Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Rojek, Sędziowie Sędzia WSA Danuta Kuchta,, Sędzia WSA Mirosław Surma (spr.), Protokolant Sekretarz sądowy Michał Gajda, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 25 lutego 2010r. sprawy ze skargi J. M. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 4 grudnia 2009r. nr [...] w przedmiocie umorzenia zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników 1. oddala skargę; 2. przyznaje od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach) na rzecz radcy prawnego P. K. kwotę 292,80zł (słownie: dwieście dziewięćdziesiąt dwa 80/100), w tym 52,80zł (słownie: pięćdziesiąt dwa 80/100) podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Decyzją z dnia 4 grudnia 2009r., nr [...] Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego utrzymał w mocy decyzję z dnia 31 sierpnia 2009r., nr UB [...] w przedmiocie umorzenia J. M. części zadłużenia, tj. 50% odsetek za zwłokę w kwocie 6.993 zł, należnych od składek za okres od II kwartału 1998r. do I kwartału 2008r. oraz o odmowie umorzenia pozostałej kwoty zadłużenia.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał art. 41a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2008r. Nr 50, poz. 291 ze zm.), zgodnie z którym Prezes Kasy lub upoważniony przez niego pracownik, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem zainteresowanego, na jego wniosek, uwzględniając możliwości płatnicze wnioskodawcy oraz stan finansów funduszów emerytalno-rentowego i składkowego, może: odroczyć termin płatności należności z tytułu składek na ubezpieczenie, rozłożyć ich spłatę na raty lub umorzyć w całości lub w części; Prezes Kasy lub upoważniony przez niego pracownik może także, z urzędu, umorzyć część lub całość należności z tytułu składek, w przypadku ich całkowitej nieściągalności. Zgodnie z przepisami ustawy całkowita nieściągalność zachodzi m.in. wtedy, gdy na podstawie posiadanych dokumentów można stwierdzić, iż dłużnik nie posiada źródeł dochodu i majątku, z którego można dochodzić należności.
Organ wskazał, iż J. M. jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 4,60 ha fizycznych. Z tego tytułu podlega on ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 3 grudnia 1992r. do chwili obecnej. W związku z tym, zgodnie z art. 4 ww. ustawy obowiązany jest terminowo opłacać składki na ubezpieczenie społeczne. Z tego obowiązku zobowiązany nie wywiązywał się od 1992r., co doprowadziło do powstania zaległości podatkowej powiększonej o odsetki. O narastającym zadłużeniu był systematycznie informowany przez KRUS.
Według ustaleń organu miesięczne dochody trzyosobowej rodziny J. M. wynoszą 750 zł, co sprawia, iż rodzina żyje w skrajnym ubóstwie. Wnioskodawca leczy się na nadciśnienie tętnicze i jaskrę oraz pokrywa koszty kształcenia 24-letniej córki, natomiast środki uzyskane z ARiMR zostały przeznaczone na cele rolnicze. Ponadto organ wskazał, że źródłem utrzymania zobowiązanego i jego rodziny jest gospodarstwo rolne, z którego można uzyskiwać dochody na poziomie około 9.354,80 zł rocznie, nadto, z tytułu sprzedaży trzody chlewnej zainteresowany uzyskuje około 1.300 zł rocznie. Dodatkowo pobiera on od 2004r. dopłaty bezpośrednie do gruntu oraz pomoc finansową na wspieranie gospodarstwa niskotowarowego, co stanowi, iż roczne przychody skarżącego wynoszą 17.378,96 zł. Do dyspozycji rodziny, po odjęciu kosztów pozostaje kwota 937 zł miesięcznie, co zdaniem organu, pozwala na spłatę zadłużenia. Organ zauważył także, że skarżący jest właścicielem gruntów, których wartość według GUS kształtuje się na poziomie około 41.273,50 zł, co przekracza kwotę zaległości składkowych pozostających do spłaty. Gospodarstwo rolne zatem stanowi majątek, z którego można dochodzić w przyszłości zaspokojenia zaległych należności.