Sprawa ze skargi na decyzję Izby Skarbowej w Ł. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1998 r.
Tezy

Samych czynności przygotowawczych do uruchomienia produkcji nie można uznać za działalność gospodarczą, ponieważ nie są one ani działalnością wytwórczą, ani handlową, ani żadną inną wymienioną w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324 ze zm./. Wydatki poniesione na przygotowanie do podjęcia nierozpoczętej działalności gospodarczej, nie mogą być traktowane jako koszty uzyskania przychodu ze źródła przychodów w postaci pozarolniczej działalności gospodarczej.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Jerzego i Małgorzaty B. na decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia 14 marca 2001 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1998 r. - oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/4

Decyzją z dnia 5 maja 2000 r. Pierwszy Urząd Skarbowy Ł.-B. określił Jerzemu i Małgorzacie B. zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1998 r. w wysokości 29.587,40 zł i zaległość w tym podatku w kwocie 5.271,10 zł wraz z odsetkami za zwłokę. W uzasadnieniu podano, że Jerzy B. od 1 września 1998 r. zgłosił działalność gospodarczą w spółce cywilnej z Małgorzatą M. w zakresie cukiernictwa i handlu artykułami spożywczymi /"S." s.c/. Następnie w złożonym /wspólnie z żoną/ zeznaniu wykazał stratę z tytułu udziału w spółce w wysokości 8.260,83 zł. Spółka w 1998 r. nie uzyskała przychodów z działalności gospodarczej, ponosząc wyłącznie wydatki. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej, za działalność gospodarczą uważa się działalność wytwórczą, budowlaną, handlową i usługową, prowadzoną w celach zarobkowych i na rachunek podmiotu ją prowadzącego. Zaś prowadzone przez spółkę w 1998 r. czynności, w świetle powyższego, nie były działalnością zarobkową. Spółka nie poniosła straty w rozumieniu art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie uzyskała w 1998 r. przychodów. Ponadto art. 22 ust. 1 tej ustawy wiąże pojęcie kosztu z pojęciem przychodu, co oznacza, że podatnicy muszą osiągnąć przychód, aby mogli przy obliczaniu podstawy opodatkowania uwzględnić wydatek, jaki ponieśli w celu jego osiągnięcia. Natomiast dochód Jerzego B. z działalności gospodarczej prowadzonej jednoosobowo oraz dochód Małgorzaty B. zostały przyjęte zgodnie z zeznaniem.

W odwołaniu małżonkowie B. zarzucili błędne przyjęcie przez Urząd Skarbowy, że podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą równocześnie jednoosobowo i w ramach spółki cywilnej nie jest uprawniony do sumowania przychodów i kosztów z obu form prowadzonej działalności. Ponadto w świetle doktryny i orzecznictwa NSA podatnik ma prawo poniesione wydatki zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów nawet wtedy, gdy nie osiągnął przychodu w danym roku podatkowym. W uzupełnieniu odwołania powołali się na wyrok NSA z dnia 10 lutego 2000 r. I SA/Łd 176/98 /Monitor Podatkowy 2000 nr 10 str. 34/, w którym została potwierdzona zasada potrącalności kosztów w roku ich poniesienia, co oznacza, iż w danym roku podatkowym należy uwzględnić także te koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów w latach następnych /art. 22 ust. 4 powołanej ustawy/. W konkretnej sprawie podatnik poniósł wydatki w 1998 r., zaś przychód z działalności gospodarczej osiągnął zarówno w tym roku, jak i w roku 1999 - z tytułu sprzedaży składników majątku związanych z działalnością w spółce cywilnej.

Decyzją z dnia 14 marca 200 r. Izba Skarbowa w Ł. utrzymała w mocy wymienioną decyzję Urzędu Skarbowego, nie uwzględniwszy zarzutów odwołania. W uzasadnieniu podano, że z akt sprawy wynika, iż w ciężar kosztów spółki cywilnej zaewidencjonowano wydatki w łącznej kwocie 16.521,66 zł /dot. m.in. usług księgowych, opłat za najem lokalu, zakupu blach do ciasta, opłat za badania i usługi naukowo-badawcze, odpisy amortyzacyjne/. Spółka do końca 1998 r. nie wykazała żadnych przychodów w związku ze zgłoszoną od września 1998 r. działalnością gospodarczą. Działalność ta nie została też uruchomiona w 1999 r., zaś z dniem 31 marca 1999 r. została zlikwidowana. Zasadne jest stanowisko organu I instancji o nieuznaniu tych wydatków za koszty uzyskania przychodów. Definicja ustawowa z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na to, że pierwotnym czynnikiem pozwalającym uznać wydatek za koszt działalności jest przychód. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Za niezasadny uznano także argument podniesiony w uzupełnieniu odwołania dotyczący uzyskania przychodu ze sprzedaży składników majątku spółki w 1999 r. Późniejsza sprzedaż środka trwałego /w 1999 r./ nie przesądza o celowości i zasadności wcześniej poniesionych wydatków w 1998 r. i zaliczeniu ich do kosztów uzyskania przychodów. Spółka nie osiągnęła w 1998 r., jak i w 1999 r., przychodu z działalności gospodarczej. W tym stanie rzeczy argument, że poniesione wydatki w 1998 r. na łączną kwotę 16.521,66 zł dotyczą przychodów 1999 r. jest całkowicie nietrafiony. Wyrok z dnia 10 lutego 2000 r. I SA/Łd 176/98, dotyczy zupełnie odmiennego stanu faktycznego /podatnik osiągał przychody z prowadzonej działalności gospodarczej/.

Strona 1/4