza pobieranie należności podatkowej, mimo iż obowiązek podatkowy w danym podatku nie powstał.
Konieczność uiszczenia opłaty targowej powstaje bowiem wtedy, gdy obowiązek podatkowy skonkretyzuje się i przeobrazi w zobowiązanie podatkowe.
Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu skargi Zarządu Gminy B. na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w K. z 6 lutego 2001 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy w B. (...) z 23 stycznia 2001 r. - oddala skargę.
Uchwałą (...) z 6 lutego 2001 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w K., działając na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych /Dz.U. nr 85 poz. 428 ze zm./ oraz art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./, stwierdziło nieważność uchwały Rady Gminy w B. (...) z 23 stycznia 2001 r. zmieniającej uchwałę (...) Rady Gminy w B. z 29 grudnia 2000 r. w sprawie wysokości stawek opłaty targowej ze względu na ustalenie rabatu za wniesienie opłaty "z góry", co stanowi naruszenie art. 15 ust. 1 i art. 19 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31 ze zm./.
W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, że zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, opłata targowa jest opłatą dzienną, pobieraną od osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach. Stawka opłaty ustalana jest za dany dzień prowadzenia działalności handlowej, a zatem może być pobrana po dokonaniu sprzedaży. Dopiero wówczas powstaje obowiązek jej zapłaty. Wniesienie opłaty przed dokonaniem sprzedaży jest właściwie nadpłatą w rozumieniu art. 72 ordynacji podatkowej, zaś instytucja przedpłaty nie występuje w prawie podatkowym. Nie można zatem pobierać opłaty w formie ryczałtu miesięcznego bądź rocznego, ustalając zapłatę "z góry", gdyż oznacza to żądanie zapłacenia podatku bez wcześniejszego powstania zobowiązania podatkowego. W wyroku NSA z dnia 26 września 2000 r. /SA/Bk 407/00/ stwierdzono między innymi, że aczkolwiek żaden przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie stanowi, że opłata targowa nie może być zapłacona "z góry", to jednak nie ma podstaw do pobierania jej w formie "abonamentu", bez uprzedniego powstania obowiązku podatkowego.
W skardze na tę uchwałę Zarząd Gminy B. stwierdził, że objęta nią uchwała nie narusza przepisów art. 15 ust. 1 i art. 19 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zaś zaskarżona uchwała nie wykazuje, na czym owo naruszenie miałoby polegać. Zdaniem strony skarżącej, opłata ustalona zakwestionowaną uchwałą jest zawsze pobierana po dokonaniu sprzedaży - trwającej dłużej niż jeden dzień, a zatem nie można mówić, że w przypadku jej pobrania powstaje nadpłata. Powołany wyrok NSA dotyczy, zdaniem strony skarżącej, innego stanu faktycznego.
Odpowiadając na skargę, Kolegium Regionalnej Izby w K. podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko, zwracając uwagę na to, że konstrukcja prawna zastosowana w zakwestionowanej uchwale narzuca podatnikowi konieczność zapłaty za pewien okres naprzód. W takim stanie faktycznym powstaje zatem nadpłata. Obowiązek podatkowy związany z opłatą targową będzie ciążył na danym podmiocie dopiero wówczas, gdy w konkretnym dniu będzie dokonywał sprzedaży na targowisku. Potwierdzeniem tego jest fakt, że ustawodawca wprowadził dzienne stawki opłaty targowej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: