Uchwała organu gminy dotycząca opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym ulgi za kompostowanie bioodpadów, podlega kontroli regionalnej izby obrachunkowej, ponieważ odnosi się do spraw finansowych, o których mowa w art. 86 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, dotyczących opłat lokalnych, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Grzegorz Panek /spr./, Sędzia WSA Piotr Popek, Sędzia WSA Jarosław Szaro, Protokolant ref. Sabina Długosz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 maja 2020 r. sprawy ze skargi Gminy I. na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej z dnia [...] stycznia 2020 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi 1) oddala skargę, 2) zarządza od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na rzecz skarżącej Gminy I. zwrot kwoty 300 (trzysta) złotych tytułem nadpłaconego wpisu od skargi.
Uchwałą nr [...] z dnia [...] grudnia 2019 r. Rada Miejska w I. postanowiła zwolnić w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi, kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, w wysokości 1,00 zł miesięcznie dla gospodarstwa domowego (§ 1). Warunkiem częściowego zwolnienia z opłaty miało być oświadczenie właściciela nieruchomości o posiadaniu kompostownika, kompostowaniu w nim bioodpadów oraz wyliczenie przysługującej ulgi w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (§ 2). Zwolnienie miało przysługiwać od miesiąca złożenia deklaracji (§ 3). Uchwała miała wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2020 r. (§ 5). W podstawie prawnej uchwały powołano przepisy art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1 i art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506 ze zm.; dalej "u.s.g.") oraz art. 6k ust. 4a ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2019 r. poz. 2010 ze zm.; dalej: "u.c.p.g.").
Uchwałą nr [...] z dnia [...] stycznia 2020 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w R. stwierdziło nieważność ww. uchwały w całości.
Powołując się na dyspozycję art. 6k ust. 4a u.c.p.g., organ nadzoru podał, że wprowadzenie obligatoryjnego zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady powinno odpowiadać przyjętej metodzie ustalania tej opłaty. W uchwale Rady Miejskiej w I. nr [...] z dnia [...] listopada 2019 r. w sprawie wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokości stawki opłaty, określono metodę ustalania opłaty jako iloczyn liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość oraz stawki opłaty. To zaś, w przekonaniu Kolegium RIO oznacza, że zwolnienie z części tej opłaty również powinno odnosić się do mieszkańca nieruchomości jednorodzinnej, na której kompostuje się bioodpady. Tymczasem Rada Miejska odniosła to zwolnienie do gospodarstw domowych, a więc do innej metody ustalania opłaty, co jest sprzeczne z treścią art. 6k ust. 4a u.c.p.g.
Odnosząc się do treści § 2 unieważnionej uchwały Kolegium RIO stwierdziło, że Rada Miejska miała obowiązek wprowadzić zwolnienie z opłaty, ale nie miała kompetencji do określania warunków tego zwolnienia (tutaj: złożenia deklaracji). Treść powołanego § 2 unieważnionej uchwały nie była również jednoznaczna, ponieważ nie wynikało z niego, czy do skorzystania ze zwolnienia oświadczenie właściciela ma przybrać formę odrębnego dokumentu, czy wystarczające byłoby zaznaczenie właściwej rubryki o posiadaniu kompostownika i kompostowaniu bioodpadów w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Powołując się na art. 6m ust. 2 u.c.p.g. Kolegium RIO wskazało, że to deklaracja powinna zawierać niezbędne dane, w tym umożliwiające obliczenie częściowego zwolnienia. Organ nadzorczy podkreślił, że uchwała, będąca aktem prawa miejscowego, powinna być zredagowana w sposób zrozumiały dla przeciętnego adresata. Powinna zawierać sformułowania jasne, wyczerpujące i uniemożliwiające stosowanie niedopuszczalnego, sprzecznego z prawem luzu interpretacyjnego.