Zakres przedmiotowy ustawy o VAT obejmuje jedynie te działania podatnika, za które otrzymuje on wynagrodzenie. W działaniu nabywcy wierzytelności brak jest najistotniejszego elementu, tj. "odpłatności". Przeciwnie, to on jest zobowiązany do zapłaty za świadczenie drugiej strony. Zarówno Dyrektywa jak i ustawa o VAT podkreślając wymóg odpłatności przesądzają tym samym, że sama zapłata ceny nie jest usługą.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Halina Betta Sędziowie: Sędzia WSA Marta Semiczek (sprawozdawca) Asesor WSA Marek Olejnik Protokolant: Paulina Wódka po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 20 marca 2007 r. przy udziale sprawy ze skargi A sp. z o.o. w L. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. dnia [...] nr [...] w przedmiocie interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego: oddala skargę.
W dniu [ ...] A sp. z o. o. złożyła do Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Spółka wskazała, iż zawiera umowy z wierzycielami (Powierzającymi), na mocy których przenoszone są na nabywcę (Przejmującego) przysługujące im wierzytelności. Zgodnie z umową Powierzający przenosi na Przejmującego przysługującą mu wierzytelność wraz z wszelkimi prawami z nią związanymi, zaś Przejmujący płaci określoną procentowo wartość wierzytelności. W przypadku braku zapłaty w ustalonym terminie stronom przysługuje prawo do odstąpienia od umowy, zaś wierzytelność wraca do Powierzającego. Podatnik zwrócił się do organu podatkowego z zapytaniem, czy tego typu czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie przedstawiając własne stanowisko Spółka podniosła, iż jej zdaniem czynność taka nie podlega opodatkowaniu we wskazanym zakresie. Skoro bowiem czynność przejęcia wierzytelności od wierzyciela pierwotnego podlega ustawie o VAT - chociaż jest z tego podatku zwolniona - w tej sprawie powinno znaleźć zastosowanie wyłączenie wskazane w art. 2 pkt. 4 ustawy o PCC. Spółka w uzupełnieniu podniosła ponadto, iż sprzedający jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, jednak z tytułu zawartych umów przelewu wierzytelności nie są wystawiane faktury VAT, a jedynym dokumentem związanym z ta operacją jest umowa cesji. Podatnik przedłożył opinię udzieloną mu przez Urząd Statystyczny w Ł. z dnia[...], w świetle której obrót wierzytelnościami na własny rachunek oraz windykacja należności i zobowiązań z zaangażowaniem własnego kapitału należy do "usług pośrednictwa finansowego, gdzie indziej nie sklasyfikowanych (PKWiU 65.23.10-00.00)". Z opinii tej wynika także, że windykację bez angażowania środków własnych należy zaliczyć do "usług pomocniczych związanych z pośrednictwem finansowym, gdzie indziej nie sklasyfikowanych".
Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. postanowieniem z dnia [...] (...) uznał, że przedstawione przez Spółkę stanowisko dotyczące opodatkowania podatkiem od czynności przejęcia wierzytelności jest nieprawidłowe, gdyż w przypadku zakupu przez agencję zajmującą się profesjonalnie obrotem wierzytelnościami własnych wierzytelności sprzedającego z tytułu dokonania tej transakcji żadna ze stron nie jest podatnikiem VAT, ani też nie jest zwolniona z VAT.
W zażaleniu na to postanowienie podatnik podtrzymał stanowisko, iż jest zwolniona z VAT, a w konsekwencji, w świetle art. 2 pkt. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa zbycia wierzytelności nie podlega temu podatkowi. Podatnik podkreślił, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towaru, w rozumieniu art. 7 ustawy VAT. W związku z powyższym, niezależnie od tego, jaki podmiot dokonuje sprzedaży wierzytelności, czynność ta sklasyfikowana jest jako usługa pośrednictwa finansowego i podlega zwolnieniu z VAT. Zdaniem Spółki, nie ma znaczenia fakt sprzedaży przez wierzyciela własnych wierzytelności podmiotowi, którego przedmiotem działalności jest wykonywanie usług pośrednictwa finansowego w sytuacji, gdy sam tych usług nie świadczy w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Spółka powołała się na interpretację przepisów udzieloną jej w dniu [...] przez organ pierwszej instancji w zakresie opodatkowania czynności przejęcia wierzytelności podatkiem od towarów i usług (...), w myśl której czynność taka jest zwolniona z podatku VAT. Podatnik zauważył, iż ocena organu podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług opierała się na zakwalifikowaniu przez Urząd Statystyczny w Ł. sprzedaży własnych wierzytelności jako usługi finansowej, oznaczonej symbolem PKWiU 65.23.10-00.00. Zarzucił też, iż kwalifikacja ta nie została uwzględniona w interpretacji dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.