1. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych regulują wyczerpująco sprawę właściwości organów uprawnionych do rozpatrzenia odwołań. W sprawach tych nie stosuje się zasady z art. 127 par. 2 Kpa, że właściwym w tym zakresie jest organ administracji państwowej wyższego stopnia.
2. Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych opartych na swobodnym uznaniu nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, jednakże strona uprawniona jest do zaskarżenia decyzji do Naczelnego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi "M." Spółki z o.o. w G. na bezczynność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie opłaty dodatkowej z tytułu nieuiszczenia w 1993 r. składek na ubezpieczenie społeczne pracowników od wypłaconych ekwiwalentów za urlopy wypoczynkowe - oddala skargę.
Pismem z dnia 9 lutego 1998 r. pełnomocnik "M." Spółki z o.o. z siedzibą w G. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., Inspektorat G.-W. z wnioskiem o wznowienie postępowania zakończonego decyzją tej jednostki z dnia 26 lutego 1997 r. wymierzającą Spółce - na podstawie art. 35 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych /t.j. Dz.U. 1989 nr 25 poz. 137 ze zm./ opłatę dodatkową w wysokości 100 procent kwoty przypisanych składek, tj. w wysokości 3.428,47 zł.
We wniosku wywodzono, że pismo ZUS z dnia 26 lutego 1997 r., mimo że nie nosi nazwy decyzji, w istocie spełnia taką rolę; zawiera bowiem niezbędne elementy decyzji, o których mowa w art. 107 par. 1 Kpa.
Jako podstawę prawną wznowienia powołano art. 145 par. 1 pkt 8 w zw. z art. 180 par. 1 Kpa i uzasadniono ją wydaniem przez Sąd Wojewódzki w G. - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w G. - Wydział VIII Ubezpieczeń Społecznych wyroku (...) z dnia 12 listopada 1997 r. zmieniającego decyzję ZUS Oddział w G. z dnia 26 lutego 1997 r., dotyczącą składek na ubezpieczenie społeczne pracowników oraz odsetek za zwłokę w części dotyczącej tych odsetek.
Według pełnomocnika strony z wyroku wynika, iż Spółka nie ponosi winy za błędną interpretację przepisów dotyczących składek, a decyzja dotycząca ich właściwej wysokości została wydana z nieuzasadnionym opóźnieniem, w związku z tym wierzenie opłaty dodatkowej w maksymalnej wysokości nie jest uzasadnione.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Inspektorat G.-W. postanowieniem z dnia 2 marca 1998 r. wznowił postępowanie w sprawie.
Pismem z dnia 7 maja 1998 r. organ ten poinformował Spółkę, że Dyrektor ZUS "podtrzymał wymierzoną dodatkową opłatę w wysokości 100 procent przypisanych składek". Pełnomocnik strony pismem z dnia 21 maja 1998 r. na podstawie art. 111 par. 1 Kpa w zw. z art. 180 par. 1 Kpa wniosła o uzupełnienie decyzji z dnia 7 maja 1998 r. co do prawa odwołania, bowiem brak takiego pouczenia narusza art. 107 par. 1 w zw. z art. 180 par. 1 Kpa.
W odpowiedzi na to wystąpienie ZUS Oddział w G. Inspektora G.-W. pismem z dnia 15 czerwca 1998 r. poinformował pełnomocnika strony, że w świetle art. 23 ust. 4 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych /t.j. Dz.U. 1989 nr 25 poz. 137/ odwołanie do Sądu od decyzji nie przysługuje w sprawach, w których decyzja zależy od swobodnego uznania. Przedmiotowa sprawa jest właśnie sprawą tego rodzaju /art. 35 ust. 2 ww. ustawy/.
Pełnomocnik Spółki pismem z dnia 29 czerwca 1998 r. złożyła do ZUS Oddział w G. odwołanie od decyzji z dnia 15 czerwca 1998 r., wnosząc o jej uchylenie wywodząc, że w sytuacji gdy od decyzji ZUS nie przysługuje odwołanie do Sądu, przysługuje od niej odwołanie w trybie administracyjnym, tj., do organu wyższego stopnia. Prawa tego strona nie może być pozbawiona tylko z tej przyczyny, że uprawniony organ nie nadaje swojemu rozstrzygnięciu odpowiedniej formy prawnej.
Odwołanie to zostało przekazane przez Inspektorat G.-W. do ZUS Oddział w G., ten z kolei skierował je do Sądu Wojewódzkiego w G. Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w G. z wnioskiem o odrzucenie.