Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA (del.) Alina Rzepecka, Protokolant Maciej Wojtuń, po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Spółki [...] "J." S.A. z siedzibą w J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 stycznia 2013 r. sygn. akt I SA/Gl 730/12 w sprawie ze skargi Spółki [...] "J." S.A. z siedzibą w J. na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 28 lutego 2012 r. nr IBPBI/2/423-1377/11/SD w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Spółki [...] "J." S.A. z siedzibą w J. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów kwotę 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Zaskarżonym wyrokiem z 8 stycznia 2013 r., sygn. akt I SA/Gl 730/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę S. S.A. w J. na interpretację indywidualną Ministra Finansów (organ upoważniony: Dyrektor Izby Skarbowej w K.) z 28 lutego 2012 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.
Stan sprawy sąd administracyjny pierwszej instancji przedstawił następująco:
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Skarżąca podała, że dokonała zakupu akcji innej spółki, co stanowić ma punkt wyjścia do konsolidacji majątkowej obu Spółek. W związku z procesem zakupu akcji celem późniejszej inkorporacji Spółka przejmująca poniosła określone wydatki związane z przygotowaniem tego procesu, m. in. na : pomoc prawną związaną z realizacją procesu połączenia, delegacje pracowników, analizy techniczne, przygotowanie oferty, opłaty notarialne i za wypisy z aktu notarialnego, koszty podatku od czynności cywilnoprawnych (1% wartości nabytych akcji). Na tle wskazanego stanu faktycznego strona zadała pytanie, czy ww. wydatki poniesione w związku z przygotowaniem procesu połączenia spółek, mogą zostać w całości zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 15 ust. 4d w związku z art. 14 ust. 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U.z 2011 Nr 74 poz. 397 ze zm., dalej u.p.d.o.p.), czyli w momencie ich poniesienia w sytuacji, gdy nie jest pewne, że Spółka finalnie dokonana procesu inkorporacji. Zdaniem wnioskodawcy również wtedy, gdy ostatecznie nie dojdzie do nabycia przez nią akcji (niezależnie od przyczyn), koszty związane z zakupem akcji stanowić będą w całości pośrednie koszty uzyskania przychodu potrącane w rachunku podatkowym w momencie ich poniesienia. Wspomniane koszty - nawet mimo braku przychodu, który mógłby być wygenerowany przez ich poniesienie - wciąż spełniać będą ustawową definicję kosztów uzyskania przychodów jako racjonalne koszty biznesowe mogące mieć wpływ na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.
W interpretacji indywidualnej z 28 lutego 2012 r. Minister Finansów, uznał że stanowisko strony jest nieprawidłowe w części dotyczącej opłat notarialnych i za wypisy z aktu notarialnego oraz kosztów podatku od czynności cywilnoprawnych. Powołując się na treść art.16 ust. 1 pkt 8) u.p.d.o.p., organ wskazał, że do kosztów uzyskania przychodów - ale dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji - zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów lub akcji, tj. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów lub akcji nie byłoby możliwe. Takie wydatki stanowią koszt uzyskania przychodów, pod warunkiem, że spełniają ogólne przesłanki zaliczenia ich do kosztów podatkowych, wynikające z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Do typowych kosztów warunkujących nabycie udziałów lub akcji zaliczyć należy zapłaconą cenę udziałów lub akcji oraz inne koszty bezpośrednio związane z tym zakupem (np. opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego i.t.p.). Wydatki poniesione na opłaty notarialne i za wypisy z aktu notarialnego, które dotyczą oświadczenia o poddaniu się egzekucji w związku z zawartą umową sprzedaży 85% akcji spółki ciepłowniczej oraz koszty podatku od czynności cywilnoprawnych - jako koszty bezpośrednio warunkujące nabycie stanowić będą, wydatki o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8) u.p.d.o.p.