Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Wiesława Pierechod Sędziowie Sędzia WSA Zofia Skrzynecka (spr.) Sędzia WSA Renata Kantecka Protokolant Monika Gajowniczek po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 15 grudnia 2010r. sprawy ze skargi T. Ś. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia zgłoszenia o nabyciu spadku oddala skargę
Postanowieniem z dnia "[...]", sygn. akt "[...]", Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po zmarłym 9 maja 2009 r. L.J.Ś. na podstawie ustawy nabyły: żona T.Ś. oraz córki I.P.M. i M.Ś. po 1/3 części każda z nich. Postanowienie to uprawomocniło się w dniu 9 września 2009 r.
Pismem z dnia 30 czerwca 2010 r. T.Ś. zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po zmarłym mężu L.J.Ś. Wraz z wnioskiem przedłożyła formularz SD - Z2. W uzasadnieniu wskazała na trudną sytuację życiową spowodowaną śmiercią bliskiej osoby oraz chorobą i pobytem w szpitalu. Podała, iż była przekonana, iż sześciomiesięczny termin na złożenie zgłoszenia liczy się od dnia dokonania zmian w księgach wieczystych. Dopiero w czasie wizyty w siedzibie organu dowiedziała się, że minął już ustawowy termin do złożenia zgłoszenia. Wyjaśniła, iż nie posiada żadnych zgromadzonych zasobów finansowych. Do pisma dołączyła m.in. karty leczenia szpitalnego w okresie od 25 stycznia do 25 czerwca 2010 r.
Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia "[...]" odmówił przywrócenia terminu do złożenia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, wskazując w uzasadnieniu, iż termin ten ma charakter materialnoprawny, a zatem nie jest możliwe jego przywrócenie na podstawie art. 162 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.).
W zażaleniu na powyższe postanowienie strona, wskazując na sytuację zdrowotną, ponownie podniosła, że z przyczyn od niej niezależnych nie mogła zachować terminu dla złożenia zgłoszenia.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia "[...]" Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy powyższe postanowienie organu I instancji. W uzasadnieniu wskazał, że określony w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768), dalej powoływanej w skrócie jako u.p.s.d., 6 - miesięczny termin do zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze spadku jest terminem prawa materialnego, a zatem nie podlega przywróceniu. Wyjaśnił, że terminami materialnymi są terminy, z którymi związane są skutki prawne w płaszczyźnie prawa materialnego, a więc w zakresie praw i obowiązków podmiotów stosunków prawnych, natomiast terminami procesowymi okresy do dokonania czynności procesowej przez uczestników postępowania sądowego lub administracyjnego. Zaklasyfikowanie określonego terminu powinno być oparte na zbadaniu, czy uchybienie terminu wyłącza powstanie stosunku materialno prawnego (termin materialny), czy też ogranicza się jedynie do bezskuteczności procesowej czynności, co tylko w następstwie może wpłynąć na sytuację materialnoprawną jednostki (termin procesowy).
Analizując treść przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków darowizn, Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że podstawowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest zgłoszenie faktu nabycia majątku naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego. W przypadku dziedziczenia zgłoszenie powinno zostać złożone w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Oznacza to, że podatnik po upływie określonego w tym przepisie terminu, nie może skutecznie domagać się ukształtowania stosunku prawnego, w którym nabędzie prawo do zwolnienia z podatku. Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia skutkuje zatem utratą prawa do zwolnienia. Konsekwencją jest opodatkowanie nabycia majątku według zasad ogólnych.