Art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /t.j. Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./ w wersji obowiązującej w 1997 r. zaliczał do kosztów uzyskania przychodów jedynie wydatki ponoszone na rzecz pracowników spółki.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2002 r. sprawy ze skargi "Polskich Hurtowni Alkoholi" sp. z o.o. w Z.-G. na decyzję Izby Skarbowej w Z.-G. z dnia 27 listopada 2000 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 1996 rok - oddala skargę.
Na podstawie wyników kontroli przeprowadzonej w "Polskie Hurtownie Alkoholi" Sp. z o.o. w Z.-G. zawartych w protokole z kontroli z 17 sierpnia 2000 r. Inspektor Kontroli Skarbowej Bolesław J. w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Z.-G. wydał dnia 5 września 2000 r. decyzję (...) na podstawie:
a/ art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej /Dz.U. 1999 nr 54 poz. 572/.
b/ art. 21 par. 3, art. 47 par. 3, art. 53 par. 1 i par. 4, art. 56 par. 1, art. 207 Ordynacji podatkowej,
c/ art. 7, art. 8, art. 9, art. 16 ust. 1 pkt 38, art. 27 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./, określającą Spółce zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych za 1996 r. w kwocie 601.252 zł oraz zaległość podatkową, w wysokości 170.645 zł wraz z odsetkami za zwłokę od zaległości w kwocie 260.369,40 zł.
W uzasadnieniu decyzji Inspektor podał, że Spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów za rok 1996 o kwotę 426.613,38 zł poprzez:
a/ Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z nieważnymi umowami o pracę członków Zarządu Spółki zawartymi z naruszeniem art. 203 kodeksu handlowego. Umowy te z 1.04.1992 r. zawarli między sobą członkowie Zarządu Spółki, podczas gdy ww. artykuł kodeksu handlowego stanowi, że w umowach pomiędzy Spółką, a członkami jej Zarządu, Spółkę reprezentuje Rada Nadzorcza lub pełnomocnicy powołani uchwałą wspólników. Na podstawie nieważnych umów o pracę w ciągu 9 miesięcy 1996 r. wypłacono członkom Zarządu i zaksięgowano w ciężar kosztów wynagrodzenia w kwocie 108.540 zł oraz narzuty na wynagrodzenia w wysokości 52.316,30 zł,
b/ Ujęcie w kosztach uzyskania przychodów wydatków z tytułu używania przez członków Zarządu Spółki prywatnych samochodów na potrzeby podatnika /w tym zwrot kosztów delegacji służbowych oraz kosztów używania prywatnych samochodów na potrzeby podatnika w jazdach lokalnych/. W okresie kontrolowanego 1996 r. wypłacono dla nich z tego tytułu kwotę 168.395,35 zł,
c/ Zawyżenie odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych o kwotę 877,41 zł z powodu uwzględnienia w przeciętnej liczbie zatrudnionych członków Zarządu Spółki, z którymi zawarte zostały nieważne umowy o pracę.
Inspektor Kontroli Skarbowej uznał, że wszystkie te wydatki w łącznej kwocie 265.858,60 zł nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów Spółki na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./.
Spółka od decyzji Inspektora Kontroli Skarbowej wniosła odwołanie z wnioskiem o uchylenie decyzji w całości i umorzenie postępowania w sprawie względnie o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez właściwy organ podatkowy. Decyzji zarzuciła zaniechanie przez kontrolującego oceny środka dowodowego w postaci uchwały Zgromadzenia Wspólników z 30.09.1997 r., równoznaczne z naruszeniem art. 187 par. 1 Ordynacji podatkowej, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia oraz naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 203 Kh poprzez błędną wykładnię tego przepisu z racji bezpodstawnego przyjęcia, iż Spółka nie dopełniła wymogów określonych w tym przepisie, i w konsekwencji bezpodstawne nie uznanie za koszty uzyskania przychodu wydatków dokonanych na rzecz udziałowców zatrudnionych na podstawie ważnych umów o pracę na stanowiskach członków zarządu, równoznaczne z naruszeniem art. 16 ust 1 pkt 38 ustawy z dnia 15 lutego 1992 o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./.