Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. WSA Małgorzata Niedobylska / spr./ Sędziowie WSA Grzegorz Panek NSA Jacek Surmacz Protokolant sekr. sąd. Eliza Kaplita-Wójcik po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 22 października 2013r. sprawy ze skargi A. K. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] maja 2013r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2002 roku do lutego 2011 roku 1) oddala skargę, 2) zasądza od Skarbu Państwa - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie na rzecz pełnomocnika z urzędu adwokata D. P. - Kancelaria Adwokacka w R. kwotę 295,20 złotych ( słownie: dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100), w tym podatek od towarów i usług 55,20 złotych ( słownie: pięćdziesiąt pięć 20/100) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
I SA/Rz 614/13
Uzasadnienie
Wnioskiem z dnia 21 stycznia 2013r. A.K. (dalej: zobowiązany, skarżący) zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej - ZUS), o "umorzenie stwierdzonego zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek" za okres od grudnia 2002r. do lutego 2011r. w kwocie 18 057,73zł oraz odsetek za zwłokę. Stwierdził, że powyższej kwoty nie może zapłacić bez uszczerbku koniecznego utrzymania. Dalej uzasadnił, że prowadzona do 2011r. działalność gospodarcza przynosiła znikomy dochód lub stratę, a wiek (79 lat) i stan zdrowia (po zawale serca, nadciśnienie tętnicze) uniemożliwiają mu pracę zarobkową. Obecnie utrzymuje się emerytury, z której po opłaceniu rachunków i kredytów bankowych pozostaje niewiele na jedzenie i środki czystości. Dodał, że ma na utrzymaniu bezrobotnego syna, bez prawa do zasiłku, często hospitalizowanego na oddziale psychiatrycznym w szpitalu w L.
Decyzją z dnia [...] marca 2013r. nr [...] ZUS odmówił umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od grudnia 2002r. do lutego 2011r. w łącznej kwocie 30 479,73zł, w tym z tytułu składek 18 057,73zł i z tytułu odsetek za zwłokę 12 422,00zł.
Uzasadniając rozstrzygnięcie organ stwierdził, że w sytuacji zobowiązanego brak przesłanek uzasadniających umorzenie należności. Z poczynionych ustaleń wynika, że zobowiązany jest wdowcem, ma 79 lat, otrzymuje emeryturę w kwocie netto 1 778,40zł. Mieszka wraz z synem W, który jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Miesięczne wydatki na utrzymanie i na spłatę zaciągniętych kredytów wynoszą 949,00zł, a na leczenie 150,00zł. Po odliczeniu wydatków zobowiązany dysponuje kwotą ok. 679,00 zł miesięcznie. A.K. jest właścicielem gruntów ornych o pow. 0,48 ha i posiada zarejestrowane dwa samochody osobowe (Nissan Sunny z 1994r. i Mazda 626 z 1993r.).
W oparciu o tak ustalony stan faktyczny organ wykluczył wystąpienie całkowitej nieściągalności, o której mowa w art. 28 ust.2 i 3 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) - dalej: u.s.u.s., nie stwierdził również przesłanek do umorzenia należności z tytułu składek ze względu na ważny interes osoby zobowiązanej, w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. Nr 141, poz.1365) - dalej: rozporządzenie z 31 lipca 2003r. Organ wskazał, że sytuacja zdrowotna może stanowić podstawę umorzenia, jeżeli pozbawia możliwości uzyskiwania dochodów umożliwiających spłatę zadłużenia. Zobowiązany natomiast posiada stały dochód z tytułu emerytury, co umożliwia mu spłatę zadłużenia w ratach w dłuższym okresie. Zdaniem organu fakt, że syn zobowiązanego zarejestrowany jest w urzędzie pracy jako bezrobotny, świadczy o gotowości podjęcia przez niego zatrudnienia, a wnioskodawca nie przedstawił dokumentacji świadczącej o jego niezdolności do pracy. Ponadto A.K. systematycznie reguluje inne zobowiązania, o charakterze cywilnoprawnym, co - zdaniem organu - sprzeciwia się umorzeniu należności wobec ZUS.