|Sygn. akt I SA/Kr 800/11 | W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 czerwca 2013r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Bogusław Wolas (spr.), Sędziowie: WSA Maja Chodacka, WSA Paweł Dąbek, Protokolant: Bożena Piątek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2013r., sprawy ze skargi A.O., przy uczestnictwie J.S., AO., M.S., A.S., J.S., L.S., na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego, z dnia 4 kwietnia 2011r. Nr [...], w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego na 2011r., I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. określa, że wymieniona w pkt I decyzja nie może być wykonana do chwili prawomocności wyroku.
Decyzją (nakazem płatniczym) z dnia 31 stycznia 2011 r. Burmistrz ustalił Al. O., M. S., M. S., J. S. wysokość łącznego zobowiązania pieniężnego na 2011 r. w kwocie 145 zł. Nakaz płatniczy został wystawiony na Al. O.
Odwołanie od tej decyzji złożył A.O. Wskazał on, że od wielu lat zajmuje się gospodarstwem rolnym po zmarłych dziadkach (K. i J. S.), figuruje jako jego posiadacz samoistny i opłaca podatek rolny. W piśmie z dnia 23 lutego 2011 r. podkreślił, że powinien był "dopilnować wpisania go na nakaz płatniczy".
Po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia 4 kwietnia 2011 r., Nr[...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało decyzję organu I instancji w mocy.
W uzasadnieniu organ zacytował mające w sprawie zastosowanie przepisy prawa, w szczególności wskazał, że z treści art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r., nr 193, poz.1287 ze zm.) wynika jednoznacznie, że podstawą wymiaru podatków (rolnego, leśnego, od nieruchomości) stanowią dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków i w oparciu o te właśnie dane organy podatkowe ustalają wymiar zobowiązania podatkowego.
Ze znajdującego się w aktach sprawy wypisu z rejestru gruntów Starostwa Powiatowego w T. z dnia 1 lipca 2009 r., sporządzonego na podstawie zawiadomienia o zmianach w danych ewidencji gruntów i budynków, wynika, że w miejsce małżeństwa J. i K. S. weszli spadkobiercy: Al. O., M. S., M. S. i J. S. obejmując udziały po ¼ części. Tym samym osoby te, jako współwłaściciele, są solidarnymi podatnikami podatku rolnego, od nieruchomości oraz leśnego. Organ II instancji zwrócił także uwagę, że prawidłowe są ustalenia organu I instancji odnośnie przedmiotu opodatkowania, a zatem prawidłowa jest również wysokość łącznego zobowiązania pieniężnego na 2011 rok. Kolegium zaznaczyło, że ustalając wymiar podatku organy związane są aktualnymi zapisami w ewidencji gruntów i budynków i w żadnym wypadku nie są one uprawnione do ich kwestionowania czy zmiany. Do dokonywania takich zmian uprawnione jest Starostwo Powiatowe właściwe ze względu na położenie gruntu, nie zaś organ podatkowy w toku postępowania podatkowego.
W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, A. O. wskazał, że nie zgadza się z decyzją SKO. Podkreślił, że to on jest płatnikiem podatku, tylko on prowadzi gospodarstwo rolne, a mimo to w nakazie płatniczym figurują spadkobiercy, którzy gospodarstwa nie prowadzą. W związku z tym zwrócił się "o odrzucenie decyzji nakazu płatniczego organu pierwszej instancji".
W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie i podtrzymało dotychczasowe stanowisko w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
Sąd zauważa, że w podatku rolnym, w podatku od nieruchomości oraz w podatku leśnym ustawodawca przyjął zasadę, że podatek ciąży na właścicielu gruntu (nieruchomości), chyba, że przedmiot opodatkowania znajduje się w posiadaniu samoistnym. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006 r. nr 136, poz. 969 ze zm.) podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące właścicielami gruntów, z zastrzeżeniem ust. 2, który stanowi, że jeżeli grunty znajdują się w posiadaniu samoistnym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego ciąży na posiadaczu samoistnym. Podobna regulacja została zawarta w art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 ze zm.) oraz w art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. z 2013 r., poz. 465). Stąd zasadniczo podatnikiem jest właściciel gruntu (gdy tytuł własności i stan faktycznego posiadania związane są z tym samym podmiotem), natomiast w sytuacji, gdy występują dwa podmioty - właściciel i posiadacz samoistny, podatnikiem jest posiadacz samoistny. Jeżeli zatem zostanie ustalone w toku postępowania podatkowego, że nieruchomość znajduje się w posiadaniu samoistnym innej osoby niż właściciel, to nakaz płatniczy powinien być skierowany do posiadacza samoistnego, gdyż to na nim ciąży obowiązek podatkowy. Wskazane wyżej przepisy rozstrzygają zatem kwestię pierwszeństwa w przypisaniu określonemu podmiotowi statusu podatnika w sytuacji, w której obok przysługującego jednemu podmiotowi prawa własności, nieruchomość pozostawała w posiadaniu samoistnym innego niż właściciel podmiotu. Należy podkreślić, że posiadanie, w tym posiadanie samoistne, jest stanem faktycznym, polegającym na faktycznym władztwie, przez które rozumie się samą możność władania rzeczą. Według panującego poglądu doktryny posiadanie występuje przy równoczesnym istnieniu fizycznego elementu władania rzeczą, określanego jako corpus possessionis oraz psychicznego elementu animus rem sibi habendi, rozumianego jako zamiar władania rzeczą dla siebie. Posiadaczem samoistnym jest ten, kto włada rzeczą jak właściciel (art. 336 k.c.). Rozstrzygające znaczenie ma więc rozległy zakres władania rzeczą, na wzór prawa własności, chociażby nawet nie poparty przysługującym posiadaczowi prawem własności. Domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada jest jej posiadaczem samoistnym (art. 339 k.c.).