Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Drachal Sędzia NSA Gabriela Jyż (spr.) Sędzia del. WSA Sylwester Miziołek Protokolant Karolina Mamcarz po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2018 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej [A.] S.A. w B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 listopada 2015 r. sygn. akt VI SA/Wa 1624/15 w sprawie ze skargi [A.] S.A. w B. na decyzję Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie zmiany zezwolenia na wykonywanie działalności polegającej na stosowaniu urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od [A.] S.A. w B. na rzecz Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 30 listopada 2015 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę P. G. i E. K. S.A. w B. na decyzję Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z dnia [...] kwietnia 2015 r., w przedmiocie odmowy zmiany zezwolenia na wykonywanie działalności polegającej na stosowaniu urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
pismem z 1 października 2014 r. skarżąca spółka wystąpiła o zmianę zezwolenia Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z [...] stycznia 2005 r., nr [...] w związku ze zmianami nazwy i adresu jednostki organizacyjnej oraz osoby kierownika jednostki (Oddział Elektrowni B. w R.)
Decyzją z [...] stycznia 2015 r. Prezes Państwowej Agencji Atomistyki odmówił zmiany zezwolenia.
Objętą skargą decyzją z dnia [...] kwietnia 2015 r., wydaną wskutek wniosku strony o ponowne rozpatrzenie sprawy, Prezes PAA utrzymał w mocy swoje poprzednie rozstrzygnięcie. W motywach organ wskazał, że wniosek o zmianę zezwolenia związany był z wprowadzeniem zmian personalno-administracyjnych w posiadanym przez spółkę zezwoleniu na wykonywanie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące przez wydanie decyzji zmieniającej wydane uprzednio zezwolenie. Organ powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 sierpnia 1996 r. o sygn. akt SA/Wr 2545/95, wskazał, że zmiana decyzji w trybie określonym w art. 155 k.p.a. jest możliwa jedynie w zakresie jej przedmiotu, a nie strony podmiotowej. Wskazał również, że nie można uznać oddziału spółki za jednostkę organizacyjną wyłącznie z powołaniem się na fakt wykonywania działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące przy jednoczesnym pominięciu kontekstu jednostki organizacyjnej jako podmiotu praw i obowiązków oraz konieczności wydania decyzji administracyjnej w przedmiocie wydania, odmowy wydania, cofnięcia zezwolenia bądź przyjęcia zgłoszenia. Zdaniem Prezesa PAA art. 107 § 1 k.p.a. nakazując oznaczenie strony w decyzji jako podmiotu praw i obowiązków wyklucza z kręgu adresatów decyzji oddziały spółek, gdyż nie posiadają odrębnej od samej spółki osobowości prawnej.
Sąd I instancji oddalając skargę na tą decyzję podkreślił w pierwszej kolejności, że spółka domagała się wprowadzenia zmian personalno-administracyjnych w posiadanych zezwoleniach na wykonywanie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące przez wydanie decyzji zmieniającej wydane uprzednio zezwolenie. Wniosek strony odnosił się do zezwolenia Prezesa, w którym zezwolono spółce na wykonywanie działalności, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo atomowe z dnia 10 kwietnia 1986 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 12 poz. 70 ze zm.), polegającej na stosowaniu urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze.
Sąd I instancji wskazując, że nie zawsze zdolność administracyjnoprawa musi pokrywać się z podmiotowością prawną w rozumieniu przepisów prawa cywilnego, ustawodawca może bowiem w przepisach szczególnych ustanowić stroną danego rodzaju postępowania administracyjnego podmioty nie wymienione w art. 29 k.p.a., stwierdził, że taka regulacja nie została zawarta w art. 3 pkt 8 ustawy Prawo atomowe jak i w żadnym innym przepisie ustawy. Zauważył, że jakkolwiek z art. 5 pkt 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika daleko posunięte wyodrębnienie organizacyjne oraz samodzielność oddziału względem działalności przedsiębiorcy, przepis ten jednak nie nadaje oddziałowi samodzielnej podmiotowości w postępowaniu administracyjnym tak, aby mógł on występować w tym postępowaniu jako jego strona. W ocenie Sądu I instancji interesu prawnego oddziału skarżącej spółki, nie da się wyprowadzić z treści art. 3 pkt 8 ustawy Prawo atomowe. Jednostką organizacyjną w rozumieniu tego przepisu, może być bowiem, sam przedsiębiorca posiadający osobowość prawną jeżeli bezpośrednio wykonuje działalność związaną z narażeniem, oddział przedsiębiorcy, jeżeli działalność tą przedsiębiorca wykonuje poprzez oddział, a może to też być wyspecjalizowana jednostka w ramach oddziału jeżeli taką strukturę organizacyjną i taki podział zadań przewiduje regulamin organizacyjny przedsiębiorcy. Jedyną przesłanką identyfikującą przedmiotową jednostkę organizacyjną jest fakt wykonywania przez daną jednostkę w strukturze przedsiębiorcy, działalności związanej z narażeniem, definicja ta jednak nie normuje odrębności podmiotowej jednostki organizacyjnej od przedsiębiorcy, w ramach działalności którego wykonywana jest przez jednostkę organizacyjną działalność związana z narażeniem. Z treści samej definicji jednostki organizacyjnej nie wynikają również żadne uprawnienia procesowe jednostki organizacyjnej. Wobec tego, w ocenie Sądu, art. 4 ust. 1 ustawy - Prawo atomowe, stanowi materialnoprawną podstawę interesu prawnego skarżącej jako przedsiębiorcy posiadającego osobowość prawną i wykonującego poprzez oddział działalność związaną z narażeniem, w występowaniu w charakterze strony w postępowaniu administracyjnym dotyczącym wydania, odmowy wydania, czy też cofnięcia zezwolenia na tą działalność, jak również dotyczącym zmiany takiego zezwolenia. Stroną przedmiotowego postępowania będzie zatem skarżąca jako spółka akcyjna posiadająca osobowość prawną, gdyż posiada interes prawny w uzyskaniu zezwolenia na wykonywanie działalności związanej z narażeniem bądź też w zmianie tego zezwolenia i ten podmiot powinien być adresatem decyzji administracyjnej w przedmiotowej kwestii.