Gmina, jako osoba prawna, podejmuje działania w reżimie systemu obowiązującego prawa, w tym prawa cywilnego. W związku z powyższym Rada Miejska nie może podjąć uchwały dopuszczającej w trakcie jej wykonywania zawieranie umów z podmiotami nie mającymi zdolności do czynności prawnych /społecznymi komitetami budowy/.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Gminy P. na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Ł. z 21 czerwca 1999 r. (...) stwierdzającą nieważność uchwały Rady Miejskiej P. w sprawie ustalenia zasad zakupu elementów infrastruktury miejskiej przez Gminę P. - oddala skargę.
Gmina P. wniosła skargę na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowe w Ł. z 21 czerwca 1999 r. (...), stwierdzającą nieważność uchwały Rady Miejskiej P. z 19 maja 1999 r. (...) w sprawie ustalenia zasad zakupu elementów infrastruktury miejskiej przez Gminę P.
Z treści uchwały Rady Miejskiej wynika, że Gmina P. będzie kupowała od społecznych komitetów budowy elementy infrastruktury miejskiej za ceny stanowiące 50 procent wartości udokumentowanych kosztów budowy: wodociągów, kanalizacji sanitarnej, zasilania gazowego, oświetlenia ulicznego, dróg z odwodnieniem i infrastruktury oświatowo-kulturalno-sportowej, wykonanej przez społeczne komitety budowy. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej stwierdziło, że postanowienia uchwały naruszają obowiązujący porządek prawny. Kolegium podniosło, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty, a zakres zadań wynika z przepisów wymienionej ustawy. Do realizacji zadań gmina nie może wykorzystywać osób, które znalazły się w sytuacji przymusowej. Ich wykonanie wiąże się z podejmowaniem czynności prawnych. Gmina może zatem zawierać umowy z podmiotami prawa, jednak te muszą mieć zdolność prawną, aby podejmowane czynności prawne nie były dotknięte nieważnością. Uchwała Rady Miejskiej dopuszcza natomiast zawieranie umów ze społecznymi komitetami budowy, które zdolności takiej nie posiadają. Kolegium podniosło także, że wskazane w uchwale elementy infrastruktury podlegają przepisom prawa własności i ochrony tego prawa. Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary, gazu, prądu elektrycznego oraz inne podobne urządzenia należą do części składowych gruntu lub budynku, jeżeli nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu /art. 47 par. 1 i par. 2 oraz art. 49 Kc/. Wobec powyższego, elementy infrastruktury z mocy prawa stanowią mienie komunalne i zawieranie umów w tym zakresie przez gminę jest bezprzedmiotowe.
W skardze na powyższą uchwałę Gmina P wniosła o jej uchylenie, podnosząc, że nie w każdym przypadku gmina zobowiązana jest finansować określone zadania własne z własnego budżetu. Gmina może pełnić rolę organizatora danego zadania inwestycyjnego na zasadzie jego współfinansowania przez gminę i zainteresowanych mieszkańców. Skarżąca podkreśliła, że chodzi tu o współfinansowanie przez Gminę tych elementów infrastruktury, które w ogóle nie powstałyby, gdyby komitet nie zawarł uprzednio z Gminą odpowiedniej umowy określającej warunki partycypacji w tworzeniu danego fragmentu infrastruktury komunalnej. Wyjaśniła również, że umowy dotyczą osób zrzeszonych w społeczne komitety, tworzone w celu realizacji konkretnego przedsięwzięcia. Umowy są podpisywane z komitetami, aby Gmina nie musiała zawierać umów indywidualnych z każdą z osób współfinansujących dane przedsięwzięcie.
W odpowiedzi na skargę, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej podtrzymało stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej uchwale i wniosło o jej oddalenie.