W odwołaniu od powyższej decyzji Skarb Państwa - Nadleśnictwo [...] zarzucił organowi pierwszej instancji wydanie decyzji niezgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015 r. sygn. akt P 46/13 (Dz.U. z 2015 r. poz. 702). Wskazał ponadto, że organ nie ustalił w sposób niebudzący wątpliwości, czy przedmiotowe gospodarstwo faktycznie uprawiane było przez dzierżawcę i poddawane właściwym zabiegom agrotechnicznym. Organ oparł się na zeznaniach świadków, które nie znajdują potwierdzenia w zachowanych dokumentach, a ich wartość dowodowa nie jest duża. W ocenie Skarbu Państwa, wydana decyzja obarczona jest ponadto wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 3 K.p.a., gdyż w sprawie wydana była już decyzja Wojewody [...] z [...] stycznia 2005 r.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z [...] września 2017 r. uchylił decyzję Wojewody [...] z [...] lutego 2017 r. w całości i odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z [...] stycznia 1970 r. Na wstępie wskazał, że od założenia rejestru gruntów dla wsi Z. w 1962 r. grunty te zapisane były w jednostce rejestrowej, w której jako władający figurował B. M. - syn małż. M. (por. pismo Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w P. z [...] kwietnia 2011 r.). Z rejestru gruntów z [...] października 1962 r., potwierdzonego następnie pismem Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w P. z [...] kwietnia 2017 r. wynika, że w skład gospodarstwa wchodziły dz. nr [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...] i [...], stanowiące grunty orne o łącznej pow. [...] ha, łąki trwałe o łącznej pow. [...] ha, użytki leśne o pow. [...] ha, wodocieki o pow. [...] ha, tereny zabudowane o pow. [...] ha i nieużytki o pow. [...] ha. Grunty te dawały zatem możliwość zorganizowania na nich produkcji rolnej. Organ zaznaczył dalej, że mimo prowadzonych poszukiwań nie udało się odnaleźć kompletnych akt archiwalnych sprawy zakończonej wydaniem zaskarżonej decyzji. O braku tych akt poinformowali: [...] Urząd Wojewódzki w piśmie z [...] maja 2002 r.; Archiwum Państwowe w P. w piśmie z [...] maja 2002 r.; Starostwo Powiatowe w P. w piśmie z [...] maja 2002 r.; Urząd Miasta i Gminy w P. w pismach z [...] lipca 2002 r. i z [...] maja 2017 r.; Sąd Rejonowy w G. w piśmie z [...] października 2002 r.; Nadleśnictwo [...] w piśmie z [...] października 2002 r. Organ zauważył, że przejęcie przedmiotowych gruntów o pow. [...] ha, nastąpiło na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy w związku z § 1 ust. 1 rozporządzenia z 1961 r. Z przepisów tych wynika, że gospodarstwo rolne mogło być przejęte na własność Państwa, jeżeli było: 1) niezamieszkiwane przez właściciela, małżonka, dzieci lub rodziców, a przy tym 2) nieuprawiane w całości lub w większej części oraz niepoddawane właściwym zabiegom agrotechnicznym przez właściciela bądź użytkownika albo dzierżawcę. Analizując przesłankę nr 1 organ wskazał, że brak zamieszkiwania w gospodarstwie potwierdzają: pismo B. M. z 7 listopada 2003 r., w którym poinformował, że spadkobiercy T. i W. M. zostali zmuszeni do opuszczenia gospodarstwa przez los, gdyż ojciec zmarł w 1955 r., a matka w 1958 r.; niekwestionowanie przez spadkobierców W. i T. małż. M., tj.: B. G., J. M., Z. M. i B. M. okoliczności, że w przejętym gospodarstwie nie zamieszkiwali; c) pismo Urzędu Miasta i Gminy w P. z [...] maja 2017 r. informujące, że spadkobiercy pierwotnych właścicieli przejętej nieruchomości zostali wymeldowani z pobytu stałego w miejscowości Z. 2 jeszcze kilka lat przed przejęciem gospodarstwa na własność Państwa (B. M. w dniu [...] czerwca 1961 r., Z. M. w dniu [...] sierpnia 1964 r.; J. M. w dniu [...] sierpnia 1961 r., a B. G. w dniu [...] sierpnia 1964 r.). Odnosząc się natomiast do przesłanki nr 2 Minister wskazał, że z decyzji z [...] stycznia 1970 r. wynika, że właściciel, ani żaden z następców prawnych osobiście gruntów nie użytkował. Organ wydający tę decyzję zauważył także, że grunty wchodzące w skład gospodarstwa w większej części były wprawdzie wykorzystywane przez użytkowników, jednak nie były przez nich poddawane właściwym zabiegom agrotechnicznym. Zdaniem