Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krystyna Czajecka-Szpringer (sprawozdawca), Sędziowie WSA Wiesława Achrymowicz,, WSA Andrzej Niezgoda, Protokolant Asystent sędziego Krzysztof Kożuch, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 12 czerwca 2015 r. sprawy ze skargi P. N. na przewlekłe prowadzenie postępowania kontrolnego przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w przedmiocie podatku od towarów i usług za kwiecień 2013 r. oddala skargę.
W dniu [...] maja 2013 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej wszczął postępowanie kontrolne w zakresie zasadności zwrotu P. N. różnicy podatku od towarów i usług za kwiecień 2013 r.
W dniu [...] grudnia 2014 r. pełnomocnik podatnika złożył do Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie, w którym na podstawie art. 141 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012, poz. 749 ze zm.) w zw. z art. 8 ust. 1 pkt. 2, art. 31 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011 roku Nr 41, poz. 214 ze zm., dalej "u.k.s.") zarzucił, że postępowanie prowadzone wobec strony nie zostało zakończone w wyznaczonym terminie i w związku z tym wniósł o uznanie, że ponaglenie jest uzasadnione, o wyznaczenie ostatecznego terminu załatwienia sprawy oraz zarządzenie wyjaśnienia przyczyn i ustalenia osób odpowiedzialnych za powyższe zaniedbania.
W uzasadnieniu ponaglenia pełnomocnik wskazał, że Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej uzyskał dostęp do dokumentów źródłowych podatnika oraz wystąpił do organów podatkowych z terenu całej Polski oraz z zagranicy celem sprawdzenia transakcji dokonanych przez podatnika z jego kontrahentami. Pomimo tego, prowadzone już półtora roku postępowanie nie przyniosło oczekiwanych rezultatów w postaci ustalenia czy wykazane przez podatnika kwoty nadwyżek podatku VAT powinny zostać zwrócone.
W ocenie pełnomocnika, podatnik ma prawo wiedzieć, ile jeszcze czasu zajmie organowi rozpatrzenie całości zebranego materiału dowodowego, a przede wszystkim ma prawo reagować, gdy te informacje nie zostały mu wyczerpująco udzielone. Tymczasem organ, pomimo wskazania w ostatnim postanowieniu z dnia [...] listopada 2014 r., że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie jest kompletny i wystarczający do rozstrzygnięcia, nie wyjaśnił co ma na myśli - wskazując na ustalenie łańcuchów transakcji dotyczących obrotu tym samym towarem od znikającego podatnika do podmiotów będących ostatnimi ogniwami na terytorium kraju (tzw. brokerami) oraz sprawdzenie sprzedaży towarów poza terytorium RP w ramach wewnątrzwspólnotowych dostaw, eksportu i w systemie TAX FREE poprzez uzyskanie odpowiednich informacji od właściwych państw. Zdaniem podatnika oznacza to, że zakończenie kontroli wobec podatnika i tym samym ustalenie zasadności zwrotu wykazanego podatku zależy od ustalenia bliżej nieokreślonego łańcucha transakcji, który prawdopodobnie nie ma żadnego znaczenia dla rozliczenia podatku przez podatnika. Tymczasem uzyskanie informacji od administracji podatkowych państw unijnych może okazać się zupełnie niepotrzebne i w sposób nieuzasadniony blokować wydanie decyzji przez organ.
Zdaniem podatnika czynności podjęte przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej tylko pozorują działanie, bo chociaż organ formalnie nie jest bezczynny, to jednak postępowanie prowadzi przewlekle.
Z unormowań Ordynacji podatkowej wynika, że organ podatkowy ma obowiązek działać szybko i wnikliwie, a sprawę nawet szczególnie skomplikowaną załatwić w terminie 2 miesięcy od wszczęcia postępowania. Niewątpliwie analizowana sprawa należy do skomplikowanych, w pierwszej kolejności od strony faktycznej, ale też nie jest sprawą bardziej skomplikowaną od tych szczególnie skomplikowanych w rozumieniu art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że w ciągu 2 miesięcy od ich wszczęcia organ miał obowiązek uzyskać wszystkie niezbędne dokumenty od podatnika, od jego krajowych kontrahentów, zapoznać się z ich treścią, wyciągnąć z nich wnioski co do okoliczności faktycznych wymagających dodatkowego wyjaśnienia, wystąpić o niezbędne dokumenty od kontrahentów zagranicznych oraz ustalić osobowe źródła dowodowe, wynikające z posiadanych dokumentów, zaplanować przesłuchanie świadków. Przy takiej koncentracji materiału dowodowego, sprawności w podejmowaniu czynności, kolejne dwa miesiące pozwoliłyby organowi na uzyskanie dokumentów nawet od zagranicznych kontrahentów i przesłuchanie świadków nawet w ramach pomocy prawnej przez inne organy. Było to jak najbardziej realne także przy uwzględnieniu liczby kontrahentów i świadków. Tak się jednak w analizowanym postępowaniu kontrolnym nie stało i to wyłącznie z przyczyn leżących po stronie organu, który nie dbał o koncentrację materiału dowodowego, a z regulacji zawartej w art. 140 Ordynacji podatkowej uczynił instrument dla prowadzenia postępowania kontrolnego w sposób nieograniczony w czasie, zmierzający do obejścia art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej. Co więcej, po kilkunastu miesiącach organ twierdzi, że nadal analizowane są zgromadzone dowody i oczekuje na kolejne.