Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Jarosław Wiśniewski sędzia WSA Grażyna Firek sędzia WSA Piotr Głowacki (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 11 kwietnia 2017 r. sprawy ze skargi J.F.na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego polegającą na braku rozpoznania wniosku o wyłączenie wójta gminy od udziału w postępowaniach podatkowych; oddala skargę.
W dniu 30 grudnia 2016 r. wpłynęła skarga J.F. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego polegającą na braku rozpoznania jego wniosku z 17 sierpnia 2016 r. o wyłączenie na podstawie art. 130 § 3 Ordynacji podatkowej od udziału w postępowaniach podatkowych toczących się pod numerami [...] - E.B., Wójta Gminy Z.
W uzasadnieniu skargi podano, iż postępowanie SKO w istotny sposób narusza zasady postępowanie podatkowego określone w art. 121 § 1, art. 122 i art. 130 § 3 Ordynacji podatkowej. W ocenie skarżącego brak bezpośredniego przełożonego w stosunku do wójta, burmistrza czy prezydenta miasta nie może czynić martwą instytucji z art. 130 § 3 Ordynacji podatkowej w stosunku do osoby piastującej funkcję organu. W takiej sytuacji przez bezpośredniego przełożonego należy rozumieć organ wyższego stopnia określony w art. 13 § 3 Ordynacji podatkowej, który rozpatrując kwestię wyłączenia osoby piastującej funkcję organu ocenia, czy zostały uprawdopodobnione okoliczności niewymienione w art. 130 § 1 mogące wywołać wątpliwości co do jej bezstronności w rozumieniu art. 130 § 3 (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, w wyroku z dnia 13 marca 2013 roku, sygn. akt: l SA/Lu 33/13). Nadto regulacja zawarta w art. 132 Ordynacji podatkowej stanowi dodatkowy jeszcze powód wyłączenia wskazanego tam kręgu osób od załatwienia ich własnych spraw podatkowych i w żaden sposób nie pozostaje ona w sprzeczności ani nie wyłącza przyczyny opisanej w art. 130 § 3 Ordynacji podatkowej, który hipotezą swą obejmuje zarówno pracowników jak i osoby piastujące funkcję organu. Utrwalone w orzecznictwie NSA stanowisko, w myśl którego przesłanki wyłączenia pracownika będą się odnosiły również do osób zajmujących stanowisko organu administracji publicznej oznacza jednoznacznie, że do tego kręgu należy włączyć osoby obejmujące w organach jednostek samorządu terytorialnego stanowiska obsadzane w drodze wyboru przewidzianego w ustawach samorządowych a więc i Wójta Gminy. Zasadnym więc było merytoryczne rozstrzygnięcie wniosku i nadanie mu odpowiedniej formy. Wydanie w tym przypadku postanowienia - czy o wyłączeniu organu, czy o odmowie wyłączenia było nieodzowne, z punktu widzenia możliwości skarżenia rozstrzygnięcia na dalszym etapie postępowania. Wobec powyższego SKO winno najpierw przeprowadzić postępowanie incydentalne, zmierzające do ustalenia czy wobec osoby piastującej funkcję Wójta Gminy Z. - tj. E.B. nie zachodziły przesłanki uzasadniające jej wyłączenie w myśl art. 130 § 3 Ordynacji podatkowej, a następnie wydać w tym przedmiocie stosowne postanowienie. Ponieważ od 17 sierpnia 2016 roku SKO nie wydało w tej sprawie żadnego rozstrzygnięcia, ograniczając się do wyrażenia odmiennej od skarżącego oceny, pozostaje w bezczynności
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, wskazując, iż nie ma podstaw prawnych do rozstrzygnięcia w sposób merytoryczny wniosku o wyłączenie Wójta Gminy Z. i wydania postanowienia w tym zakresie. Kolegium nie jest uprawnione do rozpoznania wniosku o wyłączenie organu na podstawie art. 130 § 3 Ordynacji podatkowej, gdyż przepis ten dotyczy pracownika organu, a nie organu (wójta), którego funkcję wykonuje piastun organu jednoosobowego. Jak podkreśla się w literaturze, katalog przesłanek powodujących wyłączenie osób wskazanych w art. 132 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej od załatwiania spraw jest zamknięty. A zatem wójt nie może podlegać wyłączeniu na podstawie art. 130, lecz na podstawie art. 132 Ordynacji podatkowej (w którym wskazano tylko niektóre przyczyny wyłączenia wymienione w art. 130 Ordynacji podatkowej). Ponadto zauważyć należy, że postanowienie w przedmiocie wyłączenia wydaje zgodnie z art. 130 § 3 Ordynacji podatkowej bezpośredni przełożony pracownika. Nie ma żadnych podstaw, aby pojęcie "bezpośredniego przełożonego" utożsamiać z pojęciem organu wyższego stopnia. Osoba piastująca funkcję organu administracji publicznej nie podlega wyłączeniu w trybie przypisanym pracownikom organu (por. wyrok NSA z 7 marca 2013 r., I OSK 1186/12, a także wyrok z dnia 25 października 2016 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, II SAB/Wr 12/16). Kolegium nie prowadzi postępowania w sprawach, w których mogłyby być wydawane postanowienia, a przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują dla organu wyższego stopnia kompetencji do wydawania postanowień w przedmiocie wyłączenia organu. Zdaniem Kolegium właściwą formą załatwienia przekazanego przez Wójta Gminy Z.wniosku jest czynność materialno-techniczna (taką formę ma bowiem przekazanie podania według właściwości). Kolegium prawidłowo więc pismem z dnia 3 listopada 2016 r. wyjaśniło swoje stanowisko, zaś akta sprawy wraz z wnioskiem zostały przekazane organowi I instancji właściwemu do prowadzenia postępowań podatkowych, który wydając decyzję powinien odnieść się w uzasadnieniu do składanych w toku sprawy wniosków.