Rada powiatu nie może przyznawać radnym zwrotu kosztów podróży, które się nie odbyły, podobnie jak nie może ograniczyć tego prawa do określonego z góry limitu. Twierdzenie to jest zresztą zgodne z postanowieniami Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego /art. 7 Karty, sporządzonej 15 października 1985 r i ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską, stanowi, że status przedstawicieli wybieranych do władz lokalnych powinien im zapewnić wyrównanie finansowe odpowiednio do kosztów poniesionych w związku z wykonywaniem mandatu/.
Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Powiatu O. na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Ł. z 11 marca 1999 r. /nr IX/63/99/ w przedmiocie diet radnych oraz zwrotu kosztów podróży służbowych - oddalił skargę.
Uchwałą nr IV/78/99 z 29 stycznia 1999 r. w sprawie diet radnych oraz zwrotu kosztów podróży służbowych Rada Powiatu O., działając na podstawie art. 21 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym /Dz.U. nr 91 poz. 578/ oraz rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 listopada 1998 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu powiatu /Dz.U. nr 146 poz. 959/, określiła diety oraz koszty podróży służbowych w wysokości:
- przewodniczący Rady Powiatu - 100 procent kwoty dwukrotnego najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, oraz ryczałt z tytułu zwrotu kosztów podróży na 300 km,
- członkom Zarządu Powiatu - 90 procent kwoty dwukrotnego najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, oraz ryczałt z tytułu zwrotu kosztów podróży na 200 km,
- wiceprzewodniczącemu Rady Powiatu - 80 procent kwoty dwukrotnego najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, oraz ryczałt z tytułu zwrotu kosztów podróży na. 200 km, przewodniczącym komisji - 70 procent kwoty dwukrotnego najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, oraz ryczałt z tytułu zwrotu kosztów podróży na 100 km,
- zastępcom przewodniczących komisji - 50 procent kwoty dwukrotnego najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów,
- pozostałym radnym -- dziesięciokrotność wysokości diety delegacji służbowych przysługujących pracownikom na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów.
Wysokość zryczałtowanych kwot miesięcznych kosztów podróży służbowych ustalono na podstawie maksymalnych kwot określonych w par. 2 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 1998 r. w sprawie warunków ustalania i zasad zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów nie będących własnością pracodawcy /Dz.U. nr 41 poz. 239/.
Radnym, którzy nie otrzymali uprawnienia do zryczałtowanych kosztów podróży służbowych, zwrot kosztów miał przysługiwać według zasad określonych przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej /na podstawie art. 77 pkt 2 kodeksu pracy/.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Ł. uchwałą nr IX/63/99 z 11 marca 1999 r., po rozpoznaniu powyższej uchwały Rady Powiatu O., powołując się na przepisy art. 79 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, stwierdziło jej nieważność ze względu na sprzeczność z prawem, to jest z art. 21 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podniesiono następujące argumenty:
Kolegium RIO wskazało na przepis art. 21 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym, z którego wynika, że dieta przysługuje radnemu za udział w pracach organów powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany. Kwestionowana uchwała - zdaniem organu nadzoru - naruszyła art. 21 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym, ponieważ nie ustalono zasad, na jakich radnym przysługuje dieta. Dieta nie jest bowiem formą wynagrodzenia za pracę radnego i nie może stanowić jego stałego dochodu tylko dlatego, że obywatel został wybrany radnym. Nie można uznać - według Kolegium RIO - za ustalenie zasad wprowadzenia zróżnicowania wysokości diet. Z uchwały nie wynika w szczególności. jaka będzie wysokość diety w przypadku, gdy w miesiącu nie odbędzie się żadne posiedzenie rady lub komisji oraz czy dieta będzie przysługiwała radnemu nieobecnemu na posiedzeniu. Ponadto, Kolegium RIO podniosło, że nie można uznać za podróż służbową wyjazdu ze swojego miejsca zamieszkania do siedziby organów powiatu, natomiast zwrot kosztów podróży /jako konsekwencja polecenia delegowania w celu innym niż udział w posiedzeniu organów powiatu/ powinien odbywać się w formie i wysokości wynikających z odrębnych przepisów tak, aby zrekompensować faktycznie poniesione nakłady.