Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Ryszard Maliszewski Sędziowie sędzia WSA Wojciech Czajkowski sędzia WSA Przemysław Krzykowski ( sprawozdawca ) Protokolant starszy sekretarz sądowy Katarzyna Niewiadomska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2018r. sprawy ze skargi M. M. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania uchyla zaskarżoną decyzję.
Pismem z dnia 22 grudnia 2017 r. M.M. wniósł o umorzenie zaległości z tytułu składek ZUS. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że w latach 2000 - 2003 prowadził działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji materiałów budowlanych. W 2002 r. na skutek braku płatności ze strony kontrahentów utracił płynność finansową. W listopadzie 2003 r. zawiesił działalność gospodarczą, a w 2005 r. zakończył jej prowadzenie. Wnioskodawca wskazał na trudną sytuację rodzinną i zdrowotną, jak również zarzucił przedawnienie dochodzonych należności.
Decyzją z dnia "[...]" Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wszczęcia postępowania w przedmiocie umorzenia składek za osoby ubezpieczone niebędące płatnikami składek, tj. za pracowników, na ubezpieczenie społeczne za lipiec - grudzień 2002 r. oraz październik 2003 r., ubezpieczenie zdrowotne za sierpień - grudzień 2002 r. oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za lipiec - grudzień 2002 r. oraz październik 2003 r.
Utrzymując to rozstrzygnięcie w mocy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w uzasadnieniu decyzji z dnia "[...]" wskazał, że stosownie do art. 28 ust. 3a ustawy z dnia 13 listopada 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257), dalej jako: "u.s.u.s.", w uzasadnionych przypadkach możliwe jest umorzenie należności z tytułu składek ubezpieczonych, którzy są równocześnie płatnikami tych składek, gdy nie są one całkowicie nieściągalne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może umorzyć należności, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności. Jednakże umorzenie z powodu trudnej sytuacji może dotyczyć wyłącznie składek na własne ubezpieczenia płatnika składek. W odniesieniu do należności z tytułu składek za osoby zgłaszane do ubezpieczeń, czyli za pracowników, które figurują na koncie płatnika składek, zgodnie z art. 30 u.s.u.s. przepis art. 28 u.s.u.s. nie ma zastosowania.
Powołując zatem art. 61a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2017 r. poz. 1257), dalej jako: "K.p.a.", Zakład wskazał, że gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Skoro Zakład nie może prowadzić postępowania w sprawie umorzenia należności z tytułu składek za zatrudnionych pracowników na podstawie art. 28 ust. 3a u.s.u.s., zobowiązany był wydać decyzję o odmowie wszczęcia postępowania.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie strona wskazała na nieściągalność dochodzonych składek w łącznej wysokości 12.540,59 zł. Podniosła, że ze względu na stan majątkowy oraz sytuację rodzinną nie jest w stanie i nigdy nie będzie opłacić tych należności. Potwierdza to ocena dokonana przez komorników sądowych oraz przez Naczelnika Urzędu Skarbowego. Skarżący podniósł również, że należności uległy przedawnieniu wskutek upływu 5 lat od daty ich wymagalności. Zakład odmówił wszczęcia postępowania, nie biorąc pod uwagę przedstawionej argumentacji i dowodów oraz nie przeprowadzając jakiejkolwiek ich analizy.