Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak, Sędziowie: NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), WSA del. Beata Cieloch, Protokolant Szymon Mackiewicz, po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej ze skargi kasacyjnej L. K. od wyroku/ Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 29 października 2009 r. sygn. akt I SA/Ol 498/09 w sprawie ze skargi L. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia 24 kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2002 r. oddala skargę kasacyjną.
II FSK 204/10
Uzasadnienie
1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 października 2009 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w sprawie o sygnaturze akt I SA/Ol 498/09, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) dalej u.p.p.s.a., oddalił skargę L.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia 24 kwietnia 2009 roku w przedmiocie odmowy, po wznowieniu postępowania, uchylenia decyzji ustalającej wymiar łącznego zobowiązania pieniężnego na 2002 rok. Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynikało, że L.K. pismem z dnia 7 czerwca 2006 r. (k.22) wystąpił do Wójta Gminy K. z wezwaniem do zwrotu niesłusznie zapłaconego zobowiązania podatkowego za 2002r., powołując się na wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 9 kwietnia 2003 r. potwierdzający rozwiązanie umowy dzierżawy gruntów z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zdaniem skarżącego, skoro nie posiadał tytułu prawnego do gruntów, to obowiązek podatkowy ciążył na Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. W piśmie z dnia 1 marca 2008r. Decyzją z dnia 18 kwietnia 2008r. organ podatkowy pierwszej instancji odmówił wznowienia postępowania w sprawie wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego za 2002r. W wyniku odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O., decyzją z dnia 16 października 2008r., uchyliło w/w decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia, wskazując, że niedopuszczalna jest ocena przyczyn wznowienia przed wydaniem postanowienia o wznowieniu postępowania. Postanowieniem z dnia 27 października 2008r. Wójt Gminy K. wznowił postępowanie zakończone decyzją z dnia 5 lutego 2002r., nr [...] ustalającej wymiar łącznego zobowiązania pieniężnego za 2002r. Natomiast decyzją z dnia 22 grudnia 2008r., organ ten odmówił uchylenia w całości lub części decyzji ostatecznej ustalającej wymiar łącznego zobowiązania pieniężnego. Decyzją z dnia 24 kwietnia 2009r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. utrzymało w całości w mocy w/wym. decyzję Wójta Gminy K. z dnia 22 grudnia 2008r., nr [...] odmawiającą uchylenia w całości lub w części decyzji ostatecznej z dnia 5 lutego 2002r. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że w niniejszej sprawie nie wyszły na jaw nowe okoliczności faktyczne ani nowe dowody istotne dla sprawy istniejące w dniu wydania ostatecznej decyzji. W ocenie organu za taką okoliczność lub dowód nie można uznać wyroku Sądu Apelacyjnego z 9 kwietnia 2003 r., który wydany został po wymierzeniu podatnikowi w dniu 20 lutego 2002 r. zobowiązania podatkowego za 2002 r., a który potwierdzał zasadniczo fakt wcześniejszego, w dniu 30 listopada 1999 roku, rozwiązania umowy dzierżawy. Jednakże okoliczność rozwiązania umowy dzierżawy była znana organowi w chwili wydawania decyzji dnia 20 lutego 2002 r., bowiem L.K. został nią opodatkowany jako posiadacz gruntów, na zasadzie art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. (tj. Dz. U. z 1993r., nr 94, poz. 431 ze zm.) z tytułu bezumownego posiadania w 2002 r. gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego stanowiących własność Skarbu Państwa oraz na podstawie art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tj. Dz. U. z 2000r, nr 56, poz. 679 ze zm.) z tytułu bezumownego posiadania w 2002 r. gruntów stanowiących lasy Skarbu Państwa. Dodatkowo wskazano, że organ nie stwierdził także wystąpienia żadnej innej przesłanki z art. 240 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005r., nr 8, poz. 60 ze zm., dalej cyt. jako Ord. pod.), która uzasadniałaby uchylenie decyzji dotychczasowej, w trybie art. 245 § 1 pkt 1 cyt. ustawy. 2. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, w wyniku przeprowadzenia sądowej kontroli objętej skargą decyzji ocenił, ze nie narusza ona prawa. Sąd wskazał, że wznowienie postępowania jako jeden z nadzwyczajnych trybów weryfikacji ostatecznej decyzji podatkowej jest dwuinstancyjnym postępowaniem odrębnym od postępowania, w którym ta decyzja zapadła. W postępowaniu tym nie dokonuje się ponownego rozpoznania sprawy zakończonej decyzją ostateczną we wszystkich jej aspektach a wyłącznie bada się czy wystąpiły ustawowe przesłanki wznowienia wymienione enumeratywnie w art. 240 § 1 pkt 1-8 Ord. pod. oraz wpływ tych okoliczności stanowiących podstawę wznowienia na treść tej decyzji. Zauważyć przy tym należy, że z pism skarżącego wynika, iż przesłanką wznowienia postępowania w niniejszej sprawie stanowić mają okoliczności przewidziane w art. 240 § 1 pkt 5 Ord. pod. Stwierdzenie zatem, w ocenie Sądu, w toku kontroli sądowoadministracyjnej naruszenia prawa w postępowaniu wznowieniowym prowadziłoby do uchylenia decyzji zapadłej w tym postępowaniu, a nie decyzji ustalającej wymiar łącznego