|Sygn. akt I SA/Kr 1656/14 | W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 21 listopada 2014 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Agnieszka Jakimowicz, Sędziowie: WSA Paweł Dąbek (spr.), WSA Grażyna Firek, Protokolant st. sekretarz: Iwona Sadowska - Białka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 listopada 2014 r., sprawy ze skargi Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, na uchwałę Rady Miejskiej w Tarnowie, z dnia 24 marca 2011 r. Nr VIII/78/2011, w sprawie zasad udzielania dotacji celowej z Budżetu Gminy Miasta Tarnowa na dofinansowanie kosztów inwestycji związanej ze zmianą, systemu ogrzewania oraz zakupem i montażem kolektorów słonecznych, I. stwierdza nieważność powyższej Uchwały w części obejmującej stwierdzenie "które nie posiadają statusu przedsiębiorcy" zawarte w § 1 załącznika do zaskarżonej Uchwały: "Regulamin udzielania dotacji celowej z Budżetu Gminy Miasta Tarnowa na dofinansowanie kosztów inwestycji związanej ze zmianą systemu", II. w pozostałym zakresie skargę oddala.
Pismem z dnia 8 września 2014 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie (dalej: strona skarżąca) wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ze skargą na uchwałę nr VIII/78/2011 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie zasad udzielania dotacji celowej z budżetu Gminy Miasta Tarnowa na dofinansowanie kosztów inwestycji związanej ze zmianą systemu ogrzewania oraz zakupem i montażem kolektorów słonecznych. Strona skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności ww. uchwały w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Zaskarżonej uchwale zarzucono naruszenie art. 403 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1232 ze zm.; dalej: p.o.ś.). Strona skarżąca wskazała, że delegacja ustawowa zawarta w art. 405 ust. 5 p.o.ś. została zrealizowana nieprawidłowo, gdyż zakres podmiotowy dotacji został w sposób nieuprawniony ograniczony do osób fizycznych nieposiadających statusu przedsiębiorcy. Tymczasem wspomniany przepis wyraźnie wskazuje, że udzielenie przedmiotowej dotacji celowej odnosić się ma do podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych (w szczególności do osób fizycznych, wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych i przedsiębiorców) oraz do jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi. Stanowisko wyrażone w skardze znajduje swoje potwierdzenie w licznych orzeczeniach regionalnych izb obrachunkowych.
W odpowiedzi na skargę, Rada Miejska w Tarnowie wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od strony skarżącej na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.
Organ podniósł, że art. 403 ust. 4 p.o.ś. określa inwestycje, a nie katalog podmiotów uprawnionych do ubiegania się o dotację celową. Ustawodawca w art. 403 ust. 5 p.o.ś. pozostawił bowiem organowi gminy określenie szczegółowych kryteriów wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania. Zdaniem Rady Miejskiej w Tarnowie z ww. przepisów nie wynika ograniczenie swobody organów stanowiących co do określenia kryteriów wyboru inwestycji, o ile należą one do przedsięwzięć wymienionych w przepisanych, o których mowa w art. 403 ust. 1 i 2 p.o.ś. W szczególności nie ma przeszkód, aby wybierając inwestycję, organ kierował się statusem prawnym realizującego ją podmiotu. Przemawia za tym fakt, że w art. 403 ust. 3 p.o.ś. prawodawca pozostawił organom samorządu swobodę także w decydowaniu o tym, czy w ogóle udzielać takich dotacji - nie mają one charakteru obligatoryjnego. Następnie Rada Miejska w Tarnowie zauważyła, że przy ograniczonej wysokości środków budżetowych przeznaczonych na omawiane dofinansowanie, wybór inwestycji osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, ma racjonalne uzasadnienie. Na podstawie "Analizy stanu uciepłownienia i źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza z budynków zlokalizowanych w obrębie Starego Miasta", przeprowadzonej w 2001 r. stwierdzono, że praktycznie we wszystkich budynkach i lokalach przeznaczonych na prowadzenie działalności gospodarczej wykorzystywano ekologiczne źródła ciepła (gaz ziemny lub ciepło z sieci Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Spółki Akcyjnej w Tarnowie), natomiast znaczną większość lokali mieszkalnych zajmowanych przez osoby fizyczne ogrzewano piecami węglowymi, powodującymi emisję wielkich ilości pyłu. W tej sytuacji priorytetem stała się pomoc na rzecz ostatnio wymienionej grupy podmiotów, ponieważ w jej przypadku zainteresowanie poprawą sposobu ogrzewania było najmniejsze. Tego rodzaju wsparcie służy propagowaniu działań proekologicznych wśród mieszkańców Tarnowa. W odpowiedzi na skargę wskazano ponadto, że preferowanie przez Gminę Miasta Tarnowa inwestycji osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, jest uzasadnione także względu na ich mniej rozległą wiedzę i możliwości organizacyjne dotyczące uzyskania środków na inwestycje proekologiczne z innych źródeł. Przedsiębiorcy znacznie częściej występują jako beneficjenci rozmaitych programów finansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, ze środków dostępnych w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz ze środków krajowych pochodzących z Narodowego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jako przykład można podać adresowany do przedsiębiorców Program operacyjny PL04 "Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii" w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 czy program priorytetowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pod nazwą "Wsparcie przedsiębiorców w zakresie niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki". Organ podkreślił na marginesie, że w obrocie prawnym pozostaje szereg tożsamych uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Wskazał ponadto, że nagła zmiana stanowiska Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie, która dotychczas akceptowała treść zaskarżonej uchwały, godzi w zasadę pewności obrotu prawnego i stabilności orzecznictwa. Na zakończenie wskazano, że strona skarżąca nie wykazała zasadności stwierdzenia nieważności całej zaskarżonej uchwały, gdy tymczasem zarzuty skargi odnoszą się wyłącznie do § 1 regulaminu, stanowiącego załącznik do tej uchwały. Tymczasem skutkiem stwierdzenia nieważności całej uchwały będzie konieczność zwrotu nienależnie pobranych dotacji przez ich beneficjentów, co oznacza zasadność wyegzekwowania kwoty 226.180 zł od 106 podmiotów, które trwale zlikwidowały 186 palenisk węglowych oraz kwoty 543.732 zł od 137 podmiotów, które zainstalowały ok. 550 m2 paneli słonecznych. Organ przewiduje również, że dalszym skutkiem takiego orzeczenia będą roszczenia odszkodowawcze dotychczasowych beneficjentów dotacji.