Egzekucja administracyjna należności spółki wodnej z tytułu składek członkowskich i innych świadczeń przysługujących od członków spółki jest niedopuszczalna.
uchyla zaskarżone postanowienia oraz utrzymane nimi w mocy postanowienia Urzędu Skarbowego w przedmiocie oddalenia skargi na czynności egzekucyjne.
Urząd Skarbowy w S. na podstawie tytułów wykonawczych z 14 lutego 1995 r. wystawionych przez Spółkę Wodną w M. wszczął postępowanie egzekucyjne w stosunku do Henryka K. i Mariana P. Przedmiotem egzekucji były składki członkowskie za 1994 r. We wspólnym piśmie z 5 grudnia 1995 r. dłużnicy, powołując się na art. 54 par. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wnieśli skargę na czynności egzekucyjne polegające na zajęciu ruchomości, a na zasadzie art. 59 par. 1 pkt 2 tej ustawy wnieśli o umorzenie egzekucji. Zdaniem dłużników egzekwowany obowiązek nie istnieje, gdyż w 1994 r. Spółka nie wykonywała konserwacji urządzeń melioracyjnych.
Dwoma postanowieniami z 15 stycznia 1996 r. Urząd Skarbowy na podstawie art. 54 par. 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oddalił skargi Henryka K. i Mariana P., stwierdzając brak podstaw do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Zdaniem Urzędu zgodnie z art. 29 ust. 1 wymienionej ustawy organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Postanowienia te - po rozpatrzeniu zażaleń Henryka K. i Mariana P. - zostały utrzymane w mocy przez Izbę Skarbową w P. postanowieniami z 5 lutego 1996 r. Izba Skarbowa uznała, że skoro zgodnie z art. 137 prawa wodnego należności spółek wodnych z tytułu składek i innych świadczeń na rzecz spółki mają charakter danin publicznych, to mają do nich zastosowanie przepisy o zobowiązaniach podatkowych. Dlatego zgodnie z art. 2 par. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji należności te podlegają egzekucji administracyjnej. Ponadto podtrzymano argumentację organu I instancji.
Wymienione postanowienia zostały zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego przez Henryka K. i Mariana P., którzy podnieśli te same argumenty co we wniosku o umorzenie egzekucji. Izba Skarbowa, odpowiadając na skargi, wniosła o ich oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniach zaskarżonych postanowień. Podkreślono, że udzielone przez wierzyciela wyjaśnienia potwierdziły zasadność i wymagalność egzekwowanego obowiązku.
Naczelny Sąd Administracyjny, nie będąc związany granicami skargi /art. 51 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym - Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, zważył, co następuje:
Należy najpierw zauważyć, iż pismo skarżących z 5 grudnia 1995 r. zawierało wyłącznie argumenty uzasadniające umorzenie egzekucji. Dlatego powinno być potraktowane przede wszystkim jako żądanie umorzenia postępowania egzekucyjnego /art. 59 par. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./, a nie jako skarga na czynności egzekucyjne, o której mowa w art. 54 par. 3 tej ustawy. Natomiast organ I instancji - chociaż w uzasadnieniach postanowień stwierdził brak podstaw do umorzenia postępowania egzekucyjnego - w rozstrzygnięciach orzekł o oddaleniu skargi /na czynności egzekucyjne/ na podstawie art. 54 par. 3 ustawy. Organ odwoławczy utrzymał w mocy te postanowienia, uznając - tak samo jak organ I instancji - że brak jest podstaw do umorzenia postępowania egzekucyjnego.