zobowiązania pieniężnego na 2002r., które może nastąpić wyłącznie po ustaleniu zaistnienia oraz wpływu przesłanek wznowienia postępowania na treść decyzji i leży w gestii organu podatkowego a nie sądu administracyjnego. Stąd sąd nie może, nawet w sytuacji uchylenia zaskarżonej decyzji, nakazać zwrotu nienależnie wyegzekwowanego łącznego zobowiązania pieniężnego na 2002r., jak wnosi o to strona skarżąca. Analizując przesłankę wznowienia postępowania podawaną przez stronę skarżącą tj. ujawnienie nowej okoliczności lub dowodu (art. 240 § 1 pkt 5 Ord. pod.), jakim w niniejszej sprawie był wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9 kwietnia 2003 r., Sąd wskazał, że o jej zaistnieniu możemy mówić wówczas, gdy łącznie zostaną spełnione cztery przesłanki: wyszły na jaw nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody; są one istotne dla sprawy, tzn. mogą mieć wpływ na jej odmienne rozstrzygnięcie; nie były znane organowi, który wydał decyzje oraz istniały w dniu wydania decyzji. W ocenie Sądu, w rozpoznawanej sprawie nie wyszły na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne, ani nowe dowody, które istniały w dniu wydania decyzji ostatecznej i były nieznane organowi, który ją wydał. Organ podatkowy słusznie przyjął, że wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 9 kwietnia 2003 r., wydany po wymierzeniu L.K. w dniu 5 lutego 2002 r., zobowiązania podatkowego za 2002 r. nie stanowi nowej okoliczności lub dowodu w rozumieniu art. 240 § 1 pkt 5 Ord. pod. Jak słusznie wskazał organ odwoławczy powyższy wyrok potwierdził jedynie fakt rozwiązania umowy dzierżawy w dniu 30 listopada 1999r. Kwestia rozwiązania wskazanej umowy dzierżawy była znana organom podatkowym w momencie wydania decyzji z dnia 5 lutego 2002 r. Podatnik został, bowiem zobowiązany do uiszczenia podatku jako posiadacz gruntów z tytułu bezumownego posiadania gruntów w 2002 r., wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, stanowiących własność Skarbu Państwa oraz z tytułu bezumownego posiadania gruntów w 2002 r., stanowiących lasy Skarbu Państwa. Już w piśmie z dnia 8 marca 2000r. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa zawiadomiła organ o rozwiązaniu umowy dzierżawy ze skarżącym i że gospodarstwo jest nadal użytkowane przez byłego dzierżawcę, tj . L. K. Okoliczności tych podatnik nie kwestionował w toku postępowania. Sąd wskazał zatem, że skarżący został obciążony łącznym zobowiązaniem pieniężnym z tytułu bezumownego posiadania w 2002r. gruntu na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tj. Dz. U. z 1993r. nr 94, poz. 431 ze zm.) oraz art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tj. Dz. U. z 2000r., nr 56, poz. 679 ze zm.). Zgodnie z art. 3 ust.1 pkt 2 ustawy o podatku rolnym, w brzmieniu obowiązującym w 2002 r., obowiązek podatkowy w podatku rolnym, z zastrzeżeniem ust. 2, ciążył na osobach fizycznych, osobach prawnych, jednostkach organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, które posiadały - na podstawie zawartej umowy albo innego tytułu prawnego, a także bezumownie - grunty wchodzące w skład gospodarstw rolnych stanowiących własność Skarbu Państwa lub gminy. Treść powyższego przepisu została zmieniona nowelą z dnia 10 października 2002 r., z mocą obowiązując od dnia 1 stycznia 2003 r., po tej dacie w przypadku braku umowy dzierżawy na grunty stanowiące własność Skarbu Państwa wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, obowiązek podatkowy ciążył na Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Dalej w uzasadnieniu wyroku wskazano, że obowiązek podatkowy w podatku leśnym, zgodnie z art. 61 ust 1 pkt 2 ustawy o lasach, obowiązującym do końca 2002 r., ciążył na osobach fizycznych, osobach prawnych, jednostkach nie mających osobowości prawnej, które posiadały lasy stanowiące własność Skarbu Państwa lub gminy na podstawie zawartej umowy lub innego tytułu prawnego, a także bezumownie. Powyższy przepis przestał obowiązywać z dniem 1 stycznia 2003 r., na skutek wejścia w życie nowelizacji ustawy o podatku leśnym (ustawa z dnia 10 października 2002 r. o zmianie ustawy o podatku leśnym - Dz. U. 2002 r., nr 200, poz. 1682). Skarżący był więc zobowiązany do uiszczenia w 2002 r. zarówno podatku rolnego jak i podatku leśnego. W stanie prawnym obowiązującym w 2002r. obowiązek podatkowy w obu tych podatkach obejmował bowiem także sytuację bezumownego posiadania gruntów. Stan prawny uległ zmianie dopiero od dnia 1 stycznia 2003r. W związku z powyższym organ odwoławczy prawidłowo przyjął, iż nie wystąpiły w niniejszej sprawie okoliczności, które mogłyby stanowić przesłankę z art. 240 §1 Ord. pod.., a zatem nie było podstaw do uchylenia decyzji z dnia 5 lutego 2002 r. ustalającej wymiar łącznego zobowiązania pieniężnego za 2002 r. 3. W skardze kasacyjnej skarżący zaskarżył wskazany powyżej wyrok w całości, zarzucają mu naruszenie art. 2 Konstytucji RP, art. 120, art. 121, art. 122 Ord.pod., oraz naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3 ust. 1 pkt 4 b) ustawy o podatku rolnym przez nieuzasadnione przyjęcie, że przedmiotem opodatkowania w decyzji Wójta Gminy K. z dnia 5 lutego 2002 roku są grunty wchodzące w skład Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, w sytuacji posiadania przez skarżącego przedmiotu opodatkowania bez tytułu prawnego.