Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Monika Nowicka Sędziowie: WSA Emilia Lewandowska WSA Iwona Kosińska (spr.) Protokolant Ewelina Dębna po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2010 r. sprawy ze skargi [...] w W. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia ostatecznej decyzji dotyczącej wpisu do rejestru zabytków 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] listopada 2008 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz skarżącego [...] w W. kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] , po rozpoznaniu wniosku A. H. i W. H. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] listopada 2008 r. nr [...] uchylającą ostateczną decyzję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w W. z dnia [...] stycznia 1992 r. nr [...], w części wpisującej do rejestru zabytków działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem [...], położoną w P. przy ul.[...].
Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, działając na podstawie art. 161 § 1 kpa, decyzją z dnia [...] listopada 2008 r. uchylił ostateczną decyzję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w W. z dnia [...] stycznia 1992 r. wpisującą do rejestru zabytków pod numerem [...] zespół architektoniczno-produkcyjny [...] w P. , w części wpisującej do tego rejestru działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem [...].
Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy złożyli A. i W. H.
Po jego rozpatrzeniu organ naczelny stanął na stanowisku, że nie może on zostać uwzględniony. W uzasadnieniu zajętego stanowiska Minister wyjaśnił, odnosząc się do zarzutu pominięcia w postępowaniu zakończonym decyzją z dnia [...] listopada 2008 r. organizacji społecznych, które uczestniczyły w postępowaniu zakończonym decyzją Ministra z dnia [...] października 2008 r. nr [...] (odmawiającą skreślenia z rejestru zabytków części działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem ), że po rozpatrzeniu wniosku Fundacji [...] postanowieniem z dnia [...] stycznia 2009 r. dopuścił tę Fundację do udziału w niniejszej sprawie. Natomiast postanowieniem z dnia [...] stycznia 2009 r. dopuścił do udziału w niniejszej sprawie Stowarzyszenie [...] . Ponadto Minister podkreślił, że wnioski tych organizacji społecznych wpłynęły już po wydaniu decyzji w I instancji, stąd ich dopuszczenie nastąpiło na etapie rozpatrywania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Odnosząc się do zarzutu wniosku dotyczącego zasadności zastosowania w sprawie trybu przewidzianego w art. 161 § 1 kpa, Minister wskazał, że wyeliminowanie decyzji ostatecznej w tym trybie jest możliwe, gdy w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów państwa. Jednocześnie organ podniósł, że przeprowadził postępowanie z urzędu w sprawie skreślenia z rejestru zabytków części, obejmującej działkę oznaczoną w ewidencji gruntów numerem [...], zespołu architektoniczno-produkcyjnego [...] w P. wpisanego do rejestru zabytków pod numerem [...] decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w W. z dnia [...] stycznia 1992 r. Powyższe postępowanie zakończone zostało decyzją Ministra z dnia [...] października 2008 r. odmawiającą skreślenia z rejestru zabytków części działki oznaczonej nr [...]. Organ wskazał przy tym, że nie wystąpił co prawda do A. i . W. H., tj. osób będących stronami decyzji z dnia [...] stycznia 1992 r. o wyrażenie zgody na zmianę tej decyzji trybie art. 155 kpa, w części dotyczącej przedmiotowej działki, jednakże liczne wystąpienia tych osób wskazują, że wniosek taki nie zyskałby ich akceptacji. W tej sytuacji zdaniem Ministra konieczne stało się zastosowanie trybu przewidzianego w art. 161 § 1 kpa, ponieważ w opinii organu w niniejszej sprawie nie ma innej możliwości eliminacji z obrotu prawnego decyzji z dnia [...] stycznia 1992 r. wpisującej do rejestru zabytków zespół architektoniczno-produkcyjny [...] w P. Minister podkreślił, że z akt sprawy wynika, iż teren, przez który projektowany jest przebieg autostrady [...], obejmuje teren obecnej działki [...] poza zabytkowym murem, oznaczonym nr [...] na załączniku graficznym przedmiotowej decyzji z 1992 r. W ocenie organu orzekającego zmiana przebiegu autostrady na wskazanym odcinku naraziłaby gospodarkę narodową na znaczne szkody, wynikające z konieczności zmiany decyzji Wojewody [...] z dnia [...] listopada 2005 r. o ustaleniu lokalizacji autostrady [...] dla odcinka [...] - utrzymanej w mocy decyzją Ministra Transportu i Budownictwa z dnia [...] kwietnia 2006 r. Dodatkowo Minister poniósł, że w aktach sprawy znajduje się "Harmonogram opóźnień, jakie mogłyby wystąpić w przypadku budowy autostrady [...] w innym niż dotychczas ustalonym przebiegu na odcinku węzeł [...]". Dokument ten wskazuje, że zmiana planowanego przebiegu autostrady spowodowałaby poważne szkody dla gospodarki narodowej. Organ wskazał uwarunkowania, z których wypływa taki wniosek, tj. stan przygotowania realizacji inwestycji i utrudnienia w alternatywnych wariantach przebiegu autostrady. W ocenie Ministra wymienione uwarunkowania wskazują, że zmiana przebiegu autostrady [...] pociągnęłaby za sobą poważne szkody dla gospodarki narodowej oraz spowodowałby znaczne opóźnienie budowy. Dlatego zdaniem organu niemożliwe jest także wyeliminowanie stanu zagrożenia dla gospodarki narodowej poprzez inne działania.