Ministra, nie przeczą tym ustaleniom twierdzenia stron, że B. M. w 1963 r. przekazał gospodarstwo w dzierżawę S. C., a następnie sprawował nad nim osobisty nadzór (por. pisma z 5 listopada 1991 r., 7 listopada 2003 r., 3 grudnia 2007 r. i 5 grudnia 2007 r.) oraz oświadczenie sołtysa wsi P. z 4 listopada 1991 r., w którym sołtys stwierdził, że S. C. był użytkownikiem gospodarstwa po T. M. Strony nie przedstawiły żadnych dokumentów potwierdzających, że grunty były użytkowane lub poddawane właściwym zabiegom agrotechnicznym przez użytkownika. Oceniając przedstawione okoliczności dotyczące uprawiania przejętego na własność Państwa gospodarstwa, Minister wziął pod uwagę, że decyzja z [...] stycznia 1970 r. stanowi dokument urzędowy (art. 76 § 1 K.p.a.), który jako podstawowy element materiału dowodowego w postępowaniu administracyjnym korzysta ze szczególnej mocy dowodowej. Ponadto w przypadku niekompletnych akt sprawy, organ nadzoru może dokonać kontroli decyzji w oparciu o przepis art. 156 § 1 K.p.a. tylko w takim zakresie, jaki jest możliwy na podstawie zebranych dowodów. Rażąca wadliwość aktu nie może być domniemana, a taką tezę należałoby postawić w sytuacji, gdyby organ uwzględnił argumentację stron o należytym uprawianiu gruntów, niepopartą żadnym dowodem. W ocenie Ministra, w prowadzonym postępowaniu nadzorczym nie ma proceduralnej możliwości poszerzenia materiału dowodowego sprawy. Zaistnienie przesłanek stwierdzenia nieważności ocenia się według stanu faktycznego i prawnego sprawy istniejącego w dacie wydania kwestionowanego w trybie nieważności aktu. Prowadzone współcześnie postępowanie nie zastępuje postępowania zwykłego i nie może być postępowaniem o charakterze merytorycznym, w którym bada się na nowo zebrany materiał dowodowy, przeprowadza dowody uzupełniające lub ponownie ocenia wszystkie zarzuty strony. W postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji nie mogą być skutecznie podnoszone zarzuty, jak to czynią skarżący, że kwestionowana decyzja została wydana mimo braku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego, dokonania wadliwej oceny dowodów i na tej podstawie wadliwych ustaleń faktycznych. Tego rodzaju naruszenia mogą być podnoszone na etapie zwykłego postępowania odwoławczego, a nie w trybie nadzwyczajnym. W konsekwencji za nieuprawnione Minister uznał działanie organu pierwszej instancji, polegające na dopuszczaniu dowodu z zeznań świadków przeciwko treści dokumentu urzędowego. W tej sytuacji minister uznał, że przesłanka nr 2 została w sprawie również spełniona. Z przedstawionych ustaleń wynika bowiem, że po pierwsze - w gospodarstwie nikt nie mieszkał, a po drugie - wchodzące w jego skład nieruchomości nie były uprawiane, ani poddawane właściwym zabiegom agrotechnicznym przez właściciela, użytkownika albo dzierżawcę. Gospodarstwo to stanowiło zatem gospodarstwo opuszczone w rozumieniu § 1 ust. 1 rozporządzenia z 1961 r. i w związku ze spełnieniem przesłanek mogło zostać przejęte na własność Państwa. Odnosząc się do zarzutu odwołania, że decyzja Wojewody została wydana niezgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2015r. sygn. akt P 46/13 Minister podkreślił, że przywołany wyrok dotyczy pominięcia prawodawczego. Nie powoduje zatem uchylenia niekonstytucyjnego przepisu, lecz obliguje ustawodawcę do uchwalenia odpowiedniej nowelizacji. Odnosząc się natomiast do zarzutu, że decyzja Wojewody obarczoną jest wadą z art. 156 § 1 pkt 3 K.p.a., gdyż w sprawie była już wydana decyzja Wojewody [...] z [...] stycznia 2005 r., Minister zauważył, że decyzja ta została wyeliminowana z obrotu prawnego, bowiem została ona uchylona decyzją z [...] września 2006 r. W konsekwencji Minister wskazał, że w niniejszej sprawie nie można stwierdzić, że badana decyzja z [...] stycznia 1970 r. została wydana z rażącym naruszeniem przepisów stanowiących podstawę jej wydania, w szczególności art. 2 ust. 1 ustawy. Brak jest więc podstaw do stwierdzenia jej nieważności. Zebrane materiały nie pozwalają również na przyjęcie, aby w sprawie wystąpiła którakolwiek z pozostałych przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji, określonych w art. 156 § 1 K.p.a.