Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Tomasz Smoleń Sędziowie WSA Grzegorz Panek /spr./ NSA Jacek Surmacz Protokolant ref. st. Eliza Kaplita po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2012r. sprawy ze skargi M. C. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] stycznia 2012r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od IV kwartału 2007r. do IV kwartału 2011r. 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] listopada 2011r. nr [....], 2) określa, że decyzje wymienione w pkt. 1) nie podlegają wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.
Zaskarżoną decyzją Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] listopada 2011 r., Nr [...] w części dotyczącej odmowy umorzenia M. C. należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 4 kwartału 2007 r. do 4 kwartału 2011 r.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) i art. 59 ust. 3, art. 36 ust. 1 pkt 10 oraz art. 41a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r., Nr 50, poz. 291 ze zm.).
Z uzasadnienia decyzji i akt administracyjnych wynika, że w dniu 19 października 2011 r. M. C. zwróciła się do organu rentowego z prośbą o umorzenie składek oraz odsetek od zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników, uzasadniając swoją prośbę zdarzeniem losowym oraz trudną sytuacją materialną rodziny.
W toku postępowania wyjaśniającego mającego na celu, jak wskazał organ, ocenę zasadności wniosku umorzeniowego ustalono, że 2010 r. w gospodarstwie rolnym M. C. wystąpiło zdarzenie losowe w postaci uszkodzenia budynku mieszkalnego, który decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w R. został przeznaczony do rozbiórki. Ustalono ponadto, że rodzina M. C. uzyskuje dochód z tytułu działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, z tytułu pobieranych przez nią i jej męża emerytur, a także ze świadczenia rentowego pozostającej we wspólnym gospodarstwie córki.
Na tej podstawie decyzją z dnia [...] listopada 2011 r., Nr [...] organ rentowy w pkt I umorzył 100% należności z tytułu odsetek od zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 1.235,00 zł., zaś w pkt II odmówił umorzenia 100% należności z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 7.171,24 zł.
Wnioskiem z dnia 12 grudnia 2011 r. M. C. zwróciła się o ponowne rozpatrzenie sprawy podając, że obecna sytuacja finansowa nie pozwala na spłatę zaległości.
Rozpoznając powyższy wniosek organ w pierwszej kolejności powołał się na uznaniowy charakter decyzji. W dalszej kolejności organ wskazał na okoliczności, które brane są pod uwagę przy rozpoznawaniu wniosków tj.: zdarzenia losowe, klęski żywiołowe, inne nadzwyczajne zdarzenia powodujące pozbawienie zobowiązanego możliwości opłacenia składek, stan przewlekłej choroby zobowiązanego lub konieczność sprawowania przez niego opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, co pozbawia zobowiązanego możliwości uzyskania dochodu umożliwiającego opłacenia należności, sposób i datę powstania zadłużenia, możliwość spłaty zadłużenia w latach wcześniejszych, wykorzystanie udzielonych ulg w spłacie należności, sytuację materialną gospodarstwa, w którym zamieszkuje rolnik.
W ocenie organu naprowadzone przez skarżącą okoliczności dawały podstawę jedynie do częściowego przyznania wnioskowanej ulgi. Organ rentowy wskazał przy tym, że wziął pod uwagę możliwości płatnicze członków rodziny skarżącej, uzyskiwany przez nich łączny dochód w kwocie 2.000,00 zł oraz możliwości znacznego podniesienia wysokości pobieranego świadczenia emerytalnego w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej.