Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Wojciech Czajkowski (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Renata Kantecka,, sędzia WSA Ryszard Maliszewski, Protokolant specjalista Paweł Guziur, po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 22 czerwca 2017r. sprawy ze skargi E. J. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek oddala skargę
Wnioskiem z dnia 29 sierpnia 2013 r. E.J. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o umorzenie należności z tytułu składek. W uzasadnieniu opisał swoją sytuację materialną i zdrowotną, wskazując w szczególności, że po wypadku w 1998 r. ma trudności z chodzeniem i nie może już wykonywać pracy. Zachorował też na cukrzycę i przebywał w szpitalu, a obecnie pozostaje pod opieką lekarską diabetologa i chirurga naczyniowego. Wskazał, że jest bezrobotny i pobiera z tego tytułu zasiłek. Do wniosku dołączył orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.
Decyzją z dnia "[...]" Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił stronie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od marca 2009 r. do maja 2010 r., w łącznej kwocie 17.463,34 zł wraz z odsetkami za zwłokę. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez Zakład w dniu "[...]" w związku z wnioskiem strony o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wyrokiem z dnia 20 lutego 2014 r. o sygn. akt I SA/Ol 94/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uchylił decyzję organu II instancji.
"[...]" Zakład wydał kolejną decyzję, którą odmówił E.J. umorzenia należności z tytułu składek. Została ona uchylona wyrokiem WSA w Olsztynie z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt I SA/Ol 732/14. Sąd uznał bowiem za zasadne zarzuty skargi, że Zakład nie odniósł się do aktualnej sytuacji zdrowotnej skarżącego w sytuacji, gdy z akt wynika, że skarżący cierpi na postępującą cukrzycę, a ponadto osiąga dochód ze świadczenia emerytalnego w wysokości 1.131,15 zł netto. Sprzeczne z treścią zebranego materiału dowodowego wobec twierdzeń wnioskodawcy, że jego stan zdrowia wyklucza możliwość podjęcia pracy zarobkowej jest ponadto twierdzenie organu, iż "domniemywa, że strona poszukuje dodatkowego źródła dochodu". W ocenie Sądu, Zakład nie ustalił, czy odmowa umorzenia składek pozbawi skarżącego możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. Formułując wskazania co do dalszego postępowania w sprawie, Sąd nakazał, aby Zakład uzupełnił materiał dowodowy dotyczący stanu zdrowia skarżącego, jego postępującej choroby i ponoszenia wydatków na wyżywienie, leczenie oraz rehabilitację, a następnie wypowiedział się, czy opłacenie należności z tytułu składek nie pozbawi zobowiązanego możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych.
W uzasadnieniu wydanej w związku z ww. wyrokiem Sądu decyzji z dnia "[...]" Zakład, powołując treść art. 28 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm., dalej jako u.s.u.s.), stwierdził, że w sprawie nie zachodzą przesłanki całkowitej nieściągalności, a zatem umorzenie należności byłoby sprzeczne z art. 28 ust. 3 pkt 3 i pkt 5 u.s.u.s.. Dokonując zaś oceny wniosku w aspekcie zasadności umorzenia należności z tytułu składek na podstawie art. 28 ust. 3a cytowanej ustawy, wskazał, że należności z tytułu składek mogą być umorzone pomimo braku ich całkowitej nieściągalności, na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365).