Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz (spr.) Sędzia NSA Maria Myślińska Sędzia del. WSA Inga Gołowska Protokolant Szymon Janik po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 24 stycznia 2012 r. sygn. akt VI SA/Wa 1998/11 w sprawie ze skargi [...] na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia [...] lipca 2011 r. w przedmiocie skreślenia z listy adwokatów 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej na rzecz [...] 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 24 stycznia 2012 r., o sygn. akt VI SA/Wa 1998/11, uwzględnił skargę [...] na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia [...] lipca 2011 r. w przedmiocie skreślenia z listy adwokatów - uchylając zaskarżoną uchwałę oraz utrzymaną nią w mocy uchwałę Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie z dnia [...] maja 2011 r.
Sąd I instancji za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia.
I
Uchwałą Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie z dnia [...] stycznia 2011 r. [...] (dalej: skarżąca) została wpisana na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Warszawie.
Uchwałą z dnia [...] marca 2011 r. Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie (dalej: ORA w Warszawie) wszczęła postępowanie w sprawie skreślenia skarżącej z listy adwokatów, podnosząc w uzasadnieniu, iż z dokumentacji zgromadzonej w aktach osobowych skarżącej wynikało, że nie rozwiązała ona łączącego ją stosunku pracy i nadal była zatrudniona jako asystent sędziego w Sądzie Rejonowym [...]. Zdaniem ORA w Warszawie osoba, która piastuje stanowisko w organach wymiaru sprawiedliwości, organach ścigania lub wykonuje zawód notariusza, nie może być jednocześnie adwokatem.
Uchwałą z dnia [...] maja 2011 r. ORA w Warszawie - działając na podstawie art. 72 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188, dalej: ustawa Prawo o adwokaturze) - skreśliła skarżącą z listy adwokatów Izby Adwokackiej w Warszawie.
W uzasadnieniu uchwały ORA w Warszawie - powołując się na art. 72 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy - stwierdziła, że ratio legis tego przepisu jest oczywiste i polega na tym, iż osoby zajmujące stanowiska w wymiarze sprawiedliwości: Sądzie Najwyższym, sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych, zgodnie z ustawami regulującymi ich ustrój i właściwość (art. 175 ust. 1 i art. 176 ust. 2 Konstytucji RP) - sędziowie, referendarze sądowi, asystenci sędziów nie mogą jednocześnie posiadać uprawnienia do korzystania z tytułu zawodowego "adwokata" (art. 1 ust. 4 ustawy Prawo o adwokaturze). Zdaniem ORA w Warszawie, osoba taka nie można mieć jednocześnie legitymacji sędziego (referendarza, asystenta sędziego) i legitymacji adwokackiej. ORA stwierdziła, że pomijając względy jurydyczne, byłaby to niewątpliwie w odczuciu powszechnym niedopuszczalna deprecjacja zarówno organów wymiaru sprawiedliwości, jak też instytucji i organizacji pomocy prawnej. Ponadto ORA w Warszawie, nie zgadzając się ze stanowiskiem zawartym w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 grudnia 2008 r., sygn. akt II GSK 594/08 - stwierdziła, że NSA wypowiedział ten pogląd w oznaczonym w wyroku składzie i w konkretnej, indywidualnej sprawie osoby, która ubiegała się o wpis (a więc w zupełnie innej, opartej na odmiennych przesłankach i przepisach - sprawie).
W wyniku rozpatrzenia odwołania skarżącej Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej (dalej: Prezydium NRA) uchwałą z dnia [...] lipca 2011 r. utrzymało w mocy w/w uchwałę ORA w Warszawie z dnia [...] maja 2011 r. w przedmiocie skreślenia skarżącej z listy adwokatów. W uzasadnieniu uchwały Prezydium NRA stwierdziło, że nie można traktować poszczególnych sformułowań przepisu art. 72 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo o adwokaturze w oderwaniu od istoty regulowanej tym przepisem materii. W ocenie Prezydium NRA, gdyby w czasie uchwalania ustawy - Prawo o adwokaturze dopuszczano możliwości zaistnienia takiej sytuacji, aby o wpis na listę adwokatów mogła ubiegać się osoba zajmująca stanowisko w organach wymiaru sprawiedliwości lub w organach ścigania, niewątpliwie ustawodawca wprowadziłby wyraźny zakaz.