Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Polańska, Sędziowie Sędzia WSA Marzena Kowalewska (spr.),, Sędzia WSA Ewa Wojtysiak, Protokolant Łukasz Górny, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 5 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi D. S. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 czerwca 2012 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek oddala skargę.
Wyrokiem z dnia 26 października 2011 r. sygn. akt I SA/Sz 753/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie po rozpoznaniu skargi D. S. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek, uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] r. nr [...] W uzasadnieniu wyroku Sąd odnosząc się do przesłanek umorzenia zaległości, wskazanych w art. 28 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz.1585 ze zm.), dalej u.s.u.s., jak i w § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365) uznał, że organ prawidłowo przesądził o tym, iż sytuacja skarżącej nie wypełniała przesłanek stanu całkowitej nieściągalności zaległych należności składkowych (art. 28 u.s.u.s.), ponieważ rodzina skarżącej osiąga regularne dochody, co trafnie organ uzasadnił w zaskarżonej decyzji. Za niewystarczające Sąd uznał natomiast uzasadnienie zaskarżonej decyzji w zakresie analizy przesłanek o jakich mowa § 3 ust. 1 pkt 1 wskazanego rozporządzenia, w myśl których - Zakład może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku: gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych.
Sąd zajął stanowisko, że aby stwierdzić, czy zobowiązana pozostaje w sytuacji,o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia koniecznym było jednoznaczne ustalenie przez organ w decyzji dochodów skarżącej, z uwzględnieniem wszystkich członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, a następnie skonfrontowanie ich z koniecznymi wydatkami skarżącej i jej rodziny. Brak takiego zestawienia spowodował, iż decyzja była nieczytelna i naruszała zasadę przekonywania (art. 11 k.p.a.).
Ponadto zdaniem Sądu, organ nie rozważył i nie ocenił należycie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności, bowiem nie przeanalizował obecnej sytuacji zdrowotnej skarżącej, co mogło mieć znaczenie dla sprawy i oceny jej sytuacji finansowej. Organ, przy ocenie sytuacji materialnej skarżącej, nie odniósł się do faktu korzystania przez nią ze świadczeń pomocy społecznej, co wynika z pisma Ośrodka Pomocy Społecznej [...] z dnia [...] r. Biorąc pod uwagę, że skarżąca utrzymywała się także ze środków pomocowych, Sąd uznał, że trudno przyjąć, iż wyegzekwowanie od niej zaległych należności, nawet jeżeli jest realnie możliwe, może pozostawać w zgodzie z interesem publicznym i słusznym interesem obywatela. Sąd podkreślił, że organ badając stan faktyczny w celu rozpoznania wniosku o umorzenie należności, obowiązany był brać pod uwagę przede wszystkim okoliczności bieżące sprawy i aktualną sytuację skarżącej, która jest istotna dla rozstrzygnięcia, a nie jedynie fakt, że składki przez nią nie były opłacane już w 2002 r., który w sprawie o umorzenie zaległości jest kwestią drugorzędną.