Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Chraniuk-Stępniak, Sędziowie Sędzia WSA Danuta Kuchta, Sędzia WSA Ewa Rojek (spr.), Protokolant Starszy inspektor sądowy Anna Adamczyk, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2018 r. sprawy ze skargi D. C. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności składkowych uchyla zaskarżoną decyzję w części odmawiającej umorzenia należności składkowych.
1.1 Decyzją z [...]2018 r. nr [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił D. C. umorzenia należności z tytułu składek osoby ubezpieczonej będącej jednocześnie płatnikiem składek w kwotach [...]zł i [...]zł oraz umorzył należności z tytułu składek osoby ubezpieczonej będącej równocześnie płatnikiem tych składek w kwocie [...]zł.
1.2 Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład, organ) wyjaśnił, że D. C. złożyła do organu wniosek o umorzenie należności składkowych, wskazując, że jest przewlekle chora i niezdolna do pracy. Wydaje dużo pieniędzy na leczenie, a uzyskiwana renta i zasiłek pielęgnacyjny nie wystarczają jej na życie. Otrzymuje pomoc dzieci i znajomych.
1.3 Organ ustalił, że wnioskodawczyni jest wdową i prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Małżonek zmarł 31 sierpnia 2017 r. Od 2016 r. chorował, był osobą niepełnosprawną poruszającą się na wózku inwalidzkim, cierpiącą na wiele schorzeń. Do sierpnia 2017 r. wnioskodawczyni pobierała emeryturę w wysokości [...]zł, mąż natomiast rentę w kwocie [...] zł, wobec tego brakowało środków na utrzymanie i kosztowne leczenie męża. Obecnie wnioskodawczyni pobiera rentę rodzinną po zmarłym mężu w wysokości [...]zł brutto, [...] zł netto. Wobec zadłużenia prowadzone jest skuteczne postępowanie egzekucyjne Ze świadczenia dokonywane są potrącenia w wysokości [...] zł miesięcznie, a więc kwota do wypłaty to [...]zł. Wnioskodawczyni pobiera ponadto zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł miesięcznie.
Stałe miesięczne wydatki związane z utrzymaniem z tytułu czynszu to [...] zł, opłaty eksploatacyjne to [...] zł. Koszty leczenia wynoszą od 100 do 300 zł. Strona posiada zadłużenie z tytułu podatków za 2002 r. w kwocie [...]zł wraz z odsetkami oraz zobowiązania w instytucjach (do 2023 r.) w wysokości [...]zł. Zobowiązania te nie są spłacane. Posiada zadłużenie u osób fizycznych na kwotę [...] zł (12 miesięcy), które spłaca po 150 zł miesięcznie. Nie posiada żadnego majątku. Oświadczyła, że niska kwota renty nie wystarcza na życie, aby więc funkcjonować musi pożyczać pieniądze. Jej stan zdrowia jest zły, posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym wydane do 31 grudnia 2019 r., zgodnie z którym jest niezdolna do pracy i wymaga opieki innej osoby. Ze względu na zły stan zdrowia poddawana jest częstej hospitalizacji.
1.4 Organ podniósł, że w przypadku D. C. nie zachodzi przesłanka całkowitej nieściągalności wynikająca z art. 28 ust. 3 u.s.u.s. Przesłanka z art. 28 ust. 3 pkt 1 u.s.u.s. nie zaszła z przyczyn oczywistych, przesłanki z art. 28 ust. 3 pkt 2, 4 i 4b u.s.u.s. nie zaszły, ponieważ nie prowadzono postępowania upadłościowego ani likwidacyjnego. Z kolei przesłanki z art. 28 ust. 3 pkt 3, 5 lub 6 u.s.u.s. nie zaistniały, ponieważ wnioskodawczyni pobiera świadczenie rentowe, z którego prowadzona jest skuteczna egzekucja. Przesłanka z art. 28 ust. 3 pkt 4a u.s.u.s. również nie zaszła, ponieważ zadłużenie jest wyższe niż kwota upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym.
1.5 W związku z powyższymi ustaleniami organ przeszedł do analizy art. 28 ust. 3a u.s.u.s. w zw. z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. z 2003 r., nr 141 poz. 1365, dalej: rozporządzenia). Podniósł, że przesłanka wskazana w § 3 ust. 1 pkt 2 nie ma zastosowania, ponieważ wnioskodawczyni nie prowadzi już działalności gospodarczej. Organ nie stwierdził również aby została spełniona przesłanka § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia. Kwota renty i zasiłku przewyższają minimum socjalne ustalone przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Wyraził stanowisko, że przedstawiona przez wnioskodawczynię sytuacja finansowa budzi wątpliwości. Strona podniosła bowiem, że nie jest w stanie spłacić zaległości wobec ZUS, jednak mimo trudnej sytuacji finansowej, spłaca inne zobowiązania w kwocie [...] zł miesięcznie. Ponadto otrzymuje pomoc rodziny i znajomych.