Skarga kasacyjna na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w K. działającego z upoważnienia Ministra Finansów w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych
Uzasadnienie strona 9/9

Naczelny Sąd Administracyjny podkreśla, że przyporządkowanie odsetek do właściwego źródła przychodów następuje na podstawie u.p.d.o.f. Zarówno art. 14 ust. 2 pkt 5, jak i art. 17 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f. nie posługują się terminem "przedsiębiorca", ale odwołują się do przesłanki przedmiotowej w postaci prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też nie ma znaczenia status podmiotowo-organizacyjny podatnika oraz prowadzenie (brak prowadzenia) działalności gospodarczej w rozumieniu prawa gospodarczego. Jak wynika z wcześniej przywołanej definicji legalnej działalności gospodarczej, ustawodawca najpierw nakazuje wykluczyć pochodzenie przychodu z któregokolwiek ze źródeł wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f., a dopiero później pozwala zaliczyć go do przychodów z działalności gospodarczej. Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f., za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Do przychodów z kapitałów pieniężnych nie będziemy zaliczali zatem tych odsetek, które pochodzą ze środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. W myśl natomiast art. 14 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, związane z wykonywaną działalnością gospodarczą są odsetki, ale tylko te od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością.

Przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą być tylko odsetki z takich rachunków bankowych, które utrzymywane są w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą. Słowo "utrzymywanie" zawiera w sobie element stałości oraz celu (który może być jednym z celów) posiadania rachunku w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Słowo "związek" oznacza również trwałe powiązanie funkcjonalne rachunku bankowego i prowadzenia działalności gospodarczej. Jeżeli osoba uzyskująca przychody z działalności gospodarczej posiada rachunek rozliczeniowy, za pomocą którego dokonuje wpłat i na który otrzymuje należności związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, odsetki należą do źródła "pozarolnicza działalność gospodarcza". Natomiast odsetki od środków zgromadzonych na pozostałych rachunkach (w tym lokatach bankowych), czy odsetki od obligacji, stanowić będą zawsze "przychód z kapitałów pieniężnych".

6.4. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela pogląd wyrażony w wyroku tegoż Sądu z dnia 26 sierpnia 2008 r., II FSK 806/07 (publik.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/), że rachunek bankowy utrzymywany w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą, to taki rachunek, który służy przedsiębiorcy do prowadzenia tejże działalności. Jest to taki rachunek, za pomocą którego dokonywane są rozliczenia z tytułu zawieranych przez przedsiębiorcę transakcji. Rozchody i przychody na takim rachunku dotyczą co do zasady odpowiednio spłacanych długów i wpłat z tytułu posiadanych wierzytelności, związanych z zobowiązaniami przedsiębiorcy zaciąganymi w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (dostawami usług lub towarów). W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego okoliczność, że na lokacie gromadzone są środki pochodzące z prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, nie oznacza, że odsetki od tych środków związane są z działalnością gospodarczą. Lokata bankowa jest formą inwestycji polegającą na powierzeniu środków finansowych wyspecjalizowanej instytucji finansowej, w tym przypadku bankowi. Na podstawie umowy bank zobowiązuje się wypłacić kwotę, którą zdeponował klient, po określonym czasie wraz z należnymi odsetkami. Z charakteru ww. rachunku wynika, że kwoty na nim zgromadzone nie mogą być związane z "wykonywaną" działalnością gospodarczą, albowiem depozyt umieszczony na takim rachunku jest przez określony czas nienaruszalny. W tym czasie nie służy wykonywanej działalności przedsiębiorcy, lecz bankowi, dla którego stanowi swoistą formę pożyczki w zamian za wyższe oprocentowanie. Uznanie za prawidłową interpretacji WSA w Kielcach, skutkowałoby przyjęciem tezy, że przychody ze środków pieniężnych wypracowanych w ramach działalności gospodarczej niezależnie od sposobu inwestowania podlegałyby zawsze zakwalifikowaniu do źródła, jakim jest działalność gospodarcza, a takie podejście jest sprzeczne z wykładnią systemową i funkcjonalną. Trzeba podkreślić, że w procesie wykładni prawa nie wolno ignorować systemowej lub funkcjonalnej poprzez ograniczenie się wyłącznie do wykładni językowej pojedynczego przepisu. Sens przepisu należy odczytać poprzez skonfrontowanie go z innymi przepisami lub celem regulacji. Żaden przepis nie jest oderwaną jednostką, lecz występuje w pewnym kontekście systemowym. Tylko bowiem odczytanie treści normy prawnej w taki sposób daje gwarancję odczytania danej instytucji w sposób prawidłowy.

6.5. Rekapitulując, należy stwierdzić, że na podstawie art. 5a pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 3 i art. 17 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f. oraz art. 30a ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. przychody z otrzymywanych odsetek od lokat bankowych oraz odsetek i dyskonta od obligacji, jako zaliczone ustawowo do przychodów z kapitałów pieniężnych, nie stanowią przychodów ze źródła przychodów w postaci pozarolniczej działalności gospodarczej z art. 10 ust. 1 pkt 3 wymienionej ustawy. Prawidłowe w tej kwestii jest stanowisko Dyrektora IS, przedstawione w skardze kasacyjnej, co przesądza o konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku WSA w Kielcach.

6.6. Uwzględniając powyższe oraz okoliczność, że w skardze kasacyjnej Dyrektor IS podniósł wyłącznie zarzut naruszenia prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 p.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok WSA w Kielcach oraz przejmując skargę Skarżącego do rozpoznania oddalił ją jako bezzasadną, co stwierdzono w sentencji. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 203 pkt 2 oraz art. 205 § 2 p.p.s.a.

Strona 9